ظهور فولادسازان جدید در منطقه خلیج‌فارس

رضا زائر حیدری

در حال حاضر تنها تولیدکنندگان فولاد خام در حاشیه جنوبی منطقه خلیج‌فارس، عربستان و قطر هستند که حجم تولید این دو تولیدکننده در سال بسیار اندک است، اما با طرح‌هایی که در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس در دست اجرا است به‌زودی حجم تولید این کشورها افزایش یافته و این امکان تقویت می‌شود که از واردکننده به صادرکننده تغییر ماهیت دهند.

ظرفیت‌سازی‌های جدید در امارات

در سال جاری، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در کشور امارات یعنی صنایع فولاد امارات (ESI) در ابوظبی، ظرفیت تولید آهن اسفنجی خود را به ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن در سال افزایش داد و همچنین واحد فولادسازی دیگری با ظرفیت ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تن در سال که سه کارخانه میلگرد و مفتول‌سازی را تغذیه می‌کند، به بهره‌برداری رسید. این شرکت در تلاش است تا این ظرفیت‌ها را به دو برابر این میزان افزایش دهد.

در همین حال تولید مقاطع سنگین را با استفاده از تولیدات یک کارخانه ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تنی آهن اسفنجی مد نظر قرار داده است.

قطر بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات طویل منطقه

قطر استیل (Qatar Steel) تقریبا نیمی از مصرف ماهانه محصولات طویل مورد نیاز امارات را تامین می‌کند. در واقع می‌توان گفت که قطر مهمترین عرضه‌کننده محصولات طویل در میان کشورهای منطقه خلیج‌فارس به شمار می‌رود. جدای از فروش به امارات متحده، عربستان سعودی هم از مهمترین مقصدهای صادراتی فولاد قطر است.

از سوی دیگر عربستان سعودی و عمان نیز به هنگام بالا بودن سطح کالاهای موجود در انبارهای امارات به مقاصد صادرات مجدد میلگرد برای امارات متحده عربی تبدیل می‌شوند.

یکی از بازیگران تازه وارد که در امارات متحده عربی به سرمایه‌گذاری مشغول است، حمریاه استیل (HamriyahSteel) نام دارد که از سوی شرکت سرمایه‌گذاری روسی، متالواینوست (Metalloinvest) و یک شریک داخلی حمایت می‌شود.

کارخانه نورد میلگرد این شرکت که با ظرفیتی بالغ بر ۱ میلیون تن در سال در شارجه قرار دارد در اولین فصل سال‌جاری تولید تجاری خود را شروع کرده است.

اخیرا این شرکت مطالعات مربوط به ساخت کارخانه تولید آهن اسفنجی دیگری را اعلام کرده است که تا ۵ سال آینده ساخت آن به اتمام می‌رسد.

بازار حمایت شده عربستان سعودی

تصمیمات دولت در تثبیت قیمت‌ها در زمان کاهش قیمت‌ها در بازارهای جهانی و صدور مالیات‌های جدید بر واردات موجب شده است که بازار محصولات طویل در عربستان سعودی با نوسان بسیار کمتری نسبت به دیگر کشورها داشته باشد.

این کشور همچنین شاهد ورود سرمایه‌گذاران جدیدی بوده است. به‌رغم اینکه دولت عربستان سعودی به پروژه‌های عظیم زیربنایی می‌اندیشد، اما بعضی از دست‌اندرکاران نگران مازاد تولید محصولات طویل در این کشور هستند.

ظرفیت تولید فولاد خام در عربستان سعودی در چهار ماه اول ۲۰۱۰ حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بود که در مقایسه با تولید ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در دوره مشابه در سال ۲۰۰۹، نشان از بهبود نسبی بازار داخلی

فولاد است.

در سال ۲۰۰۹، علاوه بر اینکه واردات تحت‌تاثیر رکود بازار قرار گرفت، تولید کل فولاد خام هم ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تن گزارش شد. واردات شمش در سال گذشته حدود ۵۲۷ هزار تن اعلام شد که در مقایسه با سال ۲۰۰۸ یک کاهش ۷۰ درصدی را تجربه کرد.

این کشور در حال حاضر شاهد سرمایه‌گذاری‌هایی از سوی شرکت‌های داخل و خارج است.

شرکت زنجیره‌ای فولاد ملی الطوارقی (Nasco) در پی احداث واحد فولادسازی دیگری در سایت خود واقع در دمام است تا تولید شمش را ۷۰۰ هزار تن در سال افزایش دهد، در حالی‌که رجهی استیل (Rajhi Steel) با ظرفیت تولید شمش ۸۵۰ هزار تن در سال، در صدد است تا خط تولید میلگرد با ظرفیت ۱ میلیون تن در سال را به خطوط تولید خود اضافه کند تا برای اکتبر ۲۰۱۱ آماده به کار باشد.

علاوه بر آن، به گفته مقامات این شرکت، رجهی در تلاش است تا در روزهای آینده ظرفیت تولید فولاد خام و تولید آهن اسفنجی خود را هرکدام ۱ میلیون تن در سال افزایش دهد.

در حاشیه دریای سرخ، کارخانه جدید سار SAR به ارزش ۳۹۱ میلیون دلار واقع در شهر جازان که از مجموعه کارخانه‌های فولاد جنوب می‌باشد از ظرفیت تولید ۱ میلیون تن شمش و ۵۰۰ میلگرد برخوردار است.

بر اساس زمانی پروژه، این طرح در اواسط سال ۲۰۱۱ افتتاح می‌گردد. شرکت ملی سولب (National SULB) نیز در عربستان سعودی تصمیم دارد تا کارخانه‌ای با ظرفیت تولید ۳۰۰ هزار تن شمش را در شهر ربیغ احداث کند.

در بخش نورد سنگین، دو شرکت Arabia for business strategy llc، و شرکت استرالیایی بولدر استیل (Boulder Steel) با مبادله یک قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک در تلاش هستند تا در اولین فصل سال ۲۰۱۳، با استفاده از شمش‌های تولید شده توسط یک کارگاه فولادسازی جدیدالتاسیس در کوئینزلند استرالیا به تولید ریل بپردازند.

این شرکت قصد دارد تا ظرفیت تولید محصولات طویل را در کارخانه خود واقع در جوبایل (Jubail) را تا ۵۰۰ هزار تن در سال افزایش دهد که این میزان تولید شامل تولید ۳۰۰ هزار تن در سال تیرآهن‌های سنگین و تولید ۲۰۰ هزار تن در سال ریل هستند.