گروه بورس کالا- بحث‌ها، اظهار نظرها و البته تحرکات اخیر رخ داده در خصوص نحوه واگذاری معدن انگوران سبب شد تا فعالان حاضر در این صنعت ائتلافی یکپارچه به وجود آورند تا بتوانند در خصوص اتفاقات با اهمیت رخ داده درمورد بزرگ‌ترین معدن سرب و روی خاورمیانه موثر باشند. به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، ائتلاف یکپارچه صنعتگران سرب و روی دیروز در اطلاعیه‌ای رسما مواضع خود را نسبت به تغییر و تحولات مربوط به فروش خاک معدن انگوران اعلام کرد و خواستار رعایت عدالت در این امر مهم شد. در فرازهایی از اطلاعیه ائتلاف یکپارچه صنعتگران سرب و روی آمده است: شرکت‌های چند ملیتی که در گذشته بازار فلز روی ایران را در اختیار داشته و کلیه مواد معدنی روی را از شرکت تهیه و تولید خریداری و متقابلا واردات شمش روی به ایران را در انحصار خود داشته‌اند، همواره در تلاشند این فضای رقابتی را به نفع خود تغییر دهند. در این اطلاعیه به تلاش شرکت‌های چند ملیتی اشاره شده است که با افزایش قیمت تمام شده شمش روی ایران، هم امکان رقابت در بازار ترکیه را از تولیدکنندگان ایرانی می گیرند و هم با گران کردن شمش داخلی، جایی برای واردات شمش‌های خارجی که واردات آن را در انحصار خود دارند، باز می کنند. همچنین در ادامه این اطلاعیه از افزایش بهای ماده معدنی انگوران به عنوان عاملی نام برده شده که واردات مواد معدنی از ترکیه را که در اختیار این شرکت‌ها است اقتصادی کرده است که از سوی دیگر این مساله تلاش صنعتگران ایرانی را برای خرید ارزان‌تر آن مواد وارداتی با شکست رو‌به‌رو خواهد ساخت.

صنعتگران مزبور در اشاره به نتایج برنامه این موسسات چند ملیتی و وابستگان داخلی که تضعیف و حذف واحدهای تولید شمش روی ایرانی را سال‌ها در دستور کار قرار داده‌اند، نسبت به تحت تاثیر قرار گرفتن موسسات داخلی و بعضا‌سازمان‌های دولتی از این تبلیغات روانی هشدار داده‌اند که در این میان دست به تصمیمات عجولانه و کارشناسی نشده می‌زنند. وضع تعرفه ۳۰ درصدی بر صادرات شمش روی، افزایش قیمت انرژی برق و سوخت، افزایش دو برابری هزینه‌های حمل ماده معدنی از معدن به صورت انحصاری و یک طرفه و افزایش قیمت‌های ماده معدنی از جمله تصمیمات خلق‌الساعه‌ای است که تحت تاثیر این تبلیغات روانی اتخاذ شده و این تولیدکنندگان ایرانی شمش روی را برای انجام فعالیت‌های خود دچار مشکل کرده است. در این میان اعلام برگزاری مزایده یا فروش ماده معدنی در بورس (در حالی که بورس کالا اساسا حضور چنین کالایی را نمی‌پذیرد) و مقایسه قیمت‌های فروش ماده معدنی انگوران با خاک‌های معدنی وارداتی و تلاش بر یکسان‌سازی این قیمت‌ها نیز اخیرا به عنوان تهدیدی جدید از سوی مدیران به فعالان این صنعت اعلام شده است. در این بیانیه فعالان صنعت سرب و روی از تصمیم اخیر به عنوان خدمات غیر مستقیم به رقبا در این مبارزه اقتصادی بین تولید‌کنندگان ایرانی و تراست‌های قدرتمند بین‌المللی نام برده اند که شایسته مدیران دولتی کشور نیست.

اما در ادامه این اطلاعیه فعالان صنعت سرب و روی اشاره‌ای به صادرات ماده معدنی انگوران که در گذشته صورت گرفته است، داشتند که به صورت خام یا پس از تبدیل به کنسانتره‌های سرب و روی انجام می‌شد و در این میان شمش روی مورد نیاز صنایع داخلی نیز وارد می‌شد. فعالان صنعت با یادآوری سابقه این صنعت، به موفقیت‌آمیز نبودن تلاش‌های دولت برای ایجاد کارخانه تولید شمش روی (با الگوی صنعت فولاد، مس و آلومینیوم) اشاره کرده‌اند مساله‌ای که در نهایت منجر شد تا کارخانه‌های شمش روی، مرحله به مرحله خود را با شرایط و تکنولوژی روز جهانی تطبیق داده و با توجه به شرایط خاص ماده معدنی انگوران دست به نوآوری و ابتکارات فنی خاص خود بزنند.

در این میان بخشی از این پیشرفت‌ها شامل فراهم شدن استفاده مستقیم از ماده معدنی انگوران با عیار زیر ده درصد است که به دلیل کاهش تدریجی عیار در معدن انگوران صورت گرفته است، این درحالی است که ماده مصرفی در همه کارخانه‌های روی دنیا، کنسانتره تغلیظ شده و کلسینه شده با عیار بالای ۵۰ درصد است.

در بیانیه مزبور یادآوری این مساله ضروری دانسته شده است که اساسا استفاده از خاک‌های اکسیده (از جنس معدن انگوران) و همچنین کاربرد مستقیم ماده معدنی، به تازگی و در سال‌های اخیر در پیشرفته‌ترین موسسات تولید روی دنیا در فنلاند، کانادا و استرالیا معمول شده است، این در حالی است که کارخانه‌های ایرانی در این زمینه پیشتاز هستند. در واقع مواد معدنی در همه جای دنیا با آنالیز مشخص ده‌ها عنصر و محدوده مشخص رطوبت و دانه‌بندی به فروش می‌رسد. ولی از آنجا که ماده معدنی انگوران به صورت درهم استخراج و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، توان آنالیز کامل عناصر آن را نداشته و هیچ نوع تفکیک و تقسیم‌بندی نسبت به عیار و سایر ناخالصی‌ها انجام نمی‌شود، بنابراین تولید‌کنندگان شمش روی در ایران مجبور به ابتکار روش‌های خاصی برای کنترل این نوسانات و کاهش زیان ناشی از آن شده‌اند. به اذعان صنعتگران سرب و روی، هم اکنون ماده معدنی مصرفی در کارخانه‌های شمش روی با بهترین راندمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و شمش روی تولید ایران نیز با بالاترین عیار جهانی ۹۹/۹۹ درصد تولید و به فروش می‌رسد.

در این اطلاعیه ارتقای کیفیت و کنترل قیمت تمام شده از سوی تولید‌کنندگان شمش روی ایران به عنوان عاملی برای فتح بازارهای منطقه به خصوص در کشور ترکیه در سال‌های اخیر نام برده شده است، به طوری که کشور ترکیه با توجه به توانمندی‌های صنعتی خود نیاز بسیاری به شمش روی دارد، ولی به‌رغم دارا بودن منابع معدنی روی هنوز یک واردکننده کامل این ماده اولیه است. بازار صادرات ماده معدنی از ترکیه و واردات شمش روی به آن کشور، همواره در اختیار شرکت‌های چند ملیتی و تراست‌های قدرتمند بوده و حضور قوی صادر‌کنندگان ایرانی در سال‌های اخیر، همراه با استقبال مصرف‌کنندگان و بازرگانان ترک که علاقه‌مند به شکست انحصار تراست‌ها بودند، تاثیر جدی در فضای تجاری این کشور گذاشته است.