دو سناریو پیش‌روی بازار فولاد
رضا زائر حیدری *
اصلاح لغزش کوتاه مدت قیمت‌ها یا آغاز روند بلند مدت نزولی؟
ادامه روند کاهشی قیمت شمش نیز نتوانست اغلب خریداران را به بازار برگرداند.

تنها در طی یک هفته بهای شمش فولادی در حوزه کشور‌های مشترک‌المنافع (CIS) حدود ۱۵ دلاردر هر تن کاهش یافت. در حال حاضر شمش صادراتی این منطقه حدود ۵۳۵ تا ۵۴۰ دلار در هر تن عرضه می‌شود. پیشنهادی که هنوز برای اغلب نوردکاران از جذابیت کافی برخوردار نیست. ناظران معتقدند که حجم تقاضا چه در منطقه حوزه دریای سیاه و چه در منطقه خاور دور بسیار پایین است.
چه اتفاقی در بازار فولاد در حال وقوع است؟ آیا شرایط فعلی یک لغزش کوتاه مدت قیمت‌ها است یا روندی که می‌تواند تا مدت‌ها ادامه داشته باشد؟ برای تحلیل شرایط موجود بایستی سه واقعیت را در نظر گرفت:
الف: حجم زیادی از تقاضای بالقوه در مناطق مختلف وجود دارد، اما این تقاضا خاموش است. در واقع کاهش بهای شمش که از منطقه CIS آغاز شد، نه تنها نتوانست منجر به جذب تقاضای بالقوه فولاد شود، بلکه موجب شد تا نوردکاران تا ایجاد ثبات نسبی در بازار خرید‌های خود را به تعویق بیاندازند.
در شرایط فعلی به جز بازار ایران که هنوز هم به نظر کاملا فعال می‌رسد، خریداران کشور‌های دیگر تنها هنگامی وارد بازار می‌شوند که موجودی نزدیک به صفر داشته باشند. با توجه به حجم معاملات در هفته‌های گذشته به نظر می‌رسد که موجودی انبار‌های نورد بسیار کاهش یافته است و با اولین نشانه‌های ثبات در بازار این تقاضای بالقوه به بالفعل تبدیل می‌شود.
ب: یکی از دلایل وضعیت متزلزل فعلی در بازار فولاد، تعطیلات در منطقه خاور دور است. شرق آسیا که به‌گونه‌ای سنتی بخش زیادی از شمش تولیدی CIS را به خود اختصاص می‌دهد، در حال حاضر در بازار حضور ندارد. آنها حجم خرید‌های خود را در نزدیکی این تعطیلات کاهش داده‌اند و اکنون نیز دیگر مذاکره‌ای از سوی آنان صورت نمی‌گیرد.
ج: انتظار بهبود شرایط مالی جهان در سه ماهه چهارم سال جاری میلادی که مبتنی بود بر پیش‌بینی‌های گوناگون اقتصادی، موجب افزایش حجم تولید فولاد خام در ناحیه CIS شد.
برای دومین بار از ابتدای سال جاری ما شاهد افزایش حجم تولید با سرعتی بیش از تغییر در میزان مصرف موثر فولاد در مناطق مختلف بودیم. تلاشی که بعضی از شرکت‌ها از طریق کاهش قیمت برای کاهش حجم انبار‌های خود به عمل آوردند، نتیجه‌ای عکس درپی داشت و منجر به بی ثباتی در قیمت‌ها و در نتیجه اتخاذ سیاست صبر و بردباری توسط خریداران فولاد شد. چه خواهد شد، کسی نمی‌تواند در مورد آینده بازار پیشگویی کند، با این حال به نظر می‌رسد نورد کاران به دلیل موجودی پایین سطح انبارهایشان طی ۲ تا ۳ هفته آینده ناچار به بازگشت به بازار فولاد هستند.
از سوی دیگر، با پایان تعطیلات شرق دور، بخش دیگری از تقاضا وارد این بازار شود و اگر تا آن زمان تولید کنندگان منطقه CIS موفق به کنترل حداقل بخشی از مازاد تولید Over Supply شده باشند، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بازار فولاد در آخرین ماه‌های سال 2010 به سمت ثبات نسبی حرکت کند. شرایطی که می‌تواند سال خوبی برای این صنعت را رقم زند. اما سناریوی دیگر ادامه روند عرضه بیش از تقاضا طی نیمه اول ماه اکتبر است.
حجم پایین معاملات طی هفته‌های اخیر موجب نیاز شدید واحد‌های فولاد به نقدینگی و همچنین بالا رفتن حجم انبار‌ها شده است. اگر گزارش‌های انجمن بین‌المللی فولاد از ادامه روند افزایشی تولید فولاد در ماه جاری خبر بدهد، نمی‌توان به بهبود بازار حداقل طی آخرین ماه‌های سال امیدوار بود.
* کارشناس بازار فولاد