راه‌اندازی معاملات ارز به هماهنگی بانک مرکزی و سایر بانک‌ها بستگی دارد

گروه بورس کالا - راه‌اندازی بورس ارز که از مدت‌ها موضوع اجرای آن بر سر زبان‌ها بود، روز سه‌شنبه با انتشار خبری مبنی بر ابلاغ بخشنامه آن توسط رییس‌جمهور به صورت جدی وارد مرحله حساسی شده است، البته جزئیات پیرامون راه‌اندازی این بازار همچنان مشخص نیست و تکلیف نهایی آن موکول به بعد از ابلاغ این بخشنامه خواهد بود. در این رابطه، یکی از موضوعات محل انجام معاملات ارز است؛ به طوری که در شرایطی رییس اداره بورس و بازارهای سازمان بورس از انجام معاملات گواهی سپرده در بورس اوراق خبر داده بود که رییس هیات مدیره بورس کالا و رییس کمیسیون اقتصادی مجلس از مرجع بودن بورس کالا برای دادوستد ارز سخن به میان آورده است. یکی از مطلعان بورس خبر داده که موضوع قطعیت انجام معاملات گواهی سپرده ارزی در بورس اوراق همچنان نهایی نشده و این شورای عالی بورس و سازمان بورس است که در نهایت تکلیف این موضوع را مشخص می‌کند. به نظر می‌رسد پورابراهیمی رییس هیات مدیره بورس کالا تمایل دارد معاملات ارز در بورس کالا انجام شود اما بیشتر اعضای سازمان بورس نظر دیگری دارند.

در همین حال محمدرضا پور ابراهیمی رییس هیات‌مدیره بورس کالای ایران در گفت‌و‌گو با خبرگزاری ایسنا از راه‌اندازی بورس ارز در بورس کالا خبر داده اما اظهار کرد: سازمان بورس در نهایت برای حضور ارز در بورس اوراق بهادار یا بورس کالا تصمیم‌گیری خواهد کرد.

پورابراهیمی با اشاره به روند تنظیم معاملات گواهی سپرده ارزی تصریح کرد: دو نرخ ارز در حال حاضر وجود دارد و شاهد حجم عظیمی از معاملات ارز به صورت غیر‌رسمی در بازارهای کشور هستیم ضمن آنکه معاملات و حجم نرخ ارز بازار شفاف و مشخص نیست. وی خاطر نشان کرد: مقرر شده است بازار غیر‌شفافی را که در اقتصاد کشور حضور دارد در قالب رویکرد جدید ساماندهی کنیم البته ساماندهی جدید براساس تقاضای فردی یا کاذب که موجب افزایش قیمت ارز می‌شود نخواهد بود، بلکه تعریف دقیقی از عرضه و تقاضای ارز را با استناد به آنچه نیاز واحدهای تولیدی و مواد اولیه است تعیین می‌کنیم.

پورابراهیمی در ادامه صحبت‌هایش گفت: پیشنهاد آن بوده که با معامله گواهی سپرده ارزی بتوانیم بازاری در ساختار بازار سرمایه تشکیل دهیم که کشف قیمت‌ها صورت گرفته و بازار غیر‌رسمی و غیر‌شفاف به بازار شفاف تبدیل شود.

وی تاکید کرد که آمادگی کامل در بورس برای ورود ارز وجود دارد و ابلاغ آن هم دشوار نیست، اما در این بین همکاری بانک مرکزی بسیار مهم است، زیرا این بانک به عنوان رکن اساسی معاملات ارز اگر همکاری جدی کند این کار با موفقیت انجام می‌شود و اگر مثل قبل عدم همکاری داشته باشند موفقیت چندانی نخواهد داشت.

عضو شورای عالی بورس کشور تصریح کرد: راه‌اندازی بورس ارز کمک می‌کند مدیریت بازار دلار را از طریق ریال در پی مکانیزم‌های قراردادهای آتی ارز انجام دهیم. البته قرارداد آتی ارز نمی‌تواند مستقیم انجام شود مگر آن‌که معاملات نقدی ارز را تعریف کنیم که همان گام اولی بود که دولت در حال انجام آن است تا بورس ارز راه‌اندازی شود.

وی خاطرنشان کرد: از قبل برنامه‌ریزی شده بود که بورس ارز در بورس کالا ارائه شود حال ممکن است سازمان بورس بگوید که در بورس اوراق انجام شود که به نظر من مهمتر از مکان، انجام آن است. همچنین محمود رضا خواجه‌نصیر، رییس امور بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به طراحی دستورالعمل معاملات ارزی اظهار کرد: ‌طبق دستورالعمل، خریدارانی که ثبت سفارش می‌کنند می‌توانند ارز خریداری کرده و فروشندگان می‌توانند ارز حاصل از صادرات را به فروش برسانند.

وی ادامه داد: در این فرآیند فروشندگان ارز به صرافی یا بانک‌ها مراجعه کرده و گواهی ارزی دریافت می‌کنند، سپس درخواست آنها در سیستم ثبت شده و فروشندگان می‌توانند ارز خود را به فروش برسانند.

به گفته خواجه‌نصیر، در طراحی معاملات ارز، مرجع اعلام تقاضا در نظر گرفته شده که ثبت سفارش را انجام می‌دهد و در چارچوب گواهی ارزی که توسط صرافی یا بانک صادر می‌شود عرضه و تقاضا در بورس صورت می‌گیرد.

رییس اداره نظارت بر بورس‌ها با بیان این‌که در این معاملات ارزهای مختلف با مقاصد ارزی متفاوت قابل معامله است، گفت: خریداران ارز پس از خرید به صرافی یا بانک‌ها معرفی شده و ارز مورد نظر را از حساب فروشنده به حساب خریدار منتقل می‌کنند. وی اظهار کرد: در این شیوه بورس تهران؛ امکان معامله، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی؛ امکان تسویه وجه و صرافی‌ها؛ وظیفه انتقال ارز را بر عهده دارند.

وی در مورد زمان انجام گفت: راه‌اندازی این بازار به هماهنگی بانک مرکزی و سایر بانک‌ها بستگی دارد.

البته خرید و فروش ارز بورس جداگانه‌ای محسوب نمی‌شود و معاملات آن به صورت روزانه با در نظر گرفتن دامنه نوسان انجام می‌شود.