بانک مرکزی زیر قولش زد

خبرگزاری فارس- در حالی که بانک مرکزی ۱۶ آذر ماه سال گذشته در نامه‌ای به سازمان بورس اعلام کرده بود: «زمینه معامله قراردادهای آتی سکه در بورس کالا فراهم شده و افزون بر آن، این بانک با انتقال بخشی از معاملات نقدی سکه به بورس کاملا موافق است که در آینده انجام خواهد شد»، عرضه سکه در بورس کالا کماکان با ابهام مواجه است.

به‌رغم پیگیری سازمان بورس از سه سال پیش برای عرضه نقدی سکه طلا در کنار معاملات آتی و موافقت مدیران گذشته و فعلی بانک مرکزی با آن، بانک مرکزی اعلام ‌کرد هنوز به‌نتیجه نهایی برای انجام این کار نرسیده است.

بر اساس این گزارش، بانک مرکزی در هفته‌های اخیر در حالی از به نتیجه نرسیدن درباره عرضه سکه طلا به صورت نقدی در بورس کالا و مخالفت تلویحی با این کار سخن می‌گوید که در پاسخ به نامه سازمان بورس برای تاسیس صندوق طلا و ارز، در بند ۵ نامه نظر خود را درباره عرضه نقدی سکه در بورس کالا نیز اعلام می‌کند. بنابراین گزارش، بند ۵ این نامه حاکی از موافقت بانک مرکزی با عرضه نقدی سکه طلا در بورس کالا است.

در متن نامه بانک مرکزی خطاب به علی صالح‌آبادی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار آمده است: بازگشت به نامه شماره ۱۲۱/۹۰۶۷۲ در مورخ ۹/۹/۸۸ در خصوص طرح تاسیس «صندوق طلا و ارز » ضمن تشکر از نوآوری شورای عالی بورس و سازمان بورس اوراق بهادار در حوزه بازار مالی،‌ نقطه نظرات این بانک در ارتباط با طرح مذکور به شرح زیر اعلام می‌‌شود:

۱ - یکی از پیشرفت‌های کارکرد مطلوب صندوق‌های طلا وجود بازاری متشکل و منسجم برای مبادلات طلا در کشور و ارتباط کامل و همه‌جانبه آن با بازارهای بین‌‌المللی است. انتظار می‌رود مهم‌ترین تاثیر این نهاد بر بازار تسهیل فعالیت‌های سفته‌بازانه و تعمیم آن به کلیه بازیگران باشد.

در این صورت لازم است فعالان بازار - فارغ از بانک مرکزی- دسترسی سهل و سریعی به بازارهای جهانی طلا داشته و امکان افزایش کوتاه‌مدت عرضه طلا به بازار وجود داشته باشد. به دلیل تحریم هم‌اکنون درخواست‌های خرید شمش طلای استاندارد از مراجع معتبر بین‌المللی به دشواری پاسخ مساعد دریافت کرده و حتی انتقال شمش طلا به کشور در معرض ریسک جدی است، مصلحت ایجاب می‌کند تا زمانی که واردات شمش استاندارد سازماندهی نشده و بخش خصوصی وارد این عرصه نشود، از هر اقدام تحریک‌کننده سفته‌بازی طلا اجتناب شود.

۲ - افزایش تقاضا برای طلا که معادل افزایش تقاضا برای ارز خواهد بود، فشار مضاعفی بر بازارهای مالی کشور ایجاد خواهد کرد، از آنجا که بانک مرکزی مسوولیت تنظیم این دو بازار را بر عهده دارد، لازم است هرگونه نهادسازی یا معرفی ابزارهای نوین منوط به رفع محدودیت‌های کنونی شود. یادآور می‌شود ذخایر ارز (در قالب اسکناس) و طلای این بانک برای مواجهه با موج‌های بالای سفته‌بازی در بازارهای مالی با محدودیت روبه‌رو است و این بانک، ملاحظات خاصی در خصوص میزان مطلوب مداخله و عرضه دارد.

۳ - یکی از نگرانی‌های عمده در شرایط کنونی اقتصاد این است که بازار طلا به واسطه معرفی ابزارهای نوین و تقسیم‌پذیرتر، واگرا شده‌ و روندهای صعودی قیمت، سبب تشدید تقاضا و شکل‌گیری سیکل‌های باطل قیمتی شود، با توجه به نکات یاد شده در بند قبل اجرای این پیشنهاد در شرایط کنونی به صلاح نخواهد بود.

۴ - طلا به عنوان یکی از کالاهای دارای کارکرد حفظ ذخیره ارزش، خاصیت سیگنال‌دهی به جریانات سوداگری دارد. برون‌زا بودن عوامل اصلی تعیین‌کننده قیمت سکه طلا (به عنوان شاخص سنجش داوری سودآوری نگهداری طلا) تاکنون کمک کرده نوسانات قیمت آن محدود به اقتضائات بازار جهانی مربوطه باشد. انحصار ضرب و انتشار سکه نیز سبب شده قیمت طلا از ۲ عامل قیمت جهانی و نرخ ارز تاثیر پذیرد و لذا از روند تاثیرگذاری بر تورم داخلی جدا باشد.

معرفی ابزارهای جدید می‌تواند سبب اضافه شدن حاشیه ناشی از سفته‌بازی به قیمت طلا شده و فقط قیمت تا حدی درون‌زا شود. در این صورت بعضی از فراز و فرود‌های بازار طلا می‌تواند انتظارات تورمی را تغییر دهد. بانک مرکزی با چنین شرایطی موافق نبوده و مشابه اهداف تثبیتی، خواهان کنترل جریانات نقدینگی مازاد در بازارهای دارایی است.

۵ - مطابق بند «د» ماده ۱۱ قانون پولی و بانکی کشور نظارت بر معاملات طلا و تنظیم مقررات مربوط به معاملات از وظایف و اختیارات بانک مرکزی است. تنوع‌بخشی به ابزارها، تعمیق بازارها و انسجام‌دهی به این معاملات از جمله راهبردهای این بانک بوده است.

در همین راستا، معامله قراردادهای آتی سکه در بورس کالا فراهم شده و افزون بر آن، این بانک با انتقال بخشی از معاملات نقدی سکه به بورس کاملا موافق است که در آینده انجام خواهد شد.

بدیهی است این پیشنهاد و سایر اصلاحات نهادی و ابزاری که در خدمت کارآیی بیشتر بازار باشند، در موقعیت‌های مناسبی مورد ارزیابی مجدد قرار گرفته و مقررات لازمه وضع خواهد شد، لذا درخواست می‌شود این طرح (تاسیس صندوق طلا و ارز) تا اطلاع ثانوی از دستور کار شورای عالی بورس خارج شود.

در رابطه با طرح تاسیس «صندوق ارز» نظر این بانک متعاقبا اعلام خواهد گردید.