خبرگزاری تسنیم: در حالی پس از ۶ سال بلاتکلیفی تفاهم‌نامه تولید ریل UIC۶۰ موسوم به ریل ملی امضا شد که باید دید آیا طلسم ۱۰۰ ساله تولید ریل ملی در داخل شکسته می‌شود؟ به گزارش خبرگزاری تسنیم، یکی از گلوگاه‌های صنعت حمل‌ونقل ریلی ایران وابستگی یکصد و چند ساله به واردات ریل برای تعمیر، نگهداری و توسعه شبکه ریلی بوده است.

در سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران یک واردکننده صرف ریل بود و هیچ تلاشی برای قطع وابستگی به خارج انجام نشد. این در حالی بود که پس از پیروزی انقلاب تلاش‌هایی برای دستیابی به فناوری تولید ریل سرانجام به بار نشست و در اوایل دهه هفتاد شمسی کارخانه ذوب‌آهن اصفهان موفق به تولید ریل U۳۳ شد.

اما این موفقیت حدود ۱۵ سال مورد توجه بهره‌برداران شبکه ریلی کشور قرار نگرفت تا آنکه در سال ۸۷ سرانجام تفاهم‌نامه‌ای بین مدیران وقت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و ذوب‌آهن برای تولید انبوه ریل U۳۳ امضا شد. به فاصله چهل روز پس از پانزده سال بلاتکلیفی اولین محموله ریل تولید داخل تحویل راه‌آهن شد، اما به‌دلیل آنچه کیفیت نامناسب و از رده خارج شدن ریل U۳۳ اعلام شد، راه‌آهن دیگر سفارش جدیدی برای تولید ریل به ذوب‌آهن نداد و خواستار تولید ریل UIC۶۰(مناسب برای سرعت بالای ۱۶۰ کیلومتر در ساعت) شد.

منصور یزدی‌زاده، مدیر بازرگانی کارخانه ذوب‌آهن اصفهان آذرماه ۹۱ در خصوص تولید ریل ۳۳ U به خبرگزاری تسنیم گفته بود: با تقاضای مدیران وقت راه‌آهن خط تولید ریل۳۳ U را راه‌اندازی کردیم. سال ۸۷ این مجموعه فقط یکبار سفارش خرید ریل۳۳ U را دادند و از آن زمان به بعد این خط تولید بلااستفاده مانده است.

وی تصریح کرد: با توجه به مذاکرات انجام شده بین دو طرف، مناقصه‌ای برای ورود فناوری تولید UIC۶۰ با حضور شرکت‌های مطرح دنیا برگزار شد که آن یکی از بهترین سازندگان این نوع ریل برنده شد.

وی بهترین راه حل برای تولید هر چه سریع‌تر ریل پیشرفته را استفاده از مکانیسم «پیش‌پرداخت» دانست و گفت: در این صورت مجموعه راه‌آهن دیگر نمی‌تواند تعهدات خود را زیر پا بگذارد.

این در حالی است که پس از ۶ سال کش و قوس سرانجام اواخر هفته گذشته تفاهم‌نامه تولید ریل UIC۶۰ با حضور وزرای راه و شهرسازی و صنعت به امضای اردشیر سعد محمدی مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان و محسن پورسید آقایی مدیرعامل شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی به امضا رسید.

بر اساس این تفاهم‌نامه شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان متعهد می‌شود مطابق برنامه زمان‌بندی از پیش تعیین شده نسبت به اجرای قرارداد تجهیز و راه‌اندازی خط تولید ریل UIC۶۰ تا شهریور ماه ۹۴ اقدام کند. در بند دوم تفاهم نامه قید شده با توجه به ضرورت توسعه و نگهداری شبکه ریلی بین شهری توسعه خطوط جدید بهسازی، نوسازی و دو خطه کردن خطوط موجود که نیاز مبرم راه آهن به ریل را بدیهی می‌کند، شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با تایید راه آهن نسبت به انعقاد قرارداد پیش خرید ریل از شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان بر مبنای قیمت و زمان‌بندی مورد توافق اقدام کند. ذوب‌آهن اصفهان نیز باید نسبت به اجرای طرح توسعه خود با احداث خط مستقل تولید ریل خطوط پر سرعت و ریل راه‌آهن داخل شهری (مترو) مطابق با نیازهای آتی و متناسب با توسعه زیرساخت‌های کشور اقدام کند.

بر‌اساس بند چهارم تفاهم نامه امضا شده برای توسعه حمل‌ونقل ریلی، شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان موافقت کرد تا پایان سال ۹۳ سنگ‌آهن و سایر مواد اولیه مورد نیاز خود را از مراکزی که به خطوط ریلی متصل هستند در صورت داشتن ظرفیت صرفا از طریق راه‌آهن با قیمت‌های رقابتی حمل کنند.

اواخر خردادماه سال‌جاری مهدی نصر مدیر ارشد مهندسی کارخانه ذوب‌آهن گفته بود طی جلسات فنی در کارخانه اصفهان با تیم کارشناسان آلمانی ، جانمایی تجهیزات کارگاه ریل نورد ۶۵۰ نهایی شد و گراف زمان‌بندی پروژه جهت تولید ریل ملی در حداقل زمان ممکن مورد بازبینی دقیق قرار گرفت.

وی افزود: همچنین در این جلسات فعالیت‌های مهندسی پروژه و اقدامات اصلاحی در خط تولید نورد سنگین شرکت (نورد ۶۵۰) جهت تولید ریل بر‌اساس استانداردهای معتبر بین‌المللی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت تا در راستای بومی‌سازی و اهداف اقتصاد مقاومتی نیز گام برداشته شود. وی تصریح کرد: در این مذاکرات فشرده فنی مقرر شد با تسریع در انتخاب پیمانکاران داخل و افزایش سرعت پیشرفت پروژه، تولید ریل در حداقل زمان ممکن صورت گیرد.

نصر ابراز امیدواری کرد بر اساس برنامه زمان‌بندی فشرده در نیمه دوم سال آینده تولید ریل ملی محقق شود.

بر اساس تفاهم‌نامه اردیبهشت سال گذشته برای تولید ریل داخلی بین ذوب‌آهن اصفهان، راه‌آهن و دانشگاه علم و صنعت، کارخانه ذوب‌آهن متعهد شد تا سقف ۲۵۰ هزار تن ریل را تولید و در اختیار راه‌آهن قرار دهد. ساخت ۱۰۰۰ کیلومتر خط‌آهن نیازمند ۱۲۰ هزار تن ریل است و اگر فرض را بر این بگذاریم که در تفاهم‌نامه جدید نیز ذوب‌آهن متعهد به تولید سالانه ۲۵۰ هزار تن ریل است با این میزان ریل می‌توان حدود ۲۰۰۰ کیلومتر خط‌آهن جدید در کشور ساخت.

البته باید دید آیا در صورت تولید این میزان ریل توسط ذوب‌آهن، زیرساخت‌های وزارت راه و شهرسازی برای بهره‌گیری ۱۰۰ درصدی از این ظرفیت کارآیی دارد و در این‌صورت رکورد یک سده اخیر در ساخت راه‌آهن در داخل کشور شکسته می‌شود یا خیر؟