منیره نظامیوند: رشد سریع بورس‌های کالا می‌تواند شرایط رشد دوباره بالای هند را تامین کند. امروزه بورس‌های MCX (بورس کالای هند) وNCDEX (بورس کالا و ابزارهای مشتقه هند) هر دو از سوددهی قابل توجهی برخوردارند. درآمد مشترک این بورس‌ها بیش از ۲۰ میلیون دلار و سود آنها بیش از ۳ میلیون دلار در روز است. شرکت NCDEX در راستای گسترش روز‌افزون دامنه فعالیت‌های خود، اخیرا اقدام به معرفی و راه‌اندازی اولین قراردادهای آتی بین‌المللی نفت خام برنت و نفت خام سبک شیرین کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از بیزینس استاندارد؛ این قراردادها در راستای کشف قیمت نفت بر مبنای بازار هند و البته مطابق با قیمت‌های بین‌المللی خواهد بود. این روش قادر به حذف آثار تغییرات ارزی در قیمت نیز خواهد بود. مدیر عامل NCDEX در زمینه راه‌اندازی این قرارداد معتقد است: «هند ششمین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان بوده و برای تامین این کالای مهم، به واردات وابسته است. این قرارداد منحصر‌به‌فرد، به شرکت‌های نفتی کمک خواهد کرد که ریسک قیمت را بدون نوسانات ایجاد شده در حوزه نرخ ارز کاهش دهند.» در مشخصات این قرارداد آمده است که قراردادهای نفت خام برنت و نفت خام شیرین، هر کدام شامل ۱۰۰ بشکه و بر مبنای واحد پولی هند خواهد بود. همچنین محل تحویل هر دو قرارداد در بندر بمبئی اعلام شده است.

افزایش واردات نفت خام هند تا ۲۳ درصد

با توجه به آمار منتشره از نظرسنجی انجام شده در ماه آوریل و مه؛ تقاضای شرکت‌های هندی برای سوخت، به ویژه دیزل (نفت گاز یا گازوئیل)، در این ماه‌ها افزایش یافته است. واردات نفت خام هند در ماه فوریه همگام با رشد تقاضا برای سوخت تا ۲۳ درصد رشد کرده است. هند سومین وارد‌کننده بزرگ نفت خام در جهان است که با توجه به آمار و اطلاعات اعلام شده توسط وزارت نفت این کشور؛ در ماه گذشته ۴۲/۱۶ میلیون تن نفت از خارج از کشور خریداری کرده که نسبت به سال پیش از آن که ۳۷/۱۳ میلیون تن بوده، در حدود ۲۳ درصد رشد کرده است. تقاضای سوخت شرکت‌های هندی در ماه فوریه با ۴/۲درصد رشد به ۸۳۶/۱۲ میلیون تن افزایش یافته است. فروش دیزل، به‌عنوان بیشترین سوخت مصرفی در این کشور، در دو ماه گذشته به ۳۸/۵ میلیون تن رسیده است. به گزارش «دنیای اقتصاد»؛ داده‌ها نشان می‌دهند که هند در ماه فوریه ۱۴۱ میلیون تن LPG (گاز مایع) وارد کرده است. افزایش تقاضا برای منابع انرژی در هند به عنوان یکی از مهم‌ترین‌ اقتصادهای دنیا و افزایش قیمت منابع انرژی، نیاز روز‌افزون این کشور را به بازاری برای تعیین قیمت نفت، ضروری ساخته است. بر همین اساس، هند با افتتاح بازار معاملات آتی برای نفت خام می‌تواند زمینه‌های تامین انرژی ارزان قیمت را فراهم کند.

بازار معاملات آتی نفت خام آمریکا

تنش‌های سیاسی و اقتصادی در حوزه نفت همچنان شرایط چندان خوشایند و راحتی برای بازارهای آتی که وظیفه آنها آینده‌نگری از وضعیت بازار و هضم ریسک‌ها در قیمت است، به وجود نیاورده است. بازار آتی نفت خام ایالات متحده در آخرین روز کاری هفته گذشته (جمعه) به‌دلیل نگرانی در مورد بحران عراق و افزایش تنش‌ها در خاور‌میانه در بالاترین سطح برای قراردادهای آتی ماه آینده طی ۹ ماه گذشته بسته شد و قیمت آتی نفت برنت همزمان با درگیری‌های عراق، به ۱۱۵ دلار در هر بشکه رسید. قیمت قراردادهای آتی نفت خام متوسط غرب تگزاس درNYMEX (بورس نیویورک) نیز در ماه جولای افزایش یافت و به حدود ۲۶/۱۰۷ دلار در هر بشکه رسید. به عقیده راب‌هاورث، استراتژیست سرمایه‌گذاری در بانک‌های ایالات متحده، در حال حاضر به‌دلیل برخی خطرات ژئوپلیتیک مخصوصا از جانب خاور‌میانه که تعدادی از زیرساخت‌های نفت را تهدید می‌کند، در پاره‌ای زمان‌ها ممکن است قیمت‌های اعلام شده برای نفت تحت تاثیر هیجانات واقعی نباشد. پیش‌بینی کارشناسان از بازار نفت چه بازار فیزیکی و چه آتی آن است که با توجه به رویدادهای احتمالی پیش رو، قیمت‌ها حتی می‌تواند بیشتر از اینها صعود کند.

این نوسانات می‌تواند همچنان قیمت جهانی نفت را افزایش دهد و برنامه‌های رشد کشورهای توسعه یافته از جمله هند و چین را دستخوش تغییرات جدی کند. این موضوع البته در بازار گاز مسیر متفاوتی را پشت سر می‌گذارد. در آخرین معاملات بازارهای جهانی گاز، معاملات آتی گاز طبیعی تحویل در ماه جولای با ۳۰/۵ سنت معادل ۲/۱ درصد کاهش، به نزدیک ۵۳۱/۴ دلار به ازای هر میلیون BTU رسیده است.