در گفت‌و‌گو با رییس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن مطرح شد
معدنکاران سنگ‌‌آهن؛ امید‌ها و دغدغه‌ها
گروه بنگاه‌ها - آزاده حسینی: اغلب اوقات داستان معادن از وقتی آغاز می‌شود که هیچ گونه امکانات اولیه زندگی از جمله آب، برق، گاز و حتی جاده آسفالت در منطقه وجود ندارد. از آنجا است که تازه معدن متولد شده و باعث رشد و توسعه مناطق همجوار و همچنین کارآفرینی می‌شود. سابقه برداشت از معادن سنگ‌‌آهن در کشور بسیار کوتاه است؛ چرا که قبل از انقلاب، بخش خصوصی فعالیتی در زمینه بهره‌برداری نداشت و بعد از جنگ تحمیلی به برخی از معادن بخش خصوصی به‌واسطه فعالیت‌ها و حمایت‌هایی که در زمان جنگ داشتند اجازه برداشت و بهره‌برداری از معادن سنگ‌‌آهن داده شد و بعد از آن کم کم فعالیت در معادن از سوی بخش خصوصی شروع شد. البته در آن زمان برداشت از معادن سنگ‌‌آهن توجیه اقتصادی نداشت؛ اما از زمانی که چینی‌ها شروع به خرید‌های گسترده از بازارهای جهانی کردند،سنگ‌‌آهن ارزش پیدا کرده و برداشت از معادن توجیه اقتصادی پیدا کرد. نکته مهمی که درباره معادن مطرح است، بحث استخراج و به سود آوری رساندن آن است که گاه تا سه سال زمان می‌برد.
با مهرداد اکبریان، مدیرعامل شرکت سیاحان سپهر که به تازگی به عنوان رییس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن مشغول فعالیت شده به گفت‌و‌گو نشستیم تا در مورد تاریخچه معادن سنگ‌‌آهن ومشکلاتی که این صنف با آن مواجه است و اهداف تشکیل انجمن بیشتر بدانیم. متن ذیل مشروح این گفت‌و‌گو است.
در مورد تاریخچه فعالیت‌های اکتشافی سنگ‌‌آهن برایمان بگویید؟
درباره سابقه فعالیت‌های اکتشافی سنگ‌‌آهن، تاریخ‌های متعددی وجود دارد. برخی شروع فعالیت اکتشافی را سال۱۳۱۹ می‌دانند، اما عملیات اکتشافی به صورت جدی سال ۱۳۴۱ از سوی یک گروه خارجی در ایران برای دستیابی به سنگ‌‌آهن آغاز شد و در دهه ۵۰ معدود شرکت‌های خصوصی مانند شرکت ایران باریت (مرحوم مهندس اصغر پیروی و مهندس عباس پیروی) فعالیت‌های اکتشافی در زمینه سنگ‌‌آهن داشتند. در ابتدا دولت اجازه ورود بخش خصوصی به معادن را نمی‌داد و با اکتشاف معادن سنگ‌‌آهن، به دلیل عدم‌توجیه اقتصادی در آن زمان و همچنین نبود واحد فولادساز در کشور بهره‌برداری از معادن تقریبا بعد از جنگ آغاز شد. در دهه ۷۰ پس از به نتیجه رسیدن تخمین‌های اولیه از میزان ذخایر قطعی سنگ‌‌آهن شرکت گل گهر و سپس چادرملو کار خود را آغاز کرد. در آن زمان شرکت ملی فولاد و شرکت ذوب آهن فعال بودند و سنگ‌‌آهن استخراج شده در این شرکت در اختیار این دو شرکت قرار می‌گرفت.
چطور شد که بخش خصوصی وارد عرصه معدن در زمینه سنگ‌‌آهن شد؟
ذخایر کوچکی که در حال حاضر بخش خصوصی روی آن فعال هستند به عنوان آلودگی‌های آهن محسوب می‌شدند، اما در دهه ۸۰ با افزایش بهای سنگ‌‌آهن و ورود چین به بازار‌ها و به خصوص با باز شدن بازارهای صادراتی کم کم این آلودگی‌های پراکنده آهن معرفی و بخش خصوصی با سرمایه‌گذاری‌های مناسب و به موقع وارد این عرصه شدند. در ابتدا سرمایه‌گذاری در بخش فولاد کشور به دلیل اینکه سرعت سودآوری بیشتری داشت، شدت گرفت؛ گرچه اغلب سرمایه‌گذاری‌ها در بخش نورد بوده و سرمایه‌گذاری در بخش گندله و آهن اسفنجی هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
در برخی صنایع کشور، دستگاه‌ها و تکنولوژی ساخت قدیمی و مستهلک است، در مورد معادن نیز وضع به همین منوال است؟
بله در معادن نیز اغلب استخراج به روش سنتی و قدیمی است. از این رو هزینه‌های تولید بالاتر از استاندارد‌های روز دنیا است در حالی که در دنیا معادن اغلب به روش صنعتی و با ماشین آلات پیشرفته صورت می‌گیرد که سهم بسزایی در بالا بودن کیفیت سنگ‌‌آهن استخراج شده دارد. البته باید توجه داشت در بخش خصوصی معادن به دلیل کوچک بودن امکان سرمایه‌گذاری‌های کلان و استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا به دلیل گران قیمت بودن آن وجود ندارد. در عین حال در صورت استفاده از تکنولوژی روز دنیا شاید بتوان از سایر ماده‌های معدنی که در اغلب معادن وجود دارد و در حال حاضر دور ریز می‌شود، بهره برد.
اغلب فولادسازان به‌دنبال معادن سنگ‌‌آهن هستند آیا امکان بهره‌برداری از معادن سنگ‌‌آهن از سوی آنها وجود دارد؟
بله هر شخصیت حقیقی و حقوقی امکان داشتن معدن را دارد و هیچ قانونی در منع بهره‌برداری از معادن سنگ‌‌آهن وجود ندارد. معدن داری بسیار کار پر ریسک و هزینه بری است و برای به نتیجه رسیدن باید صبر و حوصله زیاد داشت. اغلب اشخاصی که وارد این حوزه می‌شوند عشق به معدن دارند و تنها به‌دنبال کسب سود نیستند. گرچه هستند برخی از افرادی که به‌دنبال کسب سود و به صورت گذرا و هیجانی وارد این عرصه شده و مشکلاتی را برای سایر معدنکاران به‌وجود می‌آورند. انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان نیز با این نگاه تشکیل شد تا بتواند نشان‌دهنده فعالیت‌های یک معدنکار واقعی باشد. در این راه ارتباطی نیز با دولت برقرار شد تا مسوولان از تمام ابعاد کار و مشکلات آگاه شوند.
چرا انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن تشکیل شد؟
فعالان حوزه سنگ‌‌آهن هیچ گونه تشکل رسمی برای بیان مشکلات و دیدگاه‌های خود را نداشتند. از این رو همواره در بیان مشکلات و ابعاد کار یک معدنکار محروم بودیم و شرکت‌های دولتی معدنی نیز در اغلب اوقات به دلیل عدم‌سرمایه‌گذاری شخصی،مشکلات بخش خصوصی را نداشتند. از این رو در بسیاری از تصمیمات بخش دولتی سنگ‌‌آهن مدنظر قرار داده می‌شد. در واقع فعالان بخش خصوصی عرصه سنگ‌‌آهن نادیده گرفته می‌شدند. شاید زمان تشکیل انجمن دیر بود اما به هر حال بعد از فراخوان اولیه همه فعالان استقبال کرده و امور مربوط به انجمن خیلی سریع انجام شد.
اهداف و برنامه‌های انجمن سنگ‌‌آهن چیست و چند درصد اعضای شما منتخب خصوصی هستند؟
انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن قصد دارد ضمن افزایش همگرایی میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان گامی موثر در ساماندهی تولید،لجستیک، فروش و کنترل کیفیت انجام دهد.
به روز کردن اطلاعات و استفاده از تکنولوژی روز جهان جهت اکتشاف و استخراج - به خصوص فرآوری و تولید محصول صنعتی جهت مواد اولیه کارخانه‌های فولاد - از اهداف مهم پیش روی انجمن است. در اساسنامه انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن وظایفی گنجانده شده است که در صورت اجرایی شدن آنها، صنعت معدن در بخش سنگ‌‌آهن با تحولات سازنده و مثبت مواجه خواهد شد.
پایین آمدن هزینه تولید و افزایش کیفیت سنگ‌‌آهن تولیدی معادن ایران، همچنین استحکام در عقد قراردادهای داخلی و خارجی،افزایش قدرت حضور سنگ‌‌آهن در چرخه تولید فولاد کشور، کاهش اختلافات و دعاوی میان تولیدکنندگان و صادرکنندگان و در نتیجه تسهیل امور تولیدی و صادراتی سنگ‌‌آهن از جمله برنامه‌ها و وظایف انجمن است. همراه کردن دولت در مسیر تصمیم‌سازی بخش معادن برای ممانعت از اتخاذ تصمیم‌های غیرکارشناسی در بخش معدن و اضمحلال سرمایه‌گذاری‌های پیشین و ایجاد ثبات در بازار سنگ‌‌آهن و امنیت شغلی نیز از اهم وظایف انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن است.
انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ‌‌آهن به مثابه یک خانواده است که فقط عضویت در آن مدنظر نیست، هدف ما جلب و جذب مشارکت حداکثری اعضا است که قطعا با افزایش تعداد اعضا قدرتش بیشتر خواهد شد.
خوشبختانه جامعه سنگ‌‌آهن ایران،از افراد فهیم و تلاشگری شکل گرفته که هم‌اکنون نقش خود را در عرصه تولید و صادرات به خوبی ایفا می‌کنند و حضورشان در انجمن موجب تقویت تاثیرگذاری انجمن در سطوح بالاتر خواهد شد. هیات رییسه انجمن از افراد دلسوز و دانا به مشکلات روز این عرصه شکل گرفته است.
امیدواریم با همدلی و تلاش مستمر نسبت به رفع نقیصه‌ها و سوءتفاهم‌های موجود میان فولادسازان و سنگ‌‌آهنی‌ها اقدام کنند؛ چرا که بدیهی است، هر دو گروه در مسیر تعالی آرمان‌های صنعتی و اقتصادی کشور گام بر‌می‌دارند.
تمامی اعضای ما را فعالان بخش خصوصی تشکیل می‌دهند و حتی ما از دیدگاه خود شرکت گل گهر و چادر ملو را جزء بخش خصوصی محسوب می‌کنیم؛ چرا که مالکیت این شرکت‌ها متعلق به سهامداران آنها است و به صورت مستقل مدیریت می‌شود.
ارسال نظر