آزاده حسینی

با حذف مزیت انرژی ارزان در صنعت فولاد‌، این نگرانی در بین فولاد سازان به خصوص در بخش خصوصی وجود دارد که آیا تولید فولاد باز هم به صرفه خواهد بود یا خیر؟ در عین حال کارشناسان معتقدند به دلیل مصرف کمتر انرژی در بخش نورد فولادسازان خصوصی که بیشتر در بخش نوردی فعالیت دارند در صورت بهینه سازی و استفاده از ظرفیت‌های خالی تولید نه تنها زیان نخواهند دید بلکه از حاشیه سود مناسب نیز بهره‌مند خواهند شد، اما استفاده از ظرفیت‌های خالی تولید، توسعه و افزایش آن نیازمند مقدماتی است که جهانبخش شکری رییس هیات مدیره شرکت مجتمع جهان فولاد غرب طی گفت و گویی به سوالاتمان در‌این باره پاسخ داده است:

نیاز واقعی کشور به محصولات فولادی چقدر است؟

بر اساس آمارهای موجود سالانه حدود ۲۱ میلیون تن محصولات فولادی در کشور عرضه می‌شود که شامل تولیدات داخلی و واردات است و اگر میزان محصولات صادره را از آن کم کنیم به طور تقریب سرانه ۲۷۵ کیلوگرم مصرف فولاد در کشور را خواهیم داشت و البته به نظر می‌رسد در سال‌های آینده با برنامه‌هایی که در زمینه مسکن اجرایی خواهد شد ‌این میزان افزایش یابد.

صنعت فولاد پس از حذف یارانه‌ها را چگونه می‌بینید؟

واقعیت این است که در ماه‌های اخیر تولیدکنندگان فولاد شرایط مساعدی را تجربه نکرده‌اند و اصولا قیمت تمام شده بیش از قیمت تعیین شده برای فروش است و چون وزارت بازرگانی از طریق سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان سیاست خاصی را اعمال می‌کند لذا معاملات عمده‌ای صورت نمی‌گیرد‌. اما باید توجه داشت که هنوز تولیدکنندگان دقیقا نمی‌دانند قیمت تمام شده محصولشان چقدر است زیرا هنوز صورتحساب‌های برق و گاز پس از حذف یارانه‌ها صادر نشده و مسلما پس از صدور و تحویل این صورتحساب‌ها قیمت واقعی محصول معلوم می‌شود که به طور قطع بیش از رقمی است که امروز مدنظر است‌.

مزیت‌های نسبی تولید فولاد در‌ ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟

اصولا هر کشوری به سمت تولید محصولاتی می‌رود که از مزیت‌هایی برای آن نوع تولید برخوردار است‌. پاره‌ای مزیت‌ها در کل صنعت یک کشور اثرگذار هستند مثلا چین از مزیت نیروی کار ارزان برخوردار است و از‌این مزیت برای ‌ایجاد تحول در اقتصاد استفاده کرده است‌.

کشور ما هم پیش از ‌این از مزیت دسترسی به انرژی با قیمت مناسب برخوردار بود و با‌ این مزیت مشکلاتی نظیر گرانی نرخ بهره، بالا بودن تعرفه حق بیمه در تامین اجتماعی و‌... قابل تحمل می‌شد، اما همین مزیت نیز یکباره به طور کامل از تولیدکنندگان گرفته شد و بنابراین زمینه افزایش قیمت تمام شده فراهم آمد که نتیجه آن عدم توان رقابتی در داخل و خارج خواهد بود‌.

بنابراین مسلما دولت از اطلاعات و آماری که در‌این مدت کوتاه به دست خواهد آورد برای تدوین و اعمال سیاست‌های حمایتی برای حفظ اشتغال و تولید استفاده خواهد کرد قطعا شرایط موجود مقطعی است و مسوولان راه‌حل‌های مناسب پیدا خواهند کرد‌.

پیشنهاد جنابعالی برای اجرای هدفمندی یارانه‌ها چیست؟

پیش از ‌این تصور می‌شد که حذف یارانه‌ها تدریجی و در یک دوره پنج ساله باشد، اما به نظر می‌رسد که تغییراتی در اجرای آن داده شد. از طرفی قرار بود ۳۰ درصد از صرفه‌جویی‌های ناشی از حذف یارانه‌ها برای کمک نقدی به صنایع تخصیص یابد که البته هنوز فرصت برای‌این کار وجود دارد، اما دولت می‌تواند با تعدیل نرخ مالیات و حذف مالیات بر ارزش افزوده و تعدیل نرخ سود بانک‌ها و کاهش تعرفه سازمان تامین اجتماعی در سهم کارفرما و راه‌های دیگری که کارشناسان پیشنهاد کنند از افزایش قیمت تمام شده تولیدات داخلی جلو‌گیری کند.

نیاز واقعی بازار داخلی به واردات فولاد چقدر است؟

هر چند در حال حاضر بیش از ⅓ مصرف داخلی فولاد از محل واردات تامین می‌شود، اما معتقدم اگر شمش به عنوان مواد اولیه واحد‌های نورد کشور به سهولت قابل تامین باشد ظرفیت‌های خالی و غیرفعال موجود می‌تواند نیاز ما را به واردات محصول تا حد چشمگیری کاهش دهد‌.

بنابراین به طور بالقوه توان ‌این را داریم که نیاز به واردات محصول را کاهش دهیم اگر به فعال کردن کل ظرفیت تولید داخلی توجه لازم را نشان دهیم.

البته وجود تعرفه به عنوان یک ابزار حمایتی از تولیدات داخلی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد؛ به نحوی که تعرفه متناسب با شرایط تولید داخلی و نیاز به واردات وضع و تعدیل شود و ‌این ضرورت باید با توجه به مصلحت تولید صورت گیرد و جنبه حمایتی آن برای تولیدکننده مد نظر قرار گیرد.