اشک و لبخند مشتریان در روز احتیاط
گروه بورس کالا- سردار خالدی: بروز اشکال فنی مقطعی در سیستم برق‌رسانی باعث قطع کوتاه مدت روند عادی معاملات در بورس کالا شد.» این خبری بود که معامله گران را اندکی نگران و مسوولان بورسی را برای حل مشکل به تکاپو انداخته بود. هر چند طی دو روز گذشته گلایه ها از روند معاملات افزایش پیدا کرده بود؛ اما روز گذشته بورس رسما اعلام کرد: معاملات بورس کالا پس از رفع اشکالات فنی، دوباره از سر گرفته شده و مشکلی در این خصوص نیست.

رضا باقری مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات شرکت بورس کالای ایران در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌اقتصاد» درباره مشکلات به وجود آمده گفت: اختلال پیش آمده در روند معاملات این بورس ناشی از اشکال فنی در سیستم برق‌رسانی بوده و سامانه معاملاتی هیچ‌گونه مشکلی نداشته است؛ بنابراین به دلیل عدم دسترسی همزمان کارگزاران، سامانه معاملات موقتا متوقف شده بود.
وی در ادامه صحبت‌هایش افزود: با رفع اشکالات فنی در سیستم برق‌رسانی، جهت حفظ شرایط رقابت‌پذیری در بازار و در راستای اجرای مقررات، پس از اطمینان از دسترسی برابر و همزمانی همه کارگزاران به سامانه معاملاتی، ادامه جلسه معاملاتی بلافاصله آغاز شد و روند معاملات به حالت عادی بازگشت.
مسوولان بورسی عنوان کرده‌اند: این شرکت سعی کرده تا شرایط یکسانی برای دسترسی همه شرکت‌های کارگزاری به معاملات ایجاد کند، به همین دلیل اگر چه عنوان شده برخی ضرر کرده‌اند؛ اما در عین حال برخی نیز سود برده‌اند. در واقع بورس به منظور رعایت شرایط بازار رقابتی کامل و شفاف شدن وضعیت، تصمیم به برطرف کردن مشکل و ابطال معاملات در زمان غیربرابر کرد.
در همین حال فروشندگان و خریداران بورسی همچنان نسبت به مشکلات نرم‌افزاری و سیستم سامانه معاملاتی گلایه دارند، آنان بر این باورند اگرچه بازار قراردادهای آتی سکه نوپا است و با زحمات همه اعضای بورسی و بازیگران فعال، شرایط رشد را طی می‌کند؛ اما برخی مشکلات و چالش‌های پیش روی این بازار باعث شده اظهارنظرات متفاوتی روایت شود. برخی درباره سامانه معاملاتی معتقدند زمان‌بر بودن انجام معاملات و تاخیر در ثبت سفارش‌ها در کنار مشکلات مربوط به برق‌رسانی و فنی سامانه، همگی دست به دست هم داده‌اند تا از لحاظ زیر ساخت مشکلات کماکان باقی بماند، البته مدیریت بورس قول داده تا پایان سال‌جاری کمبودها و کاستی‌های بازار را برطرف کند و مشتریان و شرکت‌های کارگزاری با خیال راحت‌تری دادوستدها را پی بگیرند.
شرکت‌های کارگزاری مشکلات فنی بازار قراردادهای آتی را ادامه‌دار توصیف می‌کنند و تنها راه‌حل شرایط فعلی را ضرورت توجه و همه جانبه و از سویی استمرار به برطرف کردن شرایط نرم‌افزاری بازار می دانند. فعالان بر این باورند؛ اگرچه در بازار قراردادهای آتی به دلیل مشکلات مربوط به فنی یا برق‌رسانی تعدادی متضرر شده‌اند و تعدادی سود کرده‌اند و این هم به دلیل ثبت سفارش‌ها و موقعیت‌های مختلف خرید یا فروش بوده؛ اما تردید در موفقیت‌آمیز‌بودن سامانه‌های نرم‌افزاری بورس روی شرایط بازار و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران موثر بوده و بسیاری را به واکنش واداشته است.
مشتریان معتقدند: مشکلات فنی و قطعی سرورها با وجود وصل بودن سیستم برق‌رسانی، تنها به چند روز پیش بر نمی‌گردد بلکه قبلا نیز این مشکلات وجود داشته است، به همین دلیل چاره‌اندیشی برای رفع مشکلات، مهم‌ترین تصمیمی است که می‌تواند از سوی مسوولان بورسی به عنوان راهکار بهتر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر مشتریان جنبه اجرایی به خود بگیرد.
از منظر سرمایه‌گذاران حقیقی، مشکلات تنها به سامانه‌های نرم‌افزاری و بخش فنی بر نمی‌گردد بلکه بخشی از مواد اساسنامه بورس همچون تعیین میزان وجه تضمین (سپرده نگه‌داری شده) که در شرایط کنونی براساس تازه‌ترین اطلاعیه بورس کالا قرار است به 3 میلیون تومان برسد دارای ایراداتی است که به منظور تسهیل شرایط معامله بهتر است تغییر یابد. بورس بارها اعلام کرده دلیل اصلی سخت‌گیری ها در روند معاملات و افزایش میزان وجه تضمین در راستای صیانت از حقوق مشتریان و جلوگیری از به وجود آمدن شرایط رانتی بوده اما مشتریان حقیقی بر این باورند بورس بهتر است تعیین میزان وجه تضمین را به شرکت‌های کارگزاری واگذار کند تا هریک از این شرکت‌ها با تعیین اعتبارسنجی مشتریان میزان وجه تضمین را برای هر یک از آنان متغیر اعلام کند و به این ترتیب هم بازیگران علاقه‌مند و حرفه‌ای حقیقی می‌توانند در بازار حضور فعال داشته باشند و هم اینکه از ایجاد فضای غیرشفاف و دلالی جلوگیری خواهد شد. مشتریان بورسی بر این باورند به دلیل کم‌عمق بودن بازار به معنی کوچک بودن میزان حجم و ارزش مبادلات به نسبت سایر بازارها تعدادی از مشتریان حقوقی با سوءاستفاده از شرایط، گاهی اوقات روند طبیعی معاملات را بر هم می‌زنند که بهتر است مدیریت بورس نسبت به این قضیه همانند سایر مسائل واکنش نشان دهد تا شرایط بازار رقابتی‌تر شود. مشتریان می‌گویند اگرچه بورس با میزان وجه اضافی قرار است بابت هر قرارداد 3 میلیون تومان از هفته آینده بگیرد اما هر یک از شرکت های کارگزاری نیز بابت هر قرارداد 20 درصد وجه اضافه می‌گیرند که با احتساب این رقم میزان وجه تضمین از 3 میلیون و 500 هزار تومان بالاتر می‌رود.
در هر حال با وجود همه این دغدغه‌ها به نظر می‌رسد باید منتظر تصمیمات جدید مدیریت بورس در خصوص چگونگی روند معاملات و بهبود اوضاع بازار بود؛ زیرا برخی اخبار حاکی از اتخاذ تصمیمات جدید در قالب بسته‌های حمایتی از بازار آتی دارد.

احتیاط آتی، یک روز قبل از تعطیلات
دادوستدهای بازار آتی امروز با آرامش خاصی دنبال و نوسان قیمت‌ها زیر یک درصد پی گرفته شد.
تعطیلی چند روزه به دلیل برگزاری اجلاس سران در تهران، تغییرات اندک دلار و مشکلات مربوط به بخش فنی معاملات از جمله دلایلی بودند که روی روند مبادلات تاثیرگذار بود. براساس آنچه شرکت های کارگزاری به‌عنوان تحلیل بازارها یاد می‌کنند: روند معاملات در یکی دو روز گذشته با احتیاط سرمایه گذاران روبه‌رو شده و با توجه به تعطیلی بازارها تا پس از روز ۱۱ شهریورماه به نظر می‌رسد همه در انتظار توافقات نشست سران عدم تعهدها و از سویی نتایج مربوط به مذاکرات ایران و آژانس باشند؛ در این میان گزارش نهایی آماده شده مربوط به آژانس انرژی اتمی می‌تواند تغییردهنده روند دادوستدها باشد.
کارشناسان با اشاره به اینکه معاملات بازار آتی در شرایط آرامی به سر می‌برد بر این باورند اگر معامله‌گران عجله‌ای برای انجام دادوستد ندارند بهتر است از بازار خارج و تمامی تصمیم‌ها را به بعد از اجلاس سران موکول کنند. البته با توجه به مباحث پیرامون راه‌اندازی بورس ارز، تصمیم‌گیری‌ها در خصوص نرخ ارز مرجع و تدابیر بانک مرکزی در قبال بازار ارز و سکه، تردیدها و ابهامات همچنان باقی مانده است.
بازار همچنین تحت تاثیر اطلاعیه‌های بورس کالا در خصوص افزایش میزان وجه تضمین و بروز نقص اشکالات فنی قرار گرفت و روند مبادلات با احتیاط دنبال شد. این در حالی است که با برطرف کردن مشکل در ساعات پایانی معاملات درست یک روز قبل از تعطیلات، دادوستدها با تحرک اندکی پی گرفته شد.
در مجموع دیروز قیمت ها در صبح با کاهش و عصر با افزایش اندکی همراه بود، به طوری‌که قیمت سکه سررسید شهریورماه با کاهش 73/0 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 24/0 درصدی در مبادلات عصر در محدوده 833 تا 842 هزار تومان، سررسید مهرماه با کاهش 78/0 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 03/0 درصدی در مبادلات عصر در محدوده 863 تا 870 هزار تومان، سررسید آبان‌ماه با کاهش 43/0 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 33/0 درصدی در مبادلات عصر در محدوده 901 تا 908 هزار تومان و سررسید آذرماه با کاهش 14/0 درصدی در مبادلات صبح و افزایش 42/0 درصدی در مبادلات عصر در محدوده 929 تا 935 هزار تومان قرار گرفت.