آزاده حسینی

فولادگر: استفاده از اهرم‌های دیگر برای کنترل بازار

هاشمی: سهمیه‌بندی در اقتصادآزاد نمی‌گنجد چندی است که عرضه محصولات شرکت‌های بزرگی مانند ذوب‌آهن با تولید بیش از دو میلیون و پانصد هزار تن و فولاد مبارکه با تولید حدود ۴ میلیون و ۲۵۰ هزار تن انواع محصولات فولادی نظیر تیرآهن، میلگرد و انواع ورق صورت گرفته و با اعمال محدودیت‌هایی از قبیل فروش با حجم‌های پایین مواجه شده است، از این رو، تعادل بازار بر هم خورده و بازار از یک سو با نرخ‌گذاری محصولات با نرخ‌های پایین‌تر نسبت به جریانات جهانی روبه‌رو است و از سوی دیگر با ورود محصولاتی مواجه است که به طور متوسط، کیلویی ۶۰ تومان افزایش نرخ نسبت به داخلی‌ها دارد.

تداوم این روند و فروش مدت دار محصولات با قیمت‌های پایین باعث می‌شود تا سطح انتظار فعالان از قیمت‌های آینده پایین باشد، اما در مقابل به دلیل نیاز به واردات به ویژه انتظار بخش شمش قیمت محصولاتی که از شمش‌های وارد شده صورت می‌گیرد به ویژه انتظار در بخش خصوصی نسبت به سطح بازار بالا‌تر بوده به‌طوری‌که تولید‌کننده مجبور به انتقال این فاصله قیمتی به بازار و مصرف‌کننده است و یا به ناچار هزینه تحمیلی را پرداخت می‌کند که در هر صورت یکی از طرفین مبادله متضرر خواهد شد.

حداقل فاصله قیمت شمش و محصول نهایی

در حال حاضر، قیمت میلگرد در بازار ۷۷۰ تومان در هر کیلو بوده و نرخ شمش وارداتی نیز در حدود کیلویی ۷۰۰ تومان است. این درحالی است که در بورس کالا این محصول در حدود ۷۲۰ تومان قیمت خورد بنابراین این محصول با بازار حدود ۵۰ تومان اختلاف در هر کیلو داشته و از سوی دیگر، پایین بودن نرخ عرضه شرکت بزرگی چون ذوب‌آهن که مبنای قیمت‌گذاری بازار است نسبت به روند جهانی باعث کاهش یافتن سطح کلی قیمت‌ها شده و از این رو روز به روز فاصله قیمتی میلگرد به عنوان یک محصول نهایی نسبت به شمش در حال کمتر شدن است و این موضوع زنگ خطری در صنعت فولاد بخش خصوصی به شمار می‌رود.

به اعتقاد بسیاری از فعالان بازار، تداوم قیمت‌های دستوری در بورس کالا که برای پایین نگه داشتن سطح قیمت‌ها صورت می‌گیرد در طولانی مدت، موجب بر هم خوردن تعادل بازار خواهد شد که نه تنها به نفع مصرف‌کننده نیست بلکه با ثبات تصنعی در کوتاه مدت، گرانی را در بلندمدت به مصرف‌کننده تحمیل خواهد کرد.

قیمت فولاد تابع نرخ‌های جهانی

سیدحسین‌هاشمی، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ایران در رابطه با کنترل قیمت‌ها در بورس کالا اظهار داشت: از کنترل اخیر قیمت‌ها در بورس کالا اطلاعی ندارم، اما در اولین فرصت آن را پیگیری خواهم کرد، اما قیمت‌های فولاد تابعی از قیمت‌های جهانی است.

وی ادامه داد: بورس کالا در راستای رسالتی تشکیل شد و با فروش دستوری و تکلیفی ساختار آن زیر سوال می‌رود.

وی تصریح کرد: قیمت فولاد در بازار داخل تابعی از قیمت‌های جهانی بوده است و تداوم روش فعلی باعث سلب اعتماد سرمایه‌گذاران می‌شود و سرمایه‌گذاران در بازاری سرمایه‌گذاری می‌کنند که رقابت‌پذیر باشد. وی ادامه داد: سهمیه‌بندی در اقتصاد آزاد نمی‌گنجد و تولیدکنندگان بخش خصوصی و شرکت‌هایی که در شرف واگذاری هستند با تداوم روند قیمت‌گذاری دستوری با مشکل مواجه خواهند شد.

نماینده مردم میانه تاکید کرد: دولت بهتر است با بهره‌گیری از اهرم‌ها و مکانیزم‌های دیگر به کنترل و تنظیم بازار بپردازد.

حمیدرضا فولاد‌گر، رییس کمیسیون اصل ۴۴ مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه قیمت فولاد بر اساس مکانیزم بورس باید تعیین شود گفت: با توجه به وجود چنین بورسی در کشور بهتر است قیمت‌گذاری بر اساس مکانیزم بورس صورت گیرد.

وی ادامه داد: دولت بهتر است با بهره گیری از مکانیزمی که در اختیار دارد از جمله تعرفه‌ها به کنترل بازار بپردازد. فولادگر تاکید کرد: با توجه به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری و در راستای شرایط بازار و مشکلات تولید‌کنندگان بخش خصوصی رایزنی‌هایی برای تغییر نرخ تعرفه برای سال جاری شده است.

بالا بودن هزینه تولید و ضرر فولاد‌سازان

رسول خلیفه‌سلطان، دبیر انجمن تولید‌کنندگان فولاد ایران نیز درباره اتفاقات اخیر بازار و به حداقل رسیدن اختلاف بین نرخ شمش و محصول نهایی اظهار داشت: طی سالیان گذشته، صنعت فولاد در رقابت با بازار جهانی، همواره از فقدان حمایت رنج برده است. کاهش سود بازرگانی محصولات فولادی به متوسط ۵%، نازل بودن نرخ عوارض صادرات قراضه و شمش فولادی که هر دو در زمره مواد اولیه فولادی کشور هستند، از مصادیق بارز این عدم حمایت برشمرده می‌شوند که بارها پیگیری‌های فشرده‌ای در این زمینه‌ها به عمل آمده است و متاسفانه منجر به نتیجه نشده است،‌ لیکن موضوعی که متاسفانه به عنوان موضوع روز دست به گریبان فعالان این صنعت شده است، پدیده کنترل قیمت بازار داخلی و سعی بر پایین نگه داشتن آن در مقایسه با قیمت‌های جهانی از طریق بورس کالا است.

وی تاکید کرد: درست در شرایطی که حدود نیمی از نیاز داخلی فولاد از طریق بازار جهانی تامین می‌گردد و حدود ۳۰% از تولید داخلی را بخش خصوصی عمدتا با شمش و اسلب وارداتی (سالانه حدود ۵/۴ میلیون تن) تولید می‌نماید (و به همین دلیل متحمل هزینه تمام شده‌ای بسیار گران‌تر از کارخانه‌هایی که محصولات خود را از سنگ آهن تولید می‌نمایند می‌شوند) با ارزان‌فروشی کارخانه‌های بزرگ فولادی کشور در بورس کالا مواجه هستیم.

خلیفه‌سلطان اظهار داشت: در بازار کنونی، شمش فولادی وارداتی به قیمت هر کیلوگرم ۷۲۰۰ ریال درب کارخانه به تولیدکنندگان نوردی عرضه می‌گردد، در حالی که قیمت فروش محصول تولیدی آن، درب کارخانه در حدود ۷۶۰۰ ریال می‌‌باشد و با توجه به هزینه‌های تولید، حاصل چنین فعالیتی ۳۰۰ تا ۵۰۰ ریال زیان در هر کیلوگرم می‌گردد.وی تاکید کرد: تاثیر چنین سیاستی اصولا منجر به کاهش موجودی فولاد کشور در انبارها و زمینه‌سازی برای شوک قیمتی شدید در شرایط هجوم تقاضا خواهد شد که در آن صورت نه تولید داخلی و نه واردات قادر به جبران فوری چنان تقاضایی نخواهند بود.

وی تصریح کرد: شایسته است ترتیبی اتخاذ شود تا سیاست تنظیم بازار فولاد که عملکردهای آنچه در حوزه تولید و چه در حوزه توزیع متعدد می‌باشند به جلوگیری از ایجاد شکاف فاحش بین عرضه و تقاضا از طریق مکانیزم رقابتی قیمت متمرکز گردد و از هرگونه اعمال روش خاص برای ارزان‌فروشی در بورس کالا که خود منجر به رانت می‌گردد جدا جلوگیری به عمل آید.

وی همچنین ادامه داد: دستگاه‌های نظارتی که علی‌القاعده نقش حامی تولید را نیز باید بر عهده داشته باشند، کف قیمت تمام شده محصولات فولادی را بر مبنای قیمت شمش و اسلب در گمرکات کشور مدنظر قرار دهند و اجازه ارزان‌فروشی که خود نوعی انحصار است و در عرف تجارت بین‌‌المللی دامپینگ نامیده می‌شود را از هر فروشنده‌ای سلب نمایند.