فارس- با گذشت ۴ ماه از ورود سیمان به بورس کالا در حال حاضر تنها ۵ شرکت محصولات خود را عرضه کرده‌اند و به‌رغم اینکه چهار شرکت پذیرش شده و دو شرکت نیز در فهرست پذیرش قرار دارند، استقبال شرکت‌های سیمانی از بورس چشمگیر نیست. در سال‌های اخیر طرح جامع سیمان برای حل برخی معضلات تولید و توزیع در دستور کار قرار گرفت، ولی همچنان معضلات عرضه و تقاضا وجود داشت تا اینکه موضوع عرضه سیمان در بورس کالای ایران مطرح شد. بر این اساس، بورس با هماهنگی انجمن صنفی و تولیدکنندگان این کالا پس از فرهنگ‌سازی، کار‌های مقدماتی برای فراهم‌کردن شرایط عرضه در بورس کالا را انجام دادند.

کشف شفاف‌ قیمت‌ها، جلوگیری از بروز نوسانات کاذب قیمتی، امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت، وجود یک سیستم جمع‌آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار در جهت اطلاع‌رسانی به بازار (مصرف‌کننده، تولیدکننده، سرمایه‌گذار و سهامداران)، هدایت سهامداران کارخانه‌های سیمانی در خرید و فروش سهام، رونق معاملات سهام کارخانجات با توجه به برگشت رانت موجود در بازار به کارخانجات تولیدی، از جمله مزیت‌های ورود سیمان به بورس کالا است.

با توجه به مزیت‌هایی که گفته شد از زمان مطرح شدن ورود سیمان به بورس کالا و بررسی آن در انجمن صنفی تولید کنندگان، در همان ابتدا شرکت سیمان کردستان به عنوان اولین شرکت سیمانی مدارک خود را به بورس کالا ارسال کرد، همچنین، شرکت‌های سیمان یاسوج، سپاهان، شهرکرد نیز با اعلام آمادگی، متقاضی پذیرش در بورس شدند.

با توجه به اینکه در سال ۱۳۱۴ نیز ایران عنوان چهارمین کشور وارد کننده سیمان در جهان را در اختیار داشت، اولین کارخانه سیمان ایران، سیمان ری با ظرفیت تولید ۱۰۰ تن سیمان در روز بود و با توجه به اینکه سه گروه مسکن و ساختمان‌های عمومی، آب و راه مصرف کننده سیمان هستند، در حال حاضر سیمان تیپ یک، دو، سه، چهار، پنج و سیمان‌های مخلوط و سیمان پوزولانی از انواع سیمان‌هایی است که در کشور تولید می‌شود.در حال حاضر ایران با ظرفیت تولید بیش از ۴۵ میلیون تن سیمان در سال دارای بالاترین ظرفیت تولید سیمان در خاورمیانه است و از نظر رده بندی جهانی نیز از نظر تولید در رتبه ۹ قرار دارد. همچنین، ۶/۱ درصد تولید جهانی سیمان نیز در اختیار ایران بوده و ۵۹ کارخانه کشور روزانه ۱۹۰ هزار تن سیمان تولید می‌کنند.ورود سیمان به بورس کالا دو حسن داشت، اول اینکه سیستم‌های خرید و فروش تغییر کرد و از حالت قیمت‌گذاری وزارت بازرگانی خارج شد، دوم اینکه فروش بلند مدت و شفافیت در قیمت‌ها نیز بیشتر شده است. همچنین، بورس کالا با توجه به اینکه عرضه سیمان یک اتفاق تازه است سعی کرده برای تشویق بیشتر برای عرضه کننده‌ها قیمت‌ها را ابتدا ثابت نگه ‌دارد، ولی ممکن است در آینده قیمت سیمان یک شرکت به دلیل موقعیت جغرافیایی و کیفیت محصول نرخ سیمان یک شرکت گران‌تر از سایر شرکت‌ها باشد.با توجه به اینکه بیش از ۵۰ شرکت سیمانی در کشور فعالیت می‌کنند، تنها ۱۸ شرکت در بورس اوراق بهادار پذیرش شد و ۵ شرکت نیز پس از گذشت ۴ ماه در بورس کالا محصولات خود را عرضه می‌کنند. سیمان کردستان به عنوان اولین شرکت سیمانی در ۲۷ تیر ماه سال جاری نخستین عرضه خود را در بورس کالا انجام داد و از آن پس نیز به صورت مداوم هر هفته عرضه‌های خود را انجام می‌دهد.پس از آن شرکت سیمان اصفهان، اردستان، داراب و صوفیان محصولات خود را در بورس کالا عرضه کرده‌اند، این در حالی است که شرکت‌های سیمانی پذیرش شده بیش از این تعداد است، ولی هنوز عرضه ای نداشته‌اند. همچنین چندین شرکت سیمانی دیگر نیز در صف پذیرش هستند.اما نکته قابل توجه این است که چرا از ۵۰ شرکت سیمانی فعال در کشور تنها ۹ شرکت عرضه‌کننده و دو شرکت در حال پذیرش در بورس کالا وجود دارد. آیا از کشف شفاف قیمت در بورس کالا نگرانند یا اینکه نگرانند قیمتی که در بورس ثبت می‌شود برای آنها مناسب نباشد.

البته باید این مساله را نیز در نظر گرفت که زمان زیادی از ورود سیمان به بورس کالا نمی‌گذرد و شاید اگر تا پایان سال صبر کنیم وضعیت سیمان و شرکت‌های عرضه کننده با توجه به تقاضاهایی که در حال حاضر از سوی شرکت‌های سیمانی ارائه شد، بهتر شود، اما توقعی که از شرکت‌های سیمانی و تمایل آنها به ورود در بورس کالا وجود داشت، بیش از این بود.برخی از شرکت‌های سیمانی محصول خود را در خارج از بورس حتی با هر کیلو ۴۵ تومان نیز می فروشند و این مساله شاید دلیلی باشد که نخواهند این قیمت به صورت رسمی در بورس ثبت شود؛ بنابراین وقتی در بورس به میزان هر کیلو ۵۰ تومان عرضه کنند، احتمال دارد خریداران که مصرف کنندگان سیمان هستند ترجیح دهند کالای مورد نیاز خود را از سایر شرکت‌هایی که در بورس عرضه نمی‌کنند و قیمت آن کمتر است، تامین کنند.

در این شرایط، وقتی یک شرکت سیمانی در بورس کالا پذیرش شده و تولیدات خود را به قیمت ۵۰ تومان عرضه کند، اگر خریداری نداشته باشد، این عدم فروش برای شرکت و نام تجاری شرکت(برند) آن مناسب نخواهد بود. این مساله درست است، ولی این قیمت و ثابت نگه داشتن آن همیشگی نخواهد بود و بعد از مدتی اگر همه شرکت‌های سیمانی وارد بورس کالا شوند، قیمت کالای شرکت‌ها بر اساس کیفیت و موقعیت‌های جغرافیایی متفاوت خواهد بود.همچنین با توجه به اینکه معافیت‌های مالیاتی، حذف دلالان و تعادلی که در عرضه و تقاضای سیمان در کشور وجود دارد، عرضه سیمان در بورس کالا به توجه به مزایایی که گفته شد و عدم مشکل در دریافت وجه نقد، بازار خوبی برای شرکت‌های سیمانی خواهد بود، بنابراین شرکت‌های سیمانی نباید نگاهشان را به سایر شرکت‌هایی که پذیرش نشده‌اند بکنند و بگویند اول آنها بیایند بعد ما، زیرا اگر هر شرکتی این فکر را کرد هیچ شرکتی وارد بورس کالا نشده و همه منتظر سایرین می شوند.

همچنین، یکی از دغدغه‌‌های شرکت‌های تولیدکننده هدفمندی یارانه‌ها است، ولی این مساله نیز با حمایت دولت و تدابیری که از سوی بورس کالا اتخاذ شده مشکلی به‌وجود نمی‌آورد، بنابراین راه برای ورود شرکت‌های سیمانی با توجه به اینکه کالایی تازه وارد است فراهم بوده و شرکت‌ها این جسارت را باید از خود نشان دهند تا روز به روز تعداد شرکت‌های سیمانی افزایش یابد.