محمود گنابادی

سرمایه‌گذاران علاقه‌مند، مطلع و حرفه‌ای از قراردادهای آتی به عنوان یک حرفه در جهت کسب سود و درآمد استفاده می‌کنند و معمولا تمام وقت خود را در این بازارها می‌گذرانند و با معاملاتی که به قصد ایجاد منفعت صورت می‌گیرد و دارای ریسک بالایی است عملیات خرید و فروش قراردادهای آتی را انجام می‌دهند. بالاخره در مقابل هر خریدار، فروشنده‌ای لازم است تا سطح عرضه و تقاضا در تعادلی کارآمد نگه‌داشته شود. بنابراین در مقابل پوشش‌دهندگان ریسک (Hedgers) معامله‌گرانی قرار می‌گیرند که این دسته را ریسک‌‌پذیران (Speculators) می‌نامند. گرچه ترجمه‌هایی از قبیل سوداگر یا سفته‌باز نیز داشته‌اند که به عقیده نگارنده «معامله‌گران ریسک‌پذیر» شاید تعبیر مناسب‌تری برای این دسته معامله‌گران حرفه‌ای باشد. در واقع ریسک‌پذیری صفتی است که به این معامله‌گران اطلاق می‌شود؛ زیرا این افراد تحت چنین نامی در بازار اوراق آتی خطاب نمی‌شوند و هر سرمایه‌گذاری که صرفا به منظور کسب سود در این بازارها فعال باشد به نوعی Speculator و سرمایه‌گذار ریسک‌‌پذیر است.

در بازارهای آمریکای شمالی معامله‌گران ریسک‌پذیر را می‌توان به چهار دسته عمده تقسیم کرد:

دسته اول: این گروه را محلی (locals) می‌خوانند و بعضا به نام Scalper هم خوانده می‌شوند. اینها در درون تالار بورس و در بطن بازار بوده و از نوسانات دقیقه ای قیمت‌ها بهره برداری می‌کنند. با اندک تغییری در موقعیت‌های فروش یا خرید خود با انجام معاملات معکوس در طی روز به طور مکرر خرید و فروش انجام می‌دهند. واقعا حرفه اصلی آنها همین فعالیت است. حجم معاملات و پولی که در اختیار دارند زیاد است تا بتوانند هزینه‌های کارمزد و عملیاتی خود را در دفعات مکرر معاملات نیز پوشش دهند.

دسته دوم: این گروه به معامله‌گران روزانه (day traders) معروف هستند که روش و استراتژی معاملاتی شان متفاوت است. آنها خرید و فروش‌های قرارداد آتی را طی یک روز معاملاتی انجام می‌دهند و در پایان روز هیچ‌گونه موقعیت معاملاتی را نگه نمی‌دارند. بنابراین در پایان روز صرف نظر از سود یا زیان حاصله قراردادهای خود را با انجام یک معامله می‌بندند و از بازار خارج می‌شوند. این دسته از افراد ممکن است در تالار حضور داشته باشند یا از طریق شبکه‌های کامپیوتری متصل به بورس، معاملات روزانه خود را انجام دهند. گرچه محلی‌ها با اختلاف اندکی در قیمت اقدام به فروش یا خرید قراردادهای خود می‌کنند، اما معامله‌گران روزانه نیازمند به نوسان بیشتری در قیمت قراردادهای خود هستند تا اقدام به معامله کنند. به‌ هرحال در پایان روز قراردادها تماما بسته می‌شوند و اینکه روز پرمنفعت یا زیان آوری بوده باشد، در استراتژی آنها تغییری حاصل نمی‌کند.

دسته سوم: معامله‌گران موقعیت ساز

این دسته دارای دیدگاه بلندمدت‌تری بوده و تعداد معاملات آنها بسیار کمتر از دو دسته اول است. این گونه سرمایه‌گذاران هفتگی و ماهانه معامله می‌کنند و دیدگاه آنها بلند مدت است و از نظر مادی دارای توان لازم برای صبر بیشتر و معاملات حساب شده بر اساس تحلیل‌های بنیانی و تکنیکال لازم و کافی بوده و به سادگی از بازار اوراق آتی خارج نمی‌شوند.

دسته چهارم: به Spreaders معروفند که می‌توان آنها را دامنه بازان یا بازه کاران نامید.

استراتژی و راهبرد عملیاتی این دسته به گونه‌ای است که همیشه دو معامله و یا دو قرارداد آتی مربوط به یک کالا و سهم یا دو سهم مرتبط را به طور همزمان معامله می‌کنند که یکی پیش فروش و دیگری پیش خرید می‌شود. آنها تلاش می‌کنند که طی بررسی‌های خود روابط قیمت بین دو کالای همسان یا مشابه را تجزیه و تحلیل کنند و چنانچه ملاحظه کنند که رابطه بین این دو قیمت دارای رابطه و فاصله منطقی نیست، به طور همزمان آن کالا را که قیمتش ارزان‌تر به نظر می‌رسد پیش خرید می‌کنند و آن سهم یا کالا را که به نظر گران می‌رسد پیش فروش می‌کنند.

استراتژی‌های بازه یا دامنک (Spread) خود انواع مختلف دارند که در مباحث بعدی به طور مفصل‌تری توضیح داده می‌شوند. بازه‌کاران استراتژی خود را در دامنه‌ای محدود از قیمت یا زمان به کار می‌گیرند.

*منبع : بورس ۲۴