گروه بورس کالا- حدیث موسوی: بازار آهن هفته گذشته را با ثبات نرخ به تبع از آرامش نسبی حاکم بر بازار ارز آغاز کرد و تا اواسط هفته به این روند ادامه داد. در همین حال رکود و ضعف تقاضا نیز بیش از هفته‌های گذشته بر روند دادوستدها حاکم بود؛ چرا که همانند سال‌های پیش، فاصله میان اعیاد قربان تا غدیر در شرایطی که از قبل هم روند معاملات با رغبت چندانی همراه نبود- موجب شد، ساعات کاری فروشنده‌های آهن در بازار، با سردی و سکوت بیشتر و در بورس کالا با ضعف عمیق تقاضا همراه شود؛ هرچند روز چهارشنبه ذوب‌آهن اصفهان سکوت بورس را شکست و تقاضای کل بازار را در حدود ۴۰ درصد افزایش داد. این اقدام نیز به آن دلیل اتفاق افتاد که این شرکت تا ۱۳۰ تومان، قیمت سبد میلگرد و تیرآهن خود را کاهش داد و تقاضای ۳۷۵ هزار تنی را در برابر ۲۲۵ هزار تن محصول عرضه شده ایجاد کرد. این مساله نیز باعث شد خرید معامله‌گران از سایر انواع محصولات عرضه شده در حد صفر باشد. اوایل هفته گذشته بازگشت تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان از مذاکرات ژنو و ارسال سیگنال‌های نه چندان شفاف و گویا از نتایج روند مذاکرات سبب شد، بازار‌های موازی ارز و طلا در چند راهی تصمیم‌گیری نسبت به کاهش یا افزایش نرخ قرار گیرند که به همین دلیل تا دوشنبه جز نوسانات جزئی کاهشی، تغییر قیمت خاصی در این بازار رخ نداد. البته همین امر در بازار آهن نیز اثرگذار شد؛ چرا‌که شمش‌های وارداتی به کشور اعم از محموله‌های وارد شده از کشورهای ترکیه، روسیه و کره جنوبی به همراه مقاطعی همچون سایزهای سبک میلگرد و برخی شاخه‌های تیرآهن ثبات نرخ را تجربه کردند و با نوسان قیمتی مواجه نشدند، هرچند سه‌شنبه روزی بود که سد این ثبات و آرامش قیمتی شکسته شد. این در حالی است که کارشناسان بازار معتقدند نیاز اصلی بازار فولاد تغییرات قیمت ارز نیست بلکه توسعه پروژه‌های عمرانی است که متاسفانه به دلیل طولانی شدن بررسی‌های بودجه این موضوع به رکود دامنه دار بازار فولاد منتهی شده است. این در شرایطی است که اصلاح قانون بودجه سال ۹۲ در صحن مجلس در دست بررسی است ولی انتظار نمی‌رود اتفاق خاصی در این حوزه بیفتد.

دولت در اصلاحیه بودجه ۹۲ خواهان این موضوع شده است که تخصیص بودجه به پروژه‌های مختلف بدون محدودیت‌های مجلس باشد، اما برخی نمایندگان می‌گویند این کار تنفیذ بی حد و مرز اختیارات به دولت است و می‌تواند باعث شود دولت سهم پروژه‌های مختلف را بدون در نظر گرفتن قانون به سایر پروژه‌ها اختصاص دهد؛ این در حالی است که دولت نیاز دارد پروژه‌هایی را مورد بهره برداری قرار دهد که نسبت به اتمام آنها تا پایان سال اطمینان دارد و اصولا برنامه دولت نیز همانطور که پیش‌تر نیز اعلام کرده اولویت‌بندی پروژه‌ها و تخصیص منابع بر اساس این اولویت‌ها است. این موضوع باعث می‌شود اعتبارات آنگونه تخصیص یابد که نیاز پروژه‌های مختلف ایجاب می‌کند، درحالی‌که گویا مجلس این نوع نگاه را نمی‌پسندد. بر این اساس ممکن است در این مورد شاهد توفیق چندانی در موضوع اصلاح بودجه نباشیم و در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت رشد چندانی طی روزهای اخیر اتفاق بیفتد.

در این بین اما مساله دیگر نرخ ارز و مسائل مرتبط با آن است که به گفته فعالان این بازار، نبود تقاضای واقعی، اثرات کاهشی نرخ ارز را نیز بی اثر کرده است. روز سه‌شنبه دلار با شکستن مرز روانی ۳۰۰۰ تومانی، برای مدتی کوتاه ثابت کرد استعداد این بازار برای رسیدن به قیمت‌های پایین‌تر زیاد است. بازار مقاطع نیز با این تغییر قیمت دلار دیگر تاب مقاومت در برابر ثبات چند روز قبل خود را از دست داد و ریزش چند درصدی قیمت‌ها را در حالی که روز یکشنبه زمزمه افزایش قیمت‌ها در اصفهان پیچیده بود، تجربه کرد. در همین روز بیلت‌های فابریک وارداتی به بنادر ایران نیز در بندر امام با کاهش نرخ همسو شد، اما در بندر انزلی به دلیل افزایش تقاضای شکل گرفته برای شمش‌های روسیه تا میزان ۲ تا ۳ هزار تن و کمتر بودن حجم بیلت‌های موجود، با ۶/۰ درصد رشد قیمت مواجه شد.

هفته گذشته در حالی‌که نگرانی‌ها پیرامون روند فزاینده رکود در بازار آهن هر روز در حال تشدید بود، رییس اتاق بازرگانی ایران اعلام امیدواری کرد، به زودی خبرهای خوشی با اتکا به ذخایر ارزی در راه است تا منابع فاینانس و تامین مالی از برخی کشورهای خارجی در حجم و درصد قابل توجهی برای پروژه‌های عمرانی و صنعتی تامین شود. اما این خبر هم توان آن را نداشت تا بازار خسته از رکود را ترغیب به تحرک معاملات کند؛ چرا که هفته گذشته نایب رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در گفت و‌گو با «ایلنا» تاکید کرد: ضعف تقاضا و کمبود نقدینگی به دلیل رکود پروژه‌های عمرانی تا بدان حد افزایش یافته که فولادسازان چاره‌ای به جز کار کردن با ۳۰ درصد ظرفیت تولیدی خود ندارند. به هر طریق به نظر می‌رسد در شرایط فعلی، بازار صرفا از محرک‌های واقعی به جنب و جوش درخواهد آمد نه آنکه خبرهایی که زمان مشخصی برای محقق شدن آن نیست، منجر به بازگشت رونق به آن شود.

در همین حال در بورس کالا نیز عرضه‌های فولادی از جمله سبد میلگرد و تیرآهن‌هانیز با آنکه با کاهش نرخ پایه در تابلو معاملات ارائه شده بودند، همچون هفته‌های گذشته با کم‌اقبالی معامله‌گران مواجه شدند. البته این موضوع در حالی است که بورس کالا و بازار مقاطع در پایان هفته با شوک ناشی از کاهش ۱۳۰ تومانی نرخ پایه برای عرضه‌های ذوب‌آهن اصفهان روبه‌رو شد، به گونه‌ای که فولاد خوزستان را نیز وادار به عقب‌نشینی از عرضه شمش بلوم در چهارشنبه کرد.

مدیر فروش و بازاریابی شرکت سهامی ذوب‌آهن، پیرامون این موضوع در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» بیان کرد: در ۲ ماه گذشته این کارخانه با عدم فروش ۵۰۰ هزار تنی محصولات خود به دلیل رکود و تعمیرات و از سوی دیگر زیان ناشی از کمبود نقدینگی روبه‌رو بوده که به همین دلیل چاره‌ای به جز کاهش قیمت برای تولیدکننده‌هایی همچون ذوب‌آهن برای تامین نقدینگی لازم باقی نمانده است.

به این ترتیب در روز پایانی معاملات رینگ فولاد در هفته گذشته در حالی‌که فولادسازانی از جمله نورد فولاد گیلان و فولاد آلیاژی ایران اقدام به عرضه نقدی میلگرد کردند و محصولات آنها بدون‌ خریدار ماند، اما شرکت ذوب‌آهن با اتکا به کاهش بی‌سابقه نرخ پایه خود برای سلف سبد میلگرد و تیرآهن، توانست ۲۲۵ هزار تن از این محصول را به فروش رسانده و ارزش ریالی بیش از ۳ هزار میلیاردی را برای خود به ارمغان آورد. در شرایط فعلی به نظر می‌رسد این خرید ارزان قیمت سلف که موعد تحویل آن نیز یک ماهه بوده، جذابیت زیادی برای معامله‌گران داشته است؛ چرا که پس از مدت‌ها بی‌رونقی معاملات، این عرضه ۳۷۵ هزار تن تقاضا را تجربه کرد. در این میان یکی از کارگزاران نیز از این اقدام ذوب‌آهن تعبیر به «حراج‌گذاری» کرد و گفت: در شرایطی که معلوم نیست بازار چه زمانی به تحرک واقعی خواهد افتاد، اقدامات این‌چنینی شاید راه گریزی برای جبران کمبود نقدینگی باشد، اما سایر تولیدکننده‌ها را نیز با چالش کاهش اجباری نرخ پایه حتی پایین‌تر از هزینه تولید در روزهای پیش‌رو مواجه خواهد کرد.