تجار فولاد چگونه ریسک خود را در بورس کالا مدیریت کنند؟

قاسم نیک جو *

این روزها قیمت محصولات فولادی در بورس و بازار آزاد نوسانات زیادی پیدا کرده است. بسیاری از فعالان بازار در سردرگمی به سر می‌برند. ترس از خرید و کاهش یکباره قیمت‌ها باعث شده است که بعضی از تجار از ورود به بازار خودداری کنند تا خود را از ریسک نوسانات بازار در امان نگه دارند ولی مطمئنا این روش، روش مناسبی برای مدیریت ریسک نیست، چون با خالی شدن انبارها و رشد بیشتر قیمت‌ها تاجران در فشار یک انتخاب نادرست برای خرید قرار می‌گیرند که به احتمال زیاد باعث ضرر و زیان بیشتر خواهد شد.

طبق تئوری‌های اقتصادی اگر نوسانات یک کالای اقتصادی افزایش یابد باید متوسط نگهداری این کالا کاهش یابد تا ریسک فعالیت در حداقل ممکن قرار گیرد، بر این اساس به تجار پیشنهاد می‌شود که مدت زمان نگهداری فولاد را در انبارها کاهش دهند یا به اصطلاح سعی در به جریان انداختن بیشتر پول و سرمایه خود کنند تا با عرضه بیشتر و گردش کالا سود مورد انتظار را فراهم کنند.

از آنجایی که در بورس کالا فروش اغلب محصولات فولادی به صورت سلف با دوره‌های زمانی متغیر است، توصیه می‌شود از خرید محصولات فولادی با دوره‌های سلف طولانی اجتناب ورزند مگر اینکه این گونه سلف‌ها از پرمیوم (اختلاف بین قیمت نقدی و قیمت سلف) مناسبی (بیشتری) برخوردار باشند. خرید یک قرارداد سلف طولانی مدت یعنی افزایش مدت زمان نگهداری محصول و این باعث می‌شود که تجار بیشتر در معرض ریسک نوسانات قیمتی محصول قرار گیرند، البته افزایش ریسک را می‌توان با افزایش پرمیوم جبران کرد.

قیمت محصولات فولادی مانند بسیاری از کالاهای قابل رقابت در معرض نوسانات نرخ ارز (دلار) قرار دارند لذا اگر فعالان بازار فولاد بتوانند نوسانات نرخ ارز را مدیریت کنند در واقع تا حدود زیادی از زیان نوسانات بازار فولاد نیز در امان خواهند بود. در حال حاضر به عقیده نگارنده بهترین ابزار برای مدیریت ریسک نرخ ارز استفاده از قراردادهای آتی در بورس کالا است. در نتیجه می‌توان گفت که فعالان بازار فولاد با فعالیت در بازار آتی و اخذ موقعیت‌های خرید و فروش یکسان با بازار فولاد تا حدودی می‌توانند ریسک را مدیریت کنند. البته باید اذعان داشت که این روش به طور کامل ریسک فعالان بازار فولاد را پوشش نمی دهد و شاید در مواقعی نادر باعث افزایش ریسک هم شود. وجود ابزار مالی که بتوان با آن نوسانات قیمت محصولات فولادی را برای کسانی که با این محصولات سروکاردارند کاهش داد در اقتصاد ایران بسیار ضروری است، آتی (Future) فولاد شاید راهگشای بسیاری از مسائل صنعت فولاد باشد، گرچه آشنایی فعالین و دست اندرکاران صنعت و بازار فولاد با این ابزار شرط اصلی موفقیت آن خواهد بود.

*تحلیلگر بازار فلزات کارگزاری مبین سرمایه

mehrdad۹۴۵۶@yahoo.com