عدم توازن میان عرضه و تقاضای آهن قراضه کشور
میلاد کیوانسرائی پیش‌تر در همین صفحه روزنامه «دنیای‌اقتصاد» طی نوشتاری تحت عنوان «نگاهی از دیروز تا فردای صنعت فولاد کشور» به بررسی و تجزیه و تحلیل سه دهه صنعت فولاد ایران پرداختیم و سعی کردیم به تفصیل به مشکلات و مسائل پیرامون صنعت فولاد کشور بپردازیم؛ مشکلاتی که از سیاست‌ها و تصمیمات اشتباه اتخاذ شده در دو دهه اول این صنعت به وجود آمده و اینک صنعت فولاد کشور به طور قابل ملاحظه‌ای درگیر این مسائل شده و به شدت متاثر از آن است. یکی از مشکلات اصلی و مهم صنعت فولاد کشور که از آن می‌توان به عنوان یکی از پیامدهای سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های اشتباه در حوزه این صنعت نام برد، عدم وجود توازن بین نظام عرضه و تقاضا در بازار مواد اولیه (آهن قراضه) در این صنعت است که افزایش روز افزون رقابت در خرید این ماده اولیه از سوی متقاضیان آن و به تبع ایجاد تورم درون بخشی در این حوزه از جمله ابتدایی‌ترین نتایج آن بوده است.
میلاد کیوانسرائی پیش‌تر در همین صفحه روزنامه «دنیای‌اقتصاد» طی نوشتاری تحت عنوان «نگاهی از دیروز تا فردای صنعت فولاد کشور» به بررسی و تجزیه و تحلیل سه دهه صنعت فولاد ایران پرداختیم و سعی کردیم به تفصیل به مشکلات و مسائل پیرامون صنعت فولاد کشور بپردازیم؛ مشکلاتی که از سیاست‌ها و تصمیمات اشتباه اتخاذ شده در دو دهه اول این صنعت به وجود آمده و اینک صنعت فولاد کشور به طور قابل ملاحظه‌ای درگیر این مسائل شده و به شدت متاثر از آن است. یکی از مشکلات اصلی و مهم صنعت فولاد کشور که از آن می‌توان به عنوان یکی از پیامدهای سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های اشتباه در حوزه این صنعت نام برد، عدم وجود توازن بین نظام عرضه و تقاضا در بازار مواد اولیه (آهن قراضه) در این صنعت است که افزایش روز افزون رقابت در خرید این ماده اولیه از سوی متقاضیان آن و به تبع ایجاد تورم درون بخشی در این حوزه از جمله ابتدایی‌ترین نتایج آن بوده است.
اما چندی است که برخی از فعالان و کارشناسان این حوزه عنوان می‌کنند که تنها راه حل موجود در جهت برطرف کردن این مشکل با توجه به عدم امید در بهبود بازار عرضه داخلی، واردات این ماده اولیه به کشور است. این نوشتار بر آن است به بررسی این راهکار و ذکر نکاتی پیرامون آن پرداخته تا در صورت بهره‌مندی از این راه جهت رفع مشکل کمبود مواد اولیه، به دیگر زوایای آن نیز توجه شود و بهترین و مطلوب‌ترین شکل از این راهکار در راستای حل مشکل مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
به اجمال باید گفت در زمینه واردات قراضه به کشور نکاتی وجود دارد که توجه به آن می‌تواند منجر به بهره‌مندی مطلوب‌تر از این راهکار برای صنعت فولاد کشور شود. در این رابطه توجه به موارد زیر نشان‌دهنده اهمیت این ماده اولیه در اقتصاد و تولید فولاد در کشور ما است:
۱. استراتژیک بودن این ماده اولیه برای کشورهای دارنده آن در سطح دنیا.
۲. عدم آشنایی و تجربه کافی شرکت‌های فعال در زمینه آهن قراضه جهت حضور در بازارهای بین‌المللی.
۳. عدم همخوانی سطوح عرضه این ماده اولیه در بازارهای بین‌المللی و تقاضا در بازارهای داخلی.
۴. مشکل سرمایه در گردش بنگاه‌های فعال در این زمینه.
۵. تنوع آهن قراضه موجود در بازارهای بین‌المللی از نظر سطح کیفیت.
۶. دارا بودن توجیه اقتصادی واردات آهن قراضه به کشور.
آهن قراضه امروزه در دنیا به عنوان یکی از مواد اولیه مورد نیاز صنعت فولاد از جایگاه مهم و استراتژیکی برخوردار است تا آنجا که کشورهای موجود تنها تحت شرایطی اجازه صادرات این ماده اولیه از کشورهای خود را می‌دهند که از آن جمله می‌توان به نبود صنعت فولاد حداقل در سطوح بالای کیفی و کمی یا وجود توازن در بین سطوح عرضه و تقاضا برای این ماده اولیه در آن کشور اشاره کرد که برای شرایط اول می‌توان از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و در مورد شرایط دوم به کشورهایی همچون ترکیه اشاره کرد، بنابراین هر کشوری اجازه صادرات این ماده اولیه از کشور خود را نمی دهد و برعکس با تصویب قوانین لازم و دستورالعمل‌های بازدارنده از صدور این محصول جلوگیری می‌کند. داشتن حضوری موفق در بازارهای بین‌المللی آهن قراضه برای شرکت‌های ایرانی فعال در این عرصه در گرو انجام معاملات با قیمت مناسب خواهد بود که جهت دستیابی به این هدف دارا بودن اطلاعات جامع و کاملا تاثیرگذار بر این بازار در عرصه بین‌المللی امری ضروری است؛ چراکه پارامترهای مختلفی بر قیمت‌های معاملات این ماده اولیه در بازارهای جهانی تاثیرگذار است که در اختیار داشتن این اطلاعات موجبات انجام معاملات موفق را فراهم می‌کند.
این اطلاعات موارد متعددی را شامل می‌شود؛ مواردی از جمله اطلاعات اقتصادی و سیاسی کشور مورد نظر، امکانات و تجهیزات و راه‌های ترانزیت کالا از آن کشور به ایران، پیش‌بینی‌ها از آینده روند اقتصادی و سیاسی آن کشور، شرایط آب و هوایی و شرایط اقتصادی و سیاسی کشورها، وضعیت کالاهای سرمایه‌ای همچون طلا و نفت در بازارهای جهانی، وضعیت شاخص‌های پولی و مالی مهم دنیا نظیر دلار و یوآن، وضعیت اقتصادی و سیاسی کشورهای مهم و صنعتی خصوصا ایالات متحده آمریکا و چین که برخی از مهم‌ترین اطلاعاتی است که فضای روشن‌تری از آینده نزدیک پیش روی تجار و شرکت‌ها خواهد گذاشت تا به این ترتیب با پیش‌بینی شفاف‌تر از روند پیش روی صنعت فولاد در کشورهای دیگر جهان اقدام به اتخاذ بهترین و مناسب‌ترین خرید از طریق استفاده و بهره‌مندی از فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی صنعت فولاد در آینده نمایند.
در این بین ذکر این نکته نیز ضروری است که تجار و شرکت‌های فعال در این عرصه باید در کنار شرایط فوق به شرایط داخلی کشور در زمینه سیاست‌های اقتصادی، پایه پولی، نرخ ارز، پیش‌بینی از وضعیت صنعت فولاد طی سه ماه آینده و آینده صنعت پس از انجام واردات توجه کنند تا به این ترتیب با در کنار هم قرار دادن مجموع شرایط و احتمالات پیش رو بهترین تصمیم در هنگام حضور در بازارهای بین‌المللی اتخاذ شود.
پیگیری اخبار حوزه صنعت فولاد در دنیا، مشاوره با کارشناسان در این زمینه و انجام تحقیقات و بررسی‌های لازم در این خصوص از جمله راهکارهایی است که می‌تواند تا حد زیادی شناخت لازم از این بازارها را برای تجار و شرکت‌های فعال در این زمینه فراهم آورد. در عین حال، حجم و وزن آهن قراضه‌ای که در بازارهای بین‌المللی مورد معامله قرار می‌گیرد بالغ بر چند هزار و بعضا چند ده هزار تن است که این نکته برای فعالان به دو معنا است؛ نخست آنکه این میزان از ماده اولیه برای بسیاری از متقاضیان داخلی که عمدتا جزو شرکت‌های ریخته‌گری بوده و بیشترین مشکل را در تامین ماده اولیه مورد نیاز خود دارند جهت مصرف چند ماه است. موضوع دوم آنکه انجام خرید در این حجم و وزن نیازمند سرمایه در گردش بالا است که تقریبا تمام بنگاه‌های فعال در حوزه صنعت فولاد کشور بدون استثنا دارای این مشکل هستند، ضمن اینکه باید به موضوع مدت زمان بازگشت سرمایه از زمان تصمیم برای خرید تا برگشت سرمایه و فروش محصول نیز توجه کرد.
در حال حاضر شرکت‌های ذوب و ریخته‌گری دارای بیشترین مشکل در تامین مواد اولیه مورد نیاز جهت ذوب هستند که همین امر موجب الزام این شرکت‌ها به خرید آهن قراضه را بالا می‌برد، به ویژه این شرکت‌ها به دلیل نوع سیستم ذوب و تجهیزات و امکانات در اختیار در نوع مواد اولیه مورد مصرف به شدت در محدودیت هستند، چرا که آهن قراضه‌ای که در بازارهای بین‌المللی مورد معامله قرار می‌گیرد از نظر کیفیت شرکت‌ها را با محدودیت‌هایی مواجه خواهد کرد زیرا عموما در این محموله‌ها مواد فلزی وجود دارد که این شرکت‌ها قادر به مصرف آن نیستند یا اینکه حداقل با اجبار در مصرف آن شاهد افزایش هزینه‌های تولید خود هستند که عملا عملیات ذوب‌گیری را غیراقتصادی خواهد کرد. بنابراین توجه به نوع کیفیت آهن قراضه مورد نظر برای معامله در بازارهای بین‌المللی نیز از جمله مواردی است که باید مدنظر قرار گیرد.
در پایان باید گفت حضور پررنگ و انجام معاملات مطلوب در بازارهای بین‌المللی آهن قراضه از سوی تجار و شرکت‌های فعال در این عرصه مستلزم آگاهی و شناخت و اشراف به بسیاری از عوامل و فاکتورهای تاثیرگذار در دنیا و کشور مبدا و کشور مقصد برای معامله بر ارزش این ماده اولیه است که باید مورد توجه قرار گیرد.
M_keyvansrai@yahoo.com
ارسال نظر