گروه بورس کالا - دیروز کارگزاران بورس کالا با فشار شدیدی از سوی خریداران محصولات ذوب‌آهن اصفهان روبه‌رو شدند؛ خریدارانی که دیروز برای ثبت سفارش‌های خرید و واریز وجوه تضمین خرید به شدت در حال تلاش بودند تا سهمی از معاملات امروز بورس کالا ببرند. گفته می‌شود در حال حاضر این تقاضاها به چند دلیل در بازار اتفاق افتاده است، نخست اینکه تفاوت بین نرخ بورسی و بازار آزاد، انگیزه مناسبی را برای خرید فراهم کرده، به خصوص با در نظر گرفتن اینکه خرید از بورس به صورت سلف است و پیش‌بینی‌ها برای چند ماه آینده با در نظر گرفتن شرایط واردات و نرخ ارز، افزایشی است، در نتیجه بیشتر تجار خرید را ترجیح داده و با تمام قدرت نقدینگی خود سعی می‌کنند وارد بازار شده و خرید کنند تا در صورت تغییر در قیمت‌ها موجودی کافی داشته باشند. با درنظر گرفتن تقاضاهایی که تا دیروز ظهر ثبت شده بود این احتمال وجود دارد که معاملات امروز با سهمیه‌بندی انجام شود.

اما نکته مهمی که وجود دارد این است که بعضی از معامله گران تقاضاهای فعلی بازار را که بیشتر بر اساس التهاب‌های موجود است، کاذب دانسته و آن را واقعی نمی‌دانند و معتقدند که در هر صورت با سهمیه‌بندی کالا یا تعیین محدودیت نوسان قیمتی باید به نوعی بازار را کنترل کرد اما در مقابل برخی کارگزاران معتقدند در حال حاضر اگر اجازه دهیم قیمت‌ها در بورس افزایش پیدا کند و تفاوت نرخ بورس و بازار محدود شود در نهایت از شدت این تقاضاهای کاذب کاسته خواهد شد. البته پاسخ دیگری هم برای این تحلیل وجود دارد و گفته می‌شود در هر صورت جو روانی فعلی که بر بازار حاکم است با هیچ روشی جز ایجاد اطمینان در تامین مواد اولیه و توقف نوسان نرخ ارز متوقف نخواهد شد. ‎در طول هفته گذشته ‏قیمت دلار از مرز دو هزار تومان گذشت و این مساله همراه با تشدید سردرگمی در گشایش اعتبار، سرمایه‌ها را به ‏سمت عرضه محدود کارخانه‌های نورد ساز داخلی کشاند. به‌رغم آنکه حجم بیلت وارداتی در تیرماه نزدیک به سه برابر خردادماه ‏بوده و به بیش از ۳۱۴ هزار تن رسیده ولی به علت خالی بودن انبارهای کارخانه‌های تولیدکننده مقاطع و نوسان نرخ ‏ارز، محدودیت عرضه محصول نهایی ادامه دارد.‏

تجار هم تقریبا به این نتیجه رسیده‌اند که از تولید مازاد برای حفظ سقف موجودی انبار خبری نیست و باید ‏به عرضه روزانه نگاه کرد و در این میان کارخانه‌ها هستند که باید بازار را مدیریت کنند. عده‌ای هم در این بازار ‏نگران افت قیمت هستند، ولی این در صورتی است که موجودی انبار در تهران و اصفهان برای حفظ قیمت باشد، مگر ‏آنکه تقاضا افت کند که با برنامه دولت برای ۹۰۰ طرح زیربنایی این هم معلوم نیست.‏

‏‏واقعیت این است که بازار فولاد با عدم تناسب‌هایی روبه‌رو است که ثبات آن شاید در طول زمان به نتیجه برسد. بیلت ‏وارداتی در انزلی در هر کیلو ۱۴۳۰ تومان، در حالیکه تیرآهن ساخت ذوب آهن در اصفهان نیز در هر کیلو ۱۴۳۰ تومان است. این ‏رابطه نزدیک به ۶ ماه است که ادامه دارد؛ هر چند تیرآهن از سنگ‌آهن تولید می‌شود ولی کارخانه‌هایی که از بیلت ‏تیرآهن تولید می‌کنند چه سرنوشتی خواهند داشت؟ در عین حال میلگرد هر کیلو ۱۷۰۰ تومان، ورق سرد هر کیلو ۱۶۰۰ و ورق ‏گرم ۱۲۰۰ تومان گزارش شده است. ظاهرا قیمت‌ها در ایران برعکس تمام نقاط دنیا است. این معادله در بورس ریشه دارد، تختال فولاد ‏مبارکه به طور متوسط ۸۹۰ تومان در هر کیلو معامله شده ولی بلوم فولاد خوزستان در همان روز در قیمت ۱۲۵۰ تومان اعلام شده است. سوال این است که ‏چرا این فاصله ایجاد شده است؟ واقعا تفاوت قیمت بلوم با تختال ۴۰ درصد است؟ چرا دولت این تفاوت را قائل شده ‏است؛ هر چند که مواد اولیه و روش تولید متفاوت است ولی فاصله قیمت تمام شده تا این میزان نیست. فعلا قیمت ورق وارداتی ‏ضخامت‌های ۱۵ میلیمتر به بالا حدود ۶۰۰ دلار است و با احتساب نرخ ارز آزاد، قیمت محصول وارداتی با حقوق ‏گمرکی کمتر از ۱۳۵۰ تومان در هر کیلو نخواهد بود. پس چرا ورق گرم محصول کارخانه‌های داخلی در قیمت ۱۲۰۰ ‏تومان در بازار معامله می‌شود؟ این فاصله قیمت به خصوص برای ورق سرد محسوس‌تر است، به طوری که در شرایطی که قیمت ورق ‏سرد وارداتی حداکثر در هر کیلو ۱۵۵۰ تومان است، سوال آن است که چرا ورق سرد مبارکه که کیفیت بسیار بالایی دارد باید در حد قیمت ‏ورق قزاقستان معامله شود.‏

به عقیده کارشناسان، امروز که بحث اقتصاد مقاومتی است دولت باید عمیق تر به بخش فولاد نگاه کند. واردات ورق گالوانیزه اگر محدود ‏شود کارخانه‌های گالوانیزه‌ای که به علت رقابت خارجی تعطیل شده‌اند فعال خواهند شد. تعداد این کارخانه‌ها بیش از ‏‏۱۰ واحد است و این کارخانه‌ها باعث رونق فعالیت کارخانه‌های ورق سرد و گرم که در قم، قزوین، چهارمحال و ‏اراک هستند می‌شوند. اگر دقیق تر نگاه کنیم شاید قبل از ۲۰۱۵ به خودکفایی فولاد برسیم و تحریم‌ها بهترین فرصت ‏هستند اگر درست از آنها بهره ببریم و این منوط به شناخت مسوولان امر از تولید و بازار فولاد است. ‏

دو دیدگاه در مورد آینده بازار شمش

دیدگاه اول معتقد است قیمت بیشتر از این افزایش نخواهد یافت، زیرا فولاد خوزستان در سطح وسیع و مستمر به ‏عرضه بیلت ادامه می‌دهد؛ ضمن آنکه بیلت این کارخانه هر کیلو حداقل ۲۰۰ تومان ارزانتر از نوع وارداتی است. در کنار این عامل قیمت بیلت در خارج از کشور به زیر ‏‏۶۰۰ دلار رسیده است و در صورتی که ارز مرجع هم به بیلت داده نشود، قیمت تمام شده بیلت وارداتی با ارز آزاد در انزلی ‏حداکثر ۱۳۵۰ تومان در هر کیلو (با مالیات بر ارزش افزوده) خواهد بود. به این ترتیب قیمت بیلت به اوج خود ‏رسیده است. ضمن آنکه قیمت مقاطع هم به حداکثر خود رسیده و امکان بالا رفتن قیمت بیش از این نیست.‏

دیدگاه دوم برخلاف این نظر معتقد است که بیلت باید تا مرز ۱۶۰۰ تومان در هر کیلو هم افزایش یابد. استدلال این گروه ‏آن است که نرخ ارز مرجع در زمان واریز اسناد یعنی نزدیک به موقع ترخیص ملاک محاسبه است که گفته می‌شود ‏در آینده حداقل ۱۵۰۰ تومان خواهد بود. بنابراین بیلت‌های خریداری شده الزاما با دلار ۱۲۲۶ تومانی به دست تاجر ‏نخواهد رسید. به علاوه با افزایش قیمت قراضه و افزایش تقاضای بیلت، فولاد خوزستان قیمت خود را بالا خواهد برد ‏آنچنان که قیمت از ۹۰۰ تومان به ۱۲۴۵ تومان در هر کیلو در بورس رسیده است. مساله دیگر آن که الان رکود فصلی بر بازار ‏حاکم است که بر اساس آن قیمت بیلت به زیر ۶۰۰ دلار در هر تن (سی اف آر بنادر خاورمیانه) رسیده است. معمولا بعد از آگوست و ‏اتمام تعطیلات تابستان قیمت‌ها بالا می‌رود در این صورت قیمت بیلت در ایران در ماه‌های آینده رو به بالا خواهد ‏بود. باید صبر کرد و دید.‏