گروه بورس کالا- روند تغییرات و معاملات آلومینیوم در بورس کالا در سال ۹۲ در شرایطی در ماه‌های پایانی با رشد روبه‌رو شد که تولیدکنندگان این محصولات معتقدند از نیمه سال گذشته قیمت محصولات مرتبط با آلومینیوم کاهش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده و این وضع به کاهش قیمت در شمش آلومینیوم و بخش‌های بالادستی آن نیز منتهی شده است. در حال حاضر میزان تولید آلومینیوم در کشور در حدود ۳۵۰ هزار تن است و ما صادرکننده این محصول به کشورهای همسایه هم هستیم. با این حال چالش‌های این صنعت فراوان است؛ از تأمین مالی صنعت آلومینیوم گرفته تا چالش تأمین مواد اولیه از مسیر واردات و ابهامات انتقال مالی و... همگی مشکلات این صنعت محسوب می‌شوند.

با این حال عرضه‌های بورس کالا موقعیت مناسبی را فراهم کرده تا صنایع پایین دستی از دسترسی سریع‌تری به مواد اولیه مورد نیاز برخوردار شوند. در حال حاضر عرضه‌های صورت گرفته از طرف شرکت‌های تولیدکننده بزرگ در بورس کالا شرایط رقابتی را برای متقاضیان آن فراهم کرده است. در این میان فرمول تعیین قیمت این محصول در بورس کالا که تابعی از میانگین ۵ روزه قیمت این محصول در بورس لندن و قیمت دلار اتاق مبادلاتی با در نظر گرفتن پریمیوم قیمت، به ایجاد انگیزه برای عرضه این محصولات در بورس کالا منجر شده است.

بررسی روند سالانه معاملات این محصول در سال ۹۲ نشان می‌دهد قیمت این محصول که در فصل بهار رقمی در حدود ۶ هزار و ۶۰۰ تومان در هر کیلو بوده تا ۶ هزار تومان هم در فصل زمستان رسیده است، هرچند این روند کاهشی در دو ماه پایانی سال تا حدی جبران شد، با این حال قیمت آلومینیوم در بورس کالا در یک سال گذشته ۵/۴ درصد کاهش را تجربه کرده است. این روند کاهشی در مجموع به دلیل تغییرات قیمت شمش آلومینیوم در بورس لندن و قیمت دلار نوسانات گوناگونی را تجربه کرده است. با این حال دامنه رقابت در بورس کالا زمانی که با رایزنی فعالان این صنعت از ۵ درصد به ۱۰ درصد رسید انگیزه‌های عرضه این محصول نیز دوباره افزایش یافت.

با این حال در اولین فصل سال گذشته که در آن میانگین معاملات شمش آلومینیوم در بورس لندن ۱۸۷۰ دلار به ازای هر تن بود، مهم‌ترین گزارش اعلام شده، افزایش شاخص PMI بخش تولیدی چین در ماه آوریل بود. در عین حال انتشار گزارش کاهش رشد تولید ناخالص داخلی چین (سه ماهه)، کاهش سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت در چین در ماه مه ‌و نیز افزایش مازاد تجاری چین و افزایش شاخص تورم این کشور نوسانات قیمت این کالا را در بورس لندن به همراه داشت. با این حال با فرا رسیدن فصل تابستان، متوسط قیمت شمش آلومینیوم به ۶۴۵۰ تومان به ازای هر کیلو در بورس کالا داد و ستد شد. از آنجا که دو کارخانه تولید کننده شمش در منطقه آزاد قرار گرفتند برای واردات کالا عوارض پرداخت می‌کنند. در ماه‌های ژوئن، جولای و آگوست این کالا به شدت در بورس لندن نوسان داشت؛ به‌طوری‌که از ۱۹۲۰ دلار در ابتدای ماه ژوئن به ۱۷۴۰ دلار به ازای هر تن در ماه جولای رسید و در ماه آگوست این کالا روند قیمتی رو به رشدی را طی کرد. از علل افت این کالا در ماه جولای، کاهش شاخص PMI بخش تولیدی چین و افزایش شاخص دلار بود. در ماه آگوست این شاخص (PMI چین) مثبت اعلام شد و سبب بازگشت امیدواری در میان فعالان بازار شد.

با فرا رسیدن پاییز و با افت قابل توجه قیمت این محصول در بورس لندن که قیمت هر تن شمش آلومینیوم در این دوره به هزار و ۷۱۹ دلار رسیده بود، قیمت در بورس کالای کشورمان نیز روند رو به کاهشی را پشت سر گذاشت. در این دوره کاهش مازاد تجاری چین، کاهش شاخص بهای مصرف کننده در چین، کاهش خرده ‌فروشی در این کشور و همچنین کاهش سیاست‌های انبساطی فدرال رزرو آمریکا از موضوعاتی بود که سبب تقویت دلار در بازار شد و همین اثر را در بازار ما نیز بر جای گذاشت به طوری‌که در آبان ماه قیمت شمش از ۶۴۲۹ تومان در مهر ماه به ۶۱۷۷ تومان رسید و در آذرماه نیز با این قیمت معامله شد (ناگفته نماند که رقابت عرضه این کالا در بورس به قوت خویش باقی ماند). این کاهش قیمت متاثر از بازارهای جهانی و بورس لندن است که مبدا قیمت گذاری این کالاست.

با این حال روند تغییرات قیمت این محصول در سه ماهه انتهایی سال ۹۲ برگشت، به طوری‌که به‌رغم قیمت زیر ۶ هزار تومانی آن در دی ماه، اما در بهمن ماه ناگهان قیمت به ۶۵۹۰ تومان به ازای هر کیلو افزایش یافت. دلیل اصلی این افت و خیز نیز اولا تغییرات قیمت در بورس لندن و همزمان نوسان قیمت دلار به‌خصوص بعد از بهمن ماه بود. از دلایل بالا رفتن قیمت این کالا انتشار گزارش افزایش تراز تجاری چین و تداوم رشد تورم چین بود.

سال ۹۲ در شرایطی به کار خود پایان داد که قیمت آلومینیوم ۶۳۰۰ تومان رقم خورد، اما شمش در بورس لندن سقوط آزاد کرده و به قیمت ۱۶۴۹ دلار به ازای هر تن رسیده بود، زیرا چین پیش‌بینی رشد GDP سال ۲۰۱۴ خود را کاهشی اعلام کرد و همین امر سبب نا امیدی بین صنعتگران شد.

فعالان صنعت آلومینیوم معتقدند سال ۹۳ سال رشد و رونق این صنعت است، چراکه متغیرهای اصلی اقتصاد حکایت از بهبود بخش‌های وابسته دارد. با این حال بهبود روند مبادلات این محصول در بورس کالا از دیگر موضوعات مهم است. فعالان صنعت در این رابطه از عرضه‌های نامنظم محصول مذکور در بورس کالا گلایه دارند. به طوری‌که ممکن است تا دو هفته عرضه‌ای از سوی تولید کنندگان صورت نگیرد. از طرف دیگر، شرکت‌هایی می‌توانند در بورس فعالیت کنند که تولید کننده باشند و دارای صورت مالی حسابرسی شده باشند و همین امر از رقابت بین سایر شرکت‌ها جلوگیری می‌کند. البته ناگفته پیداست که شفافیت این ضرورت را ایجاب می‌کند و از خصوصیات بورس کالا هم همین است.