سوریه و سیاست‌های حمایت مالی آمریکا

الهام بادپا (بیتا)* گروه بورس کالا - در هفته گذشته میلادی، عواملی همچون حواشی مربوط به جنگ غرب با سوریه همراه با انتشار گزارش‌هایی از اوضاع اقتصادی اروپا و آمریکا به بروز نوساناتی در قیمت‌های ارز، طلا، نفت و فلزات پایه منجر شد که این نوسانات در بازارهای داخلی نیز موثر بود. در این میان بنابر خبرهای رسیده، هفته گذشته در شرایطی آغاز شد که انتشار گزارش مثبتی از وضعیت اقتصادی چین موجب افزایش امیدواری‌ها نسبت به بهبود اوضاع دومین اقتصاد بزرگ دنیا و در نتیجه رشد بازارهای سهام شد. البته ادامه نگرانی‌ها از احتمال دخالت نظامی غرب در سوریه همراه با نزدیک شدن به زمان احتمالی کاهش برنامه حمایتی فدرال رزرو تا حدی فشار رو به پایینی بر بازارهای سهام وارد ساخت. نه تنها میزان صادرات چین در ماه اوت بیش از آنچه که انتظار می‌رفت اعلام شد، بلکه نرخ تورم این کشور نیز همچنان در سطح کمتر از نرخ هدف دولت باقی ماند.

در عین حال اوباما که نتوانسته بود موافقت سران کشورهای دیگر را در نشست گروه بیست برای حمله به سوریه بگیرد، همچنان تلاش می‌کرد تا با ترغیب کنگره و جلب حمایت عموم مردم مجوز حمله هوایی به سوریه را دریافت کند.

با این وصف، در بازار طلا در حالی که مبهم بودن مساله جنگ غرب با سوریه تا حدی بازار طلا را تحت‌تاثیر قرار داد و موجب شد فعالان این بازار فعالیت خاصی نکنند، افزایش گمانه‌زنی‌ها از اجرای تصمیم اخیر فدرال رزرو در خصوص کاهش برنامه‌ها و سیاست‌های انبساطی موجود فشار رو به پایینی بر بهای این کالای گرانبها وارد ‌ساخت.

این وضعیت ادامه داشت و با افزایش احتمال پذیرش طرح روسیه توسط آمریکا موجب بازگشت آرامش به بازارها در روز سه‌شنبه هفته قبل شد؛ به‌طوری‌که بهبود تمایل سرمایه‌گذاران برای ریسک‌پذیری به رشد بازارهای سهام اروپا تا بالاترین سطح خود در یک ماه اخیر انجامید. البته انتشار گزارش‌های مثبتی از اوضاع اقتصادی چین (افزایش شاخص‌های خرده فروشی و تولید صنعتی) هم در بهبود جو روانی بازار بی‌تاثیر نبود.

از سوی دیگر، با نزدیک شدن به نشست فدرال رزرو (۱۷-۱۸ سپتامبر) گمانه‌زنی‌ها از آغاز روند کاهشی برنامه حمایتی آمریکا افزایش یافته است. در نظرسنجی اخیر اقتصاددان‌های رویترز هم نزدیک به سه چهارم این ۶۹ نفر معتقد بودند امروز فدرال رزرو برنامه ماهانه خرید اوراق قرضه خود را از ۸۵ به ۷۵ میلیارد دلار کاهش خواهد داد. به نظر می‌رسد با توجه به کاهش نرخ بیکاری آمریکا (که از زمان آغاز EQ۳ در سپتامبر سال پیش از ۸/۷ تا ۳/۷ درصد در حال حاضر تنزل یافته است) گزارش نه چندان مطلوب روز جمعه گذشته تاثیری در اجرایی کردن تصمیم فدرال رزرو نخواهد داشت. در عین حال، افزایش مازاد بودجه یونان در هشت ماه ابتدای سال‌جاری هم موجب افزایش امیدواری‌ها از اعطای کمک‌های مالی بعدی مقامات بین‌المللی به این کشور شده است.

فعالان بازار طلا نیز در انتظار نشست فدرال رزرو که قرار است امروز برگزار شود به این دلیل که احتمال می‌دادند این کاهش اتفاق بیفتد، فشار رو به پایینی بر بهای طلا وارد کردند.

در عین حال، پس از رشد قابل توجه بازارهای سهام در روز سه‌شنبه (به دلیل کاهش احتمال بروز جنگ میان غرب و سوریه و درنتیجه کم شدن نگرانی‌ها نسبت به این موضوع) تا حدی جو روانی بازار در هفته قبل مثبت بود.

از سوی دیگر، در عین حال که احتمال کاهش سیاست‌های انبساطی فدرال رزرو از رشد شاخص دلار حمایت می‌کرد، تنش‌های سیاسی در ایتالیا و نزدیک شدن به انتخابات آلمان (۲۲سپتامبر) هم موجب ایجاد نوساناتی منفی در ارزش یورو شد.

پنج‌شنبه هفته گذشته؛ اما با تشدید نگرانی‌ها از وضعیت سوریه و آغاز مذاکرات آمریکا و روسیه در این خصوص همراه با احتمال کاهش برنامه‌های حمایتی فدرال رزرو (پس از انتشار گزارشی مبنی‌بر کاهش مطالبات بیکاری آمریکا طی هفته گذشته که به کمترین سطح خود از آوریل سال ۲۰۰۶ رسید) همراه بود که به افت بازارهای سهام انجامید. از سوی دیگر، انتشار گزارش‌های ضعیفی از اوضاع اقتصادی اروپا (نظیر شاخص تولید صنعتی این منطقه) فشار رو به پایینی بر نرخ برابری یورو به دلار وارد ساخت. طی این روز بازار طلا با کاهش همراه شد. موسسه تحقیقاتی HSBC پیش‌بینی خود از قیمت طلا در سال ۲۰۱۳ را افزایش داده و اظهار کرده است خرید فیزیکی طلا یکی از محرک‌های رشد بهای این کالا خواهد بود. این موسسه قیمت هر اونس طلا برای سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ را به ترتیب ۱۳۹۶ و ۱۴۳۵ دلار پیش‌بینی کرده است.

هفته گذشته در شرایطی پایان یافت که در آخرین روز این هفته افزایش امیدواری‌ها نسبت به منتفی شدن حمله آمریکا به سوریه همراه با انتشار گزارش‌های تقریبا ضعیفی از اوضاع اقتصادی آمریکا منجر به رشد بازارهای سهام در جهان شد؛ اگرچه فعالان بازار تا حدی نگران تصمیم فدرال رزرو درخصوص کاهش یا عدم‌کاهش سیاست‌های انبساطی آمریکا است.

در این روز در بازار طلا با وجود فشار رو به پایینی که به دلیل نزدیک شدن به نشست فدرال رزرو و تصمیم‌گیری بر سر آغاز روند کاهشی سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی آمریکا بر قیمت طلا وارد می‌آمد، افزایش خرید فیزیکی طلا در چین و هنگ‌کنگ موجب رشد بهای این کالای گرانبها شد.

از سوی دیگر، فعالان این بازار در انتظار نتیجه گفت‌وگوی مقامات ارشد آمریکایی و روسی درخصوص مسائل سوریه نیز بودند.

* تحلیلگر اقتصاد جهانی- شرکت کارگزاری بهمن