محمدحسن جولازاده

قسمت اول

بیش از ۹۶‌درصد فلز و آلیاژهای تولیدی جهان را فولاد تشکیل می‌دهد. ارزش حجم تجارت فولاد جهان در حدود ۶۶۵‌میلیارد یورو برآورد شده است. میزان تولید فولاد خام جهان ۱۲۴۰‌میلیون تن است. حداکثر تولید ماهیانه فولاد خام جهان در ماه اکتبر به میزان ۱۰۶‌میلیون تن بوده است.

پیش‌بینی می‌شود میزان تولید فولاد خام جهان در سال ۲۰۰۷ با ۵/۶‌درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۰۶ به ۱۳۲۰‌میلیون تن برسد.

میزان مصرف محصولات فولادی ۱۱۳‌میلیون تن است، چین با مصرف ۳۵۶‌میلیون تن در راس قرار گرفته است.

میزان تولید محصولات نوردی ۱۱۰۰‌میلیون تن بوده است.

میزان تولید محصولات طویل نوردی ۵۰۰‌میلیون تن بوده است.

میزان تولید محصولات تخت نوردی ۶۰۰‌میلیون تن بوده است.

چین با تولید ۸/۴۱۸‌میلیون تن فولاد خام بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان است. ایران با تولید ۸/۹‌میلیون تن فولاد خام رده بیستم جهان را کسب کرده است. سهم کشور ایران در تولید فولاد خام جهان ۷۹/۰‌درصد است. ظرفیت تولید فولاد خام ایران ۱۲‌میلیون تن بوده است.

در طول ۳۶ سال گذشته در ایران ۱۱۱‌میلیون تن فولاد خام تولید شده است. در برنامه چهارم توسعه ایران ظرفیت فولادسازی ۹/۲۸‌میلیون تن در نظر گرفته شده است. در بین کشورهای اسلامی کشور ترکیه با تولید ۳/۲۳‌میلیون تن فولاد، رده اول را دارد.

سهم کشورهای اسلامی در تولید فولاد خام جهان ۹۵/۴‌درصد است.

بزرگ‌ترین مصرف‌کننده محصولات نهایی فولاد با ۴۵۰‌میلیون تن کشور چین است.

۸/۳۳‌درصد فولاد جهان در کشور چین تولید شده است.

۹/۴۰‌درصد فولاد جهان در کشور چین به مصرف رسیده است.

ارزان‌ترین فولاد جهان را با ۲۵۵ دلار بر تن ورق سرد، کشورهای مشترک‌المنافع تولید می‌کنند.

گران‌ترین فولاد جهان را با ۴۶۰ دلار بر تن ورق سرد، کشور آلمان تولید می‌کند.

قاره آسیا با تولید ۶۸۱‌میلیون تن و مصرف ۷۱۴‌میلیون تن فولاد پیشتاز جهان به‌شمار می‌آید. شرکت میتال آرسلور با ۱۱۸‌میلیون تن تولید فولاد بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان انتخاب شده است. میزان مصرف سرانه جهانی محصولات فولادی ۱۹۰‌کیلوگرم به ثبت رسیده است. بیشترین مصرف سرانه فولاد با ۱۱۳۴‌کیلوگرم متعلق به کشور امارات است.

مصرف سرانه فولاد ایران ۲۳۵‌کیلوگرم بوده است.

کشور لوکزامبورگ با تولید ۱۰۸۳ تن فولاد به‌ازای هر کیلومتر مربع مساحت در این مورد رده اول را کسب کرده است.

حداکثر تولید سرانه را با ۵۹۰۰‌کیلوگرم کشور لوکزامبورگ داشته است.

کل صادرات فولاد جهان به میزان ۲۸۳‌میلیون تن را آمریکا انجام داده است. بیشترین واردات خالص فولاد را با ۴/۳۱‌میلیون تن آمریکا انجام داده است.

کشور چین بزرگ‌ترین صادرکننده فولاد با ۴/۵۱‌میلیون تن بوده است. (۲۱‌درصد آن متعلق به کشور کره بوده است).

بیشترین صادرات خالص فولاد با ۸/۳۲‌میلیون تن متعلق به کشور چین است. میزان صادرات ذوب‌آهن اصفهان ۲۸۴‌هزار تن بوده است.

واردات فولاد ایران ۵/۶‌میلیون تن بوده است.

در ذوب‌آهن تولید فولاد خام و محصولات نوردی به ترتیب ۱۲۳/۲ و ۳/۲‌میلیون تن بوده است. فولاد در بیش از ۹۷ کشور جهان به غیر از قاره قطب جنوب در تمام قاره‌ها تولید می‌شود.

بیشترین حمل‌ونقل برای صادرات و واردات محصولات فولادی را با ۷۰‌میلیون تن چین داشته است.

کشور چین ۴/۵۱‌میلیون تن صادرات و ۶/۱۸‌میلیون تن واردات فولاد داشته است. معمولا ۴‌درصد فولاد تولیدی در انبارها نگهداری می‌شود.

در جهان بیش از ۳۵۰۰ نوع فولاد تولید شده است که بیش از ۷۵‌درصد آن در طول ۲۷ سال گذشته توسعه یافته است.

ادغام شرکت‌های فولاد جهان، یکپارچه شدن صنعت فولاد را تسریع می‌کند. (میتال آرسلور، ال.ان.ام.جی.اف.ای و کروس).

کانادا سالانه ۶۰۰‌میلیون دلار برای پروژه‌های تحقیق و توسعه صنعت فولاد اختصاص می‌دهد که معادل ۴۵/۵‌درصد مبلغ فروش محصولات نهایی است.

در جهان و ایران به‌طور میانگین یک‌درصد سهم فروش فولاد برای تحقیق و توسعه در نظر گرفته می‌شود.

در کشور آلمان به ازای هر تن فولاد ۸/۴ یورو سهم تحقیق و توسعه در نظر گرفته می‌شود. در صنعت فولاد کشور ژاپن به‌ازای هر ۱۰‌هزار شاغل ۳۲۰ نفر محقق اشتغال دارد. در اتحادیه اروپا به‌ازای هر یک‌میلیون تن تولید فولاد ۴۰ نفر محقق اشتغال دارند. در نتیجه تحقیق و توسعه مداوم و منظم وزن قوطی‌های فولادی نوشابه در طول ۳۴ سال گذشته از ۴۰ به ۲۰ گرم کاهش یافته است.

فرآیندهای کنورتور اکسیژنی و کوره قوس الکتریکی به‌ترتیب ۶۵ و ۳۲‌درصد در تولید فولاد جهان سهم داشته‌اند. سهم این دو روش در تولید فولاد ایران به ترتیب ۲۲ و ۷۸‌درصد بوده است.

کشور اکراین تنها کشوری است که ۴۰‌درصد فولاد خود را به روش زیمنس مارتین انجام می‌دهد. بیشترین مقدار تولید فولاد به روش کنورتور اکسیژنی در چین به میزان ۳۶۵‌میلیون تن صورت می‌پذیرد. بیشترین مقدار فولاد به روش کوره قوس الکتریکی در آمریکا به میزان ۲/۵۴‌میلیون تن تولید شده است. ونزوئلا صددرصد فولاد خود را به روش کوره قوس الکتریکی به میزان ۹/۴‌میلیون تن تولید می‌کند.

در دنیا کشوری وجود ندارد که کل فولاد خود را به روش کنورتور اکسیژنی انجام دهد. در کشور هلند فرآیند کنورتور اکسیژنی حداکثر سهم را به میزان ۹۸‌درصد در تولید فولاد دارد. در تجارت الکترونیکی کانادا، صنایع فولاد پیشتاز است و بانک‌ها در رده دوم قرار می‌گیرند. در جهان سال گذشته ۵۰۵‌میلیون تن قراضه فولادی بازیافت شده است. آمریکا بیشترین قراضه را به میزان ۵۵‌میلیون تن در فولادسازی مصرف می‌کند.

کشور آلمان جهت تولید ۲/۴۷‌میلیون تن فولاد در کنورتور و کوره قوس به ترتیب ۵/۶ و ۸/۱۴‌میلیون تن (جمعا ۳/۲۱‌میلیون تن) قراضه مصرف می‌کند. بدین جهت ۶/۷‌میلیون تن قراضه صادر و ۶/۵‌میلیون تن قراضه وارد می‌کند.

بیشترین واردات قراضه را کشور ترکیه به میزان ۵/۱۴‌میلیون تن انجام داده است. بیشترین صادرات قراضه را کشور آمریکا به میزان ۱۴‌میلیون تن انجام داده است. آمریکا به میزان ۱۹‌میلیون تن قراضه داخلی تامین می‌کند.

در دنیا سالانه بیش از ۶۳‌میلیون دستگاه خوردو تولید می‌شود و متوسط عمر آنها ۱۲ سال تعیین شده است.

در آمریکا از هر ۱۰۰۰ نفر ۷۸۰ نفر دارای خودرو است. این نرخ در چین و هند به ترتیب ۱۹ و ۱۰ خودرو است.