دومینوی کاهش قیمت‌ها در بازار فولاد

گروه بورس کالا- حدیث موسوی: شاید بسیاری از فعالان بازار و تولیدکننده‌های فولاد، سال جاری را با چشم‌پوشی از ۳ ماه ابتدایی آن تعبیر به رکود نزولی کنند؛ چراکه هم تقاضا در سطح پایینی قرار دارد و هم قیمت‌ها در اغلب اوقات به سمت پایین متمایل است. درحالی‌که از یک ماه مانده به سال ۹۲ کم‌کم زمزمه‌های رکود در فضای بازار و میان معامله‌گران پیچید، اما قیمت‌ها کماکان صعودی بود و اغلب عرضه‌های تالار صنعتی در گروه محصولات فولادی با امید به تزریق بودجه‌های عمرانی و بهبود روند ساخت‌وساز در ماه‌های آتی به خوبی و گاه با تعیین سقف قیمت به فروش می‌رسید، اما پیش و پس از انتخابات شرایط بازار و قیمت‌ها به گونه‌ای کاملا متفاوت رقم خورد.

بعد از ۲۴ خرداد ماه که موج کاهش قیمت بسیاری از بازارهای کالایی از جمله فولاد را دربرگرفت، کمتر کسی در بازار آهن فکر می‌کرد طی ۷ ماه آتی نه تنها هیچ بودجه‌ای به پروژه‌های عمرانی اختصاص نیافته و رکود گسترده‌ای بخش مسکن را فرا گیرد، بلکه قیمت‌ مقاطع و شمش نیز به تاسی از رکود در این بازار خود را تا قیمت‌های این روزها پایین بکشد.

نزول پلکانی قیمت شمش

تیرماه قیمت پایه شمش بلوم فولاد خوزستان در بورس کالا ۱۵۶۰ تومان بود و این محصول در زمان‌های عرضه عموما به دلیل رقابتی که میان خریداران رخ می‌داد، افزایش نرخ می‌خورد و بیش از ۱۷۰۰ تومان فروخته می‌شد. اما به مرور و به واسطه سیاست صبر و خوش‌بینی که در بازار نسبت به تداوم روند کاهشی قیمت‌ها به وجود آمد و از سوی دیگر مازاد تولید کارخانه‌های فولادی و عدم فروش محصولات آنها، به‌طور طبیعی میل به خرید شمش کاهش یافت.

تا اواسط مهرماه نیز نرخ پایه فروش شمش بلوم فولاد خوزستان همان ۱۵۶۰ تومان بود و با تسهیلاتی که این کارخانه به خریداران می‌داد اعم از فروش نقدی، اعتباری این محصول با شرایط بازپرداخت ۹۰ روزه، اگر رقابتی نیز به وجود می‌آمد بهای پایانی نهایتا به اندکی بالاتر از ۱۶۰۰ تومان می‌رسید.

اما سنگ بنای اولیه این کاهش نرخ پایه از اول آبان ماه گذاشته شد. عرضه سبد میلگرد و تیرآهنی که ذوب‌آهن در این تاریخ با نرخ ۱۶۵۰ تومان در بورس کالا انجام داد نه تنها بازار مقاطع و عرضه‌های بعدی این محصول را از سوی خصوصی‌ها به میزان زیادی از خود متاثر ساخت بلکه منجر شد تا سد قیمت ۱۵۶۰ تومانی شمش خوزستان هم در رینگ فولاد شکسته شود.

در آن زمان عرضه‌های مقاطعی از جمله سبد میلگرد که در بورس کالا انجام می‌شد چه از سوی فولادسازان خصوصی و چه دولتی‌ها در محدوده قیمتی بالای ۱۷۳۰ تومان بود که با این عرضه پر سر و صدا، روند معاملات بعدی تحت تاثیر قرار گرفت، به طوری‌که پایان آبان ماه همسو با کاهش قیمت‌ها در بازار آزاد، نرخ پایه میلگرد به ۱۶۹۵ تومان در بورس کالا کاهش یافت.

در تاریخ ۸ آبان نیز پس از ماه‌ها، برای اولین بار شمش بلوم با نرخ ۱۵۴۰ تومان به روی تابلو معاملات رفت که نکته جالب توجه مازاد عرضه این محصول در روز عرضه در تالار بود. در همان اثنا عرضه شمش ۱۵۱۰ تومانی ذوب‌آهن نیز بار دیگر فشار مضاعفی را روی قیمت پایه شمش فولاد خوزستان وارد کرد.

پایان این ماه که ۲۲۵ هزار تن سبد سبد میلگرد و تیرآهن ذوبی راهی بازار شد، بازهم قیمت‌ها خود را به سمت پایین تعدیل کردند. این در حالی بود که توافق ژنو در تاریخ ۳ آذرماه نیز موج تازه‌ای از افت قیمت‌ها را به بسیاری از بازارها تزریق کرد.

اواسط آذر نرخ پایه فروش میلگرد در بورس روی ۱۶۴۰ تومان تثبیت شد، رقمی که تا دو ماه پیش از آن، کمتر معامله‌گری حتی فکرش را می‌کرد، اما شرایط معاملات و قیمت‌ها نشان داد بازهم خوشبین‌ها موفق‌ترند؛ چراکه می‌توانند با صبر خود خریدهای ارزان‌تری در روزها و هفته‌های آتی انجام دهند. این دومینوی کاهش قیمت‌ها در بازار و بورس کالا البته به همین جا ختم نشد.

۲۶ آذر ماه نرخ فروش تختال فولاد هرمزگان نیز در حالی‌که تا پیش از آن به‌رغم رکود و روال کاهنده قیمت‌ها همواره بالاتر از ۱۴۰۰ تومان بود، رقم ۱۳۷۰ تومان اعلام شد و یک روز بعد هم با عرضه سبد میلگرد و تیرآهنی که ذوب‌آهن با قیمت ۱۶۰۰ تومان انجام داد به‌طور عام عرضه‌های بعدی از سوی خصوصی‌ها و خود ذوب‌آهن با نرخ‌هایی در این محدوده و بعضا تا ۱۵۸۰ تومان به روی تابلو معاملات رفت. هرچند نرخ‌های فروش درب کارخانه‌ها نیز از این رقم پایین‌تر بود.

دی ماه زمانی بود که شمش روی پله ۱۴۰۰ تومانی ایستاد. چهارم این ماه همزمان با نزول قیمت شمش‌های وارداتی و شمش‌های تولید فولادسازان داخلی این محصول با نرخ ۱۴۴۰ تومان در تالار عرضه شد. هفدهم دی ماه نیز بار دیگر شمش با همین قیمت به خریداران عرضه شد، با این تفاوت که نه رقابتی برای خرید صورت گرفت و نه قیمت پایانی افزایش ‌یافت.

در نهایت این محصول به نقطه‌ای رسید که در تاریخ بیست و چهارم این ماه با قیمت ۱۴۰۰ تومان و در حالی‌که مازاد عرضه مهم‌ترین شاخصه ارائه آن در تالار است در معرض فروش گذاشته شد.

به این ترتیب در کمتر از ۷ ماه قیمت‌ها در بازار و بورس کالا به سمت پایین تعدیل شدند و شرایط هم‌اکنون به گونه‌ای است که این مسیر به دلیل اجرایی شدن روند رفع تحریم‌ها از ۳۰ دی ماه بازهم در مسیر نزولی پیش‌بینی می‌شود.

آینده مبهم تقاضا و چالش‌ تولیدکننده‌ها و بازار

در حال حاضر در یک سمت تولیدکننده‌هایی قرار گرفته‌اند که با انبوهی از محصولات تولیدی دپو شده در انبارها مواجهند و با آنکه حجم تولید را پایین آورده‌اند، اما تاب تحمل هزینه‌های انبارداری، هزینه‌های ثابت، حقوق و دستمزد و... برای آنها بسیار طاقت‌فرسا شده و در سمت دیگر تجار و بازاریانی که یا برخی از آنها ورشکسته شده‌اند یا عده‌ای دیگر از آنها در معرض ورشکستگی قرار گرفته‌اند.

چشم‌انداز آتی روند معاملات نیز در ابهام و تردید است. از یکسو اعتبارات عمرانی بنا به گفته سخنگوی دولت در سال آینده به پروژه‌هایی با ۸۰ درصد پیشرفت به بالا تخصیص می‌یابد که طبیعتا در این مرحله پروژه مورد نظر فاز فلزکاری را پشت سر گذاشته و تمرکز بر مراحل پایانی کار است و از سوی دیگر وام‌های جدید مسکن به صورت رسمی ابلاغ شده و معاملات مسکن مهر آزاد شده است.

برخی از کارشناسان مسکن، وام‌های ۳۵ و ۵۰ میلیونی مسکن را در رونق‌بخشی به معاملات و در پس آن کلید خوردن پروژه‌های جدید ساختمان‌سازی مثبت قلمداد می‌کنند و از این منظر به روند معاملات آهن در سال جاری بسیار خوشبینند. برخی دیگر اما معتقدند، سناریوهای دیگری در برابر این بازار وجود دارد.

اگر مطابق انتظار آنچنان که باید در مرحله اجرا و خرید، این وام‌ها محرک تقاضا عمل نکنند، این روند کج دار و مریز بازار فولاد، دامنه رکودی خود را تا سال آینده نیز ادامه خواهد داد. در این میان به‌طور سنتی انتظار بر این است از اواسط بهمن ماه روند معاملات بازار و بورس کالا فعال شده و به اصطلاح راه بیفتد، اما اگر این امر محقق نشود و باز هم تقاضا به مقاومت خود ادامه دهد، پیش‌بینی تداوم رکود در سال جاری چندان دور از انتظار نخواهد بود.