معاملات سنگ‌آهن و پیش‌بینی ۳ ماه آینده بازار
مهرداد اکبریان- در حال حاضر برزیل، استرالیا و هند بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سنگ‌آهن، و کشور چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده آن در جهان هستند و تصمیمات این کشورها، متغیر اصلی در این بازار است. چین همواره درصدد کاهش قیمت سنگ‌آهن است و استرالیا و برزیل به همراه هند و تولیدکنندگان کوچکتر درصدد افزایش آن. قیمت نهایی متاثر از وضعیت اقتصادی این کشورها و نحوه چانه‌زنی آنها است.
معامله در سنگ‌آهن به دو شیوه طولانی مدت (Long Term) و معاملات روزانه (Spot) صورت می‌گیرد. قراردادهای طولانی‌مدت مابین تولیدکنندگان بزرگ و خریداران بزرگ بسته می‌شود و تا یک سال پیش، به صورت یک ساله بودند. این قراردادها معمولا بی‌تفاوت به اتفاقات و خبرهای لحظه‌ای بازار هستند و بنابراین از ثبات و قابلیت پیش‌بینی‌پذیری بالایی نیز برخوردارند. روند مذاکرات این قراردادها معمولا به این صورت بوده که از ژانویه یا دی ماه مذاکرات آغاز می‌شده و در بهمن یا اسفند توافق نهایی حاصل می‌شده است؛ اما گاهی توافقات به سادگی به دست نمی‌آمدند و مذاکرات تا خرداد نیز ادامه پیدا می‌کرد. بنابراین از یک سال پیش تصمیم گرفته شد که مدت قراردادها از یک سال به سه ماه کاهش پیدا کند و هر سه ماه یک بازنگری در قیمت‌ها با توجه به وضعیت اقتصادی و اخبار بازار انجام گیرد. بنابراین در حال حاضر منظور از قراردادهای طولانی مدت، قراردادهای سه ماهه می‌باشد. همان گونه که گفته شد این معاملات مختص تولیدکنندگان عمده بازار می‌باشد و تجار ایرانی قادر به بستن چنین قراردادهایی نیستند؛ اما قیمت این قراردادها به صورتی که گفته خواهد شد بر معاملات اسپات موثر است و حتی از آن تاثیر می‌پذیرد.
معاملات اسپات معمولا در قراردادهای با حجم پایین و توسط تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان جزء به کار می‌رود. به این ترتیب که توافق بر اساس نوسان روزانه و آخرین قیمت انجام می‌پذیرد. به علت روزانه بودن این قراردادها، کوچک‌ترین اتفاقات، تصمیمات و گزارش‌های اقتصادی و سیاسی جهان می‌توانند بر قیمت مورد توافق تاثیرگذار باشند و آن را بالا یا پایین ببرند. حتی مواردی مانند میزان محموله‌های موجود در بنادر چین هم می‌توانند به میزان ۱ تا ۲ دلار در تن بر این قیمت موثر باشند. به عنوان مثال در صورتی که خبر برسد بندر زینگانگ در حال حاضر به سختی تخلیه بار انجام می‌دهد، تجار باید نسبت به بستن قرارداد تحویل در این بندر محتاط باشند و برای بندر دیگری قرارداد ببندند. به دلیل پرنوسان بودن قراردادهای اسپات و نیز گسترده بودن متغیرهای موثر بر آن، یک تاجر بایستی هوشمندی، هوشیاری و عقلانیت بسیار بالایی در بستن چنین قراردادهایی داشته باشد و برخوردی کاملا دور و عاری از هیجان داشته باشد تا بتواند سهم متغیرهای مختلف را ارزیابی کند و تصمیم صحیح بگیرد. به علاوه همیشه در چنین قراردادهایی یک تاجر بایستی از قبل برنامه‌هایی برای تغییرات قیمت در جهت ضرر و کاستن از حجم و دامنه آن داشته باشد.
چه رابطه‌ای بین قراردادهای طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت وجود دارد؟ به دلیل ریسک بالاتر معاملات اسپات، قیمت این معاملات به طور میانگین ۲۰ دلار بالاتر از قیمت معاملات طولانی مدت است؛ بنابراین وقتی یک قیمت ۳ ماهه برای سنگ‌آهن اعلام می‌شود، قیمت اسپات در شرایط عادی باید ۲۰ دلار بالاتر باشد. حال اخبار یا وقایع می‌توانند این فاصله را بیشتر یا کمتر کنند. در صورتی که قیمت اسپات به قیمت لانگ ترم نزدیک شود و روزهای بیشتری این فاصله نزدیک را حفظ کند، می‌توان پیش‌بینی کرد که قرارداد لانگ ترم آینده در قیمت پایین‌تری بسته خواهد شد؛ اما در صورتی که اسپات در روزهای متمادی فاصله بیش از ۲۰ دلاری از لانگ ترم بگیرد، قرارداد آینده با افزایش مواجه خواهد شد. همین کاهش یا افزایش قیمت لانگ ترم، خود بر قیمت اسپات آینده تاثیرگذار خواهد بود.
یکی از مهم‌ترین سوالات در بازار برای صادرکنندگان ایرانی، به خصوص به هنگام کاهش قیمت‌ها، آن است که علت افت قیمت‌ها چیست و این افت تا کجا می‌تواند ادامه پیدا کند؟ به عبارت دیگر، کف قیمت‌ها کجا است؟ تخمین کف قیمت تحت هر شرایطی باید انجام شود تا بتوان بر آن اساس برنامه‌ریزی کرد و تصمیم گرفت.
در حال حاضر، مهم‌ترین دلیلی که برای افت قیمت‌ها مطرح می‌شود، کاهش درآمدهای صادراتی چین است که به دلیل بحران مالی در اروپا اتفاق افتاده است. از آنجایی که بخش اعظمی از درآمدهای بانک‌های چینی از بانک‌های اروپایی و آمریکایی است، به تبع بحران پیش آمده درآمد بانک‌های چین نیز کاهش یافته و روند اعطای وام مسکن در چین دشوار شده است. همین باعث کاهش ساخت‌وساز مسکن و کاهش مصرف فولاد و آهن در چین شده است. در مجموع این مسائل باعث شده است که درآمد کارخانه‌های فولادسازی کمتر شود، میل آنها برای خرید سنگ‌آهن کاهش یابد و مصرف‌کنندگان چینی با احتیاط بیشتری در بازار حاضر شوند. آیا این بدان معنا است که قیمت‌ها در ماه‌های آینده نیز به همین منوال خواهند بود؟ پاسخ آن احتمالا نه می‌باشد.
روند قیمت در ۳ ماه آینده
در حال حاضر، پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش احتمالی قیمت در ۳ ماه آینده است. دلایلی برای این امر وجود دارد که در ادامه ذکر می‌شود:
۱ - اولین دلیل آن است که در حال حاضر سنگ‌آهن به کف قیمتی خود رسیده است و اگر بیش از این افت کند، عملا میزان عرضه بسیار کم خواهد شد؛ چراکه قیمت پایین‌تر جبران هزینه‌های تولید و صادرات را نخواهد کرد. نتیجه آنکه افت شدید عرضه باعث افزایش دوباره قیمت‌ها خواهد شد.
۲ -فروشندگان عمده سنگ‌آهن در برزیل به خصوص شرکت ریوتینتو، برای دوره ۳ ماهه آتی که از اول آگوست آغاز می‌شود، درخواست افزایش قیمت به میزان ۳۰ الی ۳۴ درصد کرده بودند و آخرین خبرها حاکی است که خریداران و تولیدکنندگان با ۲۳ درصد افزایش به توافق رسیده‌اند. هرچند که افزایش قیمت از اول آگوست اعمال خواهد شد؛ اما به دلیل آن که خریداران در حال حاضر شروع به خرید کرده‌‌اند تا قیمت کمتری نسبت به اول آگوست بپردازند، همین خود افزایش قیمت‌ها را در پی خواهد داشت.
۳ -به زودی فصل باران‌های موسمی و سونامی در بنادر هند آغاز می‌شود. این مساله باعث می‌شود که صادرات هندوستان که به صورت اسپات است، کاهش یابد. هند فاصله کمی با چین دارد و چینی‌ها هزینه حمل پایین‌تری برای محموله‌های هندی می‌پردازند. با افت صادرات هند، چین مجبور خواهد بود که این افت را از کشورهایی مانند استرالیا جبران کند و طبیعتا هزینه و قیمت بالاتری هم باید بپردازد.
مجموع این دلایل باعث می‌شود که قیمت‌ها به احتمال زیاد افزایش خوبی را تجربه کند. در مقاله‌های بعدی روند حرکت قیمت‌ها را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
ارسال نظر