زیره سبز به معاملات آتی بورس کالا آمد

محمدحسین بابالو: روز یکشنبه اولین قرارداد آتی زیره سبز در تالار معاملات مشهد آغاز به کار کرد. عرضه آتی زیره که به عنوان طلای سبز معرفی شده را می‌توان اولین عرضه این قبیل کالاها به‌صورت آتی برشمرد. این عرضه می‌تواند سنگ بنایی برای ورود و عرضه آتی دیگر محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران باشد و دورنمای روشنی را برای معاملات محصولات کشاورزی در بازار آتی نوید ‌دهد. به هر ترتیب روز گذشته همزمان با افتتاحیه بورس کالای مشهد به عنوان اولین بورس کالای منطقه‌ای و با حضور ۸ کارگزار، قراردادهای آتی زیره نیز آغاز بکار کرد. در این روز عرضه زیره آتی با موفقیت انجام و معامله با قیمت ۸۴۰۴ تومان در هر کیلو ثبت شد. ورود زیره سبز به بازار آتی را می‌توان یک نقطه قوت برای معاملات کشاورزی به حساب آورد. هم‌اکنون حجم بزرگی از محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران مورد داد و ستد قرار می‌گیرد که از لحاظ وزن و ارزش و به نسبت حجم معاملات در خارج بورس چندان جذاب نیست. مدت‌ها است که در کشور خرید تضمینی انواع محصولات کشاورزی رایج است و دولت خریدار اصلی این قبیل محصولات به شمار می‌آید. در شرایط فعلی و در صورت قدرت گرفتن معاملات آتی زیره سبز، می‌توان به ورود آتی دیگر محصولات کشاورزی از جمله گندم، جو، ذرت، کنجاله سویا، دانه‌های روغنی و ... به بورس کالا امیدوار بود که بهترین شرایط را برای کشاورزان و تولیدکنندگان فراهم خواهد آورد. این ساز‌و‌کار می‌تواند شرایط تامین مالی در بخش تولید را شدیدا تحت تاثیر قرار داده و حتی متحول نماید. این مساله که در نهایت به کاهش نیاز بخش کشاورزی به بانک‌های عامل منجر می‌شود، قدم بسیار مهمی در خصوص توانمند‌سازی کشاورزان خواهد بود. تعاونی‌های کشاورزی، ادارات جهاد کشاورزی، شرکت بازرگانی دولتی، ادارات تعاون روستایی و ... می‌توانند در بخش‌های مختلف این معامله به عنوان عرضه کننده و خریدار در بورس کالا ایران ایفای نقش کنند. حسین پناهیان مدیرعامل بورس کالای ایران در مراسم افتتاح معاملات قراردادهای آتی زیره سبز در مشهد گفت: بورس کالا در بخش کشاورزی چند هدف اصلی را دنبال می‌کند که هدف نخست آن راه‌اندازی ابزارهای مالی از جمله قراردادهای آتی برای محصولات مختلف است.

همچنین او با اشاره به اینکه بخش کشاورزی بورس کالا در سال‌های گذشته در جایگاه اصلی‌اش قرار نگرفته است، افزود: براساس آمارها بالغ بر ۹۰ درصد فولاد، مس و آلومینیوم کشور در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد و در بخش معدنی نیز حجم صادرات سنگ‌آهن روبه افزایش است. همچنین در بخش پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز حجم و ارزش مبادلات قابل توجه است، اما درحوزه کشاورزی تاکنون به اهداف خود نرسیده‌ایم. مدیرعامل بورس کالا گفت: با وجود تولید بالغ بر ۱۰۰ میلیون تنی محصولات کشاورزی در کشور، سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار تن کالای کشاورزی در بورس معامله شده که این آمار جای تامل دارد.

به گفته پناهیان، عرضه پایین محصولات کشاورزی در بورس کالا در حالی است که از چندین سال پیش بستر و زیر‌ساخت‌ها برای مبادلات شفاف محصولات کشاورزی در بورس کالا فراهم شده است و ما مدعی هستیم که می‌توانیم به بهبود معاملات محصولات کشاورزی و افزایش بهره‌وری این بخش کمک کنیم.

مدیرعامل بورس کالا در بخش دیگر سخنان خود به تامین مالی قابل توجه بورس کالا در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته بالغ بر ۲۰ هزار میلیارد تومان تامین مالی برای بخش تولید در بورس کالا صورت گرفته که این رقم در مقایسه تامین مالی سیستم بانکی کشور برای تولید بسیار قابل توجه است. وی اظهار کرد: رشد و توسعه معاملات کشاورزی از اولویت‌های بورس کالای ایران است به‌طوری‌که ما از طریق ابزارهای مختلف مالی می‌توانیم به تامین مالی تولید‌کنندگان کمک کنیم و زمینه را برای انجام مبادلات کالاهای کشاورزی در بستری نظام‌مند و شفاف فراهم سازیم.

در همین حال شهریار شهمیری نیز به عنوان کارگزار فروشنده در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد: با توجه به سابقه معاملاتی این کالا در شهر مشهد و مناطق اطراف، این شیوه معامله مقبولیت عام داشته که فاکتوری موثر برای ورود زیره به بورس کالا محسوب می‌شد. مدیرعامل کارگزاری سهم آشنا گفت: با توجه به حجم تولید ۵۰۰۰ تنی این کالا در کنار سابقه معاملاتی به‌صورت سنتی که شیوه‌هایی نزدیک به معاملات آتی یا اختیار معامله (Option) را یادآوری می‌کند، پتانسیل افزایش حجم معامله و افزایش جذابیت این کالا در ذات این معاملات نهفته است.

وی افزود: از سوی دیگر شرایط کلی زیره سبز در بازار داخلی و وجود بازارهای صادراتی قدرتمند به گونه‌ای است که معاملات آتی این کالا را بسیار جذاب نشان داده تا جایی که پتانسیل سفته بازی بر این کالا را افزایش می‌دهد. شهمیری افزود: در‌خصوص زیره با توجه به حجم کم و قیمت متعادل و مطلوب آن پتانسیل سفته بازی وجود دارد بنابراین به نظر می‌رسد فرصت جدیدی در بازار آتی پدید آمده است. وی در پایان خاطرنشان کرد: با راه‌اندازی معاملات آتی زیره سبز، بورس کالای ایران پس از هند دومین بازار آتی زیره در جهان را خواهد داشت.