وحید حسین‌زاده *
سیر صعودی قیمت نقدی و معاملات آتی سکه تمام بهار آزادی به‌رغم نوسانات ناچیز اونس طلا در بازارهای جهانی، مهم‌ترین رویداد هفته گذشته در بازار سکه طلا بود.

طی این مدت رکورد قیمتی هم در بازار نقدی و هم در بازار آتی شکسته شد؛ به نحوی که هر قطعه سکه تمام بهار آزادی در بازار نقدی بیش از 3,030,000 ریال مورد معامله قرار گرفت. در بازار معاملات قراردادهای آتی سکه طلا تمام بهار آزادی نیز برای تحویل تیر و شهریور ماه، قیمت تسویه روزانه به ترتیب 3,120,352 و 3,149,917 ریال برای هر قطعه سکه طلا شد که رکورد جدیدی برای قراردادهای آتی مذکور و در کل از ابتدای شروع معاملات آتی سکه طلا در ایران بود. تقاضای فیزیکی بالا در بازار نقدی و انتظار معامله‌گران مبنی بر افزایش قیمت جهانی اونس طلا در بازار قراردادهای آتی از مهمترین دلایل رشد قیمت در هفته گذشته بود. در هفته گذشته هر دو قیمت نقدی و آتی سکه تمام بهار آزادی بالاتر از قیمت تئوریک آن معامله شد که در چند ماه اخیر بی‌سابقه بود. شرح رویدادهای مهم در روزهای مختلف هفته گذشته در بازار معاملات قراردادهای آتی سکه طلای تمام بهار آزادی در بورس کالای ایران به شرح زیر است:
شنبه: اولین روز معاملاتی هفته با توجه به تعطیلی بازارهای جهانی طبق معمول از حجم معاملات چندانی برخوردار نبود و ۱۸۷ قرارداد آتی سکه تمام بهار آزادی برای تحویل تیر ماه و ۶۳ قرارداد برای تحویل شهریور ماه مورد معامله قرار گرفت. قیمت تسویه در این روز نسبت به آخرین روز معاملاتی ماقبل خود (چهارشنبه ۰۵/۰۳/۸۹) برای تحویل تیر ماه تقریبا تغییری نداشت و برابر با ۳,۰۴۶,۷۷۵ ریال شد؛ اما برای قراردادهای تحویل شهریور ماه این رقم با تقریبا ۱۰,۰۰۰ ریال افزایش نسبت به روز معاملاتی قبل به ۳,۰۹۲,۹۸۴ ریال برای هر قطعه سکه رسید، این در حالی بود که قیمت اونس طلا در بازارهای جهانی طی روزهای قبل و در روز شنبه در سطح ۱۲۱۳ دلار برای هر اونس طلا حفظ شد و تغییر چندانی نداشت.
یکشنبه: در این روز برخلاف انتظار و معمول هر هفته مبنی بر حجم پایین معاملات در روزهای یکشنبه، معاملات از حجم بالایی برخوردار بود. تنها برای معاملات آتی سکه تمام بهار آزادی تحویل تیر ماه بیش از 500 قرارداد معامله شد، همچنین برای معاملات تحویل شهریور ماه نیز 125 قرارداد آتی مورد داد و ستد قرار گرفت که درخور توجه است. در این روز تحلیل‌های بسیاری در بین معامله گران و بازار مبنی بر افزایش و رشد چشمگیر قیمت جهانی طی هفته، در بازار وجود داشت و همین امر باعث شد خریداران در بازار تحرک بیشتری داشته باشند. قیمت تسویه در پایان این روز با افزایش همراه بود و به ترتیب برای قراردادهای تحویل تیر و شهریور برابر با 3,063,315 و 3,096,517 ریال برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی تعیین شد.
دوشنبه: همان طور که گفته شد روز یکشنبه بازار انتظار رشد چشمگیر قیمت اونس طلا را در بازارهای جهانی داشت، اما با گشایش بازار جهانی در روز دوشنبه و حرکت تقریبا ثابت و بدون نوسان بازار جهانی حفظ قیمت اونس در محدوده ۱۲۱۵ دلار، بازار معاملات آتی سکه تمام بهار آزادی نیز با تردید مواجه شد و منجر به کاهش حجم معاملات در روز دوشنبه شود. قیمت‌ها نیز همانند بازار جهانی در بازار داخلی نیز تغییر چندانی نداشت و با افزایشی جزئی برای قراردادهای تحویل تیر ماه به ۳,۰۶۷,۴۸۸ ریال و برای قراردادهای تحویل شهریور ماه به ۳,۱۰۰,۹۷۶ ریال رسید. قیمت سکه تمام بهار آزادی در بازار نقدی در روز دوشنبه معادل ۲,۹۸۰,۰۰۰ ریال بود. نکته جالب آن که این قیمت تقریبا با قیمت تئوریک سکه برابر بود. رویدادی که از ابتدای هفته گذشته شاهد آن بودیم و در گذشته کمتر رخ می‌داد.


سه‌شنبه: این روز را می‌توان مهمترین روز معاملاتی هفته گذشته نامید. روزی که تنها کافی بود هر اونس در بازار جهانی 10 دلار افزایش یابد تا قیمت در بازار معاملات قراردادهای آتی تقریبا برای هر دو قرارداد تحویل برای تیر و شهریور ماه 50,000 افزایش یابد. در این روز پس از افزایش10 دلاری قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی رکوردهای جدیدی در قیمت تسویه روزانه معاملات قراردادهای آتی سکه تمام بهار آزادی در بورس کالای ایران ثبت شد. قرارداد آتی تحویل تیر ماه با ثبت قیمت تسویه روزانه معادل 3,120,352 ریال برای قطعه سکه تمام بهار آزادی بالاترین رکورد خود از آغاز معاملات تیرماه کسب کرد. قرارداد آتی تحویل شهریورماه نیز در نتیجه معاملات انجام شده در این روز به قیمت تسویه 3,149,917 ریال برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی دست یافت که بالاترین قیمت تسویه روزانه از ابتدای معاملات آتی سکه طلا در ایران است. حجم معاملات انجام شده در این روز نیز بسیار چشمگیر بود، به نحوی که 611 قرارداد برای تحویل تیر ماه و 239 قرارداد برای تحویل شهریور ماه مورد داد و ستد قرار گرفت. همچنین از نظر تعداد موقعیت‌های تعهدی باز نیز روز سه‌شنبه در صدر قراردارد. در این روز تعداد موقعیت‌های تعهدی باز برای تحویل تیر ماه 89 به رقم 1553 قرارداد رسید که بالاترین حجم موقعیت‌های تعهدی باز در این قرارداد از شروع معاملات آن است. قرارداد تحویل شهریور ماه نیز با 556 موقعیت تعهدی باز شرایط مشابه را دارد. لازم به ذکر است در این روز و در بازار نقدی نیز برای اولین بار قیمت هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید به 3,000,000 ریال رسید. این التهاب و صعود شدید قیمت‌ها در روز سه‌شنبه در حالی روی داد که قیمت هر اونس طلا در بازار جهانی بیش از 20 دلار با رکورد قبلی خود فاصله داشت و دلایل این امر را می‌توان در افزایش نرخ دلار در بازار داخلی و نیز تقاضای فیزیکی سکه طلا در آستانه روز مادر داونست. به هر حال قیمت نقدی و قیمت تئوریک سکه تمام بهار آزادی در این روز نیز با یکدیگر تقریبا منطبق بودند.
چهارشنبه: آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در نتیجه عدم نوسان بازار جهانی و ثبات تقریبی آن در محدوده ۱۲۲۲ دلار برای هر اونس طلا و نیز عدم اطمینان از حرکت آن در دو روز پایانی هفته یعنی پنجشنبه و جمعه کمی از سیر صعودی قیمت‌ها کاسته شد. حجم معاملات نیز با کاهش روبه‌رو شد و معامله‌گران تلاش می‌کردند موقعیت‌های ریسکی خود را بسته و از بازار خارج شوند، اتفاقی که عموما در روزهای چهارشنبه با توجه به تعطیلی بازار داخلی در روزهای پنجشنبه و جمعه و در ادامه تعطیلی بازار جهانی در روزهای شنبه و یکشنبه، روی می‌دهد و عملا معامله‌گران را با ریسک ۴ روزه در بازار داخلی مواجه می‌کند. در پایان این روز، قیمت تسویه برای قراردادهای تحویل تیر و شهریور ماه برابر با ۳,۱۱۱,۶۳۳ و ۳,۱۳۹,۸۴۴ ریال برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی شد. البته بازار نقدی برخلاف بازار آتی رشد قابل توجهی را تجربه کرد و یک روز قبل از روز مادر و با در نظر گرفتن دلار ۱۴۷۰ ریالی، رکورد ۳,۰۳۰,۰۰۰ ریال برای هر قطعه سکه تمام بهار آزادی طرح جدید ثبت کرد و به بالاترین حد خود رسید.
در روزهای پنجشنبه و جمعه و در حالی که بازار داخلی معاملات آتی سکه تعطیل بود در بازار جهانی شاهد نوسانات شدیدی در بازار طلا و نیز نرخ برابری یورو به دلار بودیم. در روز جمعه یورو به پایین‌ترین حد خود در چهار سال اخیر رسید و طلا نیز با نوسانات شدید در بازه زمانی 1 ساعته که گاه به بیش از 10 دلار می‌رسید در نهایت با کاهش نسبت به روز چهارشنبه روبه‌رو شد. در نمودارهای مقایسه‌ای انواع قیمت سکه روند حرکت قیمت نقدی، آتی و تئوریک سکه تمام بهار آزادی برای ماه‌های تحویل مختلف قابل مشاهده است. بر این اساس رشد قیمت‌های داخلی و نیز انطباق قیمت تئوریک و نقدی سکه مهم‌ترین رویدادها طی هفته گذشته است.
*کارشناس معاملات واحد بورس کالای کارگزاری بهمن