عدم نظارت کافی بر صدور پروانه تاسیس واحدها

آزاده حسینی

عکس: آکو سالمی

صنعت لوله و پروفیل با توجه به گستره تولید خود همواره با مشکلات بی‌شماری همراه بوده و با وجود آنکه بازار ورق در سال جاری از آسیب‌های کمتری برخوردار بوده تولید‌کنندگان انواع لوله و پروفیل به خصوص در بخش ساختمان به دلیل رکود حاکم بر بازار مسکن مشکلات زیادی را پشت سر گذاشتند. در این بین، به‌تازگی شاهد تغییر و تحولاتی نیز در ترکیب اعضای هیات‌مدیره سندیکای تولید‌کنندگان لوله و پروفیل بودیم؛ سندیکایی که همواره به عنوان یکی از منتقدان فولاد مبارکه که به عنوان بزرگترین تامین‌کننده مواد اولیه این صنعت به‌شمار می‌رود محسوب می‌شد، با سیدعبدالرسول عدنانی، مدیرعامل شرکت سپنتای تهران که به عنوان رییس هیات‌مدیره سندیکای تولید‌کنندگان لوله و پروفیل انتخاب شده است در مورد مشکلاتی که با فولاد مبارکه داشتند و طرح هدفمند شدن یارانه‌ها و تعرفه واردات ورق به گفت‌و‌گو نشستیم. متن ذیل مشروح این گفت‌وگو است.

مختصر توضیحی در مورد صنعت لوله و پروفیل و ظرفیت تولید در این صنعت بفرمایید.

صنعت لوله و پروفیل یکی از صنایع بزرگ و قدیمی در کشور است که قدمتی ۵۰ ساله داشته و سندیکای تولید‌کنندگان لوله و پروفیل نیز عمری نزدیک به چهار دهه دارد.

در حال حاضر، بیش از ۳۰۰ واحد صنعتی در این صنعت مشغول به فعالیت هستند که بیش از ۴۰ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند و بدین ترتیب سندیکا دارای ۹۰ عضو فعال است.

ظرفیت تولید انواع لوله و پروفیل نیز سالانه بالغ بر ۱۲ میلیون تن بوده و از کوچک‌ترین سایز لوله‌های فولادی با قطر کمتر از ۱۰ میلیمتر و لوله‌های قطور که در صنعت آب و گاز و نفت مصرف می‌شود را شامل می‌شود.

میزان تولید داخل به حدی است که تمام تقاضای داخل را پاسخگو بوده و از این رو واردات خاصی در این صنعت نداریم، البته در سال جاری بدلیل مشکلاتی که گریبانگیر تولید‌کنندگان بود بعضا محصولات بی‌کیفیت چینی به کشور وارد شد که به دلیل عدم وجود تقاضا فروش نرفته، لذا واردات مجددی در این زمینه نداشتیم. لازم به ذکر است در گذشته برای گازرسانی و لوله کشی آب منازل مجبور به واردات لوله با کیفیت نازل و قیمت‌های گزاف از ترکیه و چین بودیم، اما در حال حاضر به لحاظ کمی و کیفی دغدغه‌ای در تامین لوله‌های گازی نداریم.

در حال حاضر، به خاطر وجود واحد‌های فراوان و مجتمع فولاد مبارکه به‌عنوان تامین مواد اولیه حدود ۲ میلیون تن تولید لوله و پروفیل در بخش ساختمان داریم.

به این ترتیب واحدهای تحت مجموعه سندیکا چند درصد ظرفیت بیکار دارند و چرا این اتفاق افتاده است؟

در حال حاضر، تولید‌کنندگان لوله و پروفیل با ۳۰ تا ۴۰ درصد ظرفیت خود تولید می‌کنند که متاسفانه این مساله به دلیل عدم نظارت کافی در صدور پروانه تاسیس واحدهای تولید‌کننده صورت گرفته که بدون در نظر گرفتن حجم تقاضای داخل صورت گرفته، از همین رو در مواقع رکود بازار، تولید‌کنندگان این صنف با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند.

هم‌اکنون تولید‌کنندگان از نظر کیفی و کمی می‌توانند نیاز داخل را تامین کنند، اما باتوجه به برتری عرضه نسبت به تقاضا به طور نهادینه کنترلی در قیمت‌ها شکل می‌گیرد از این رو مصرف‌کنندگان دغدغه‌ای بابت افزایش و متورم شدن قیمت‌ها ندارند، لذا حاشیه سود تولید‌کنندگان لوله و پروفیل بسیار پایین بوده و از همین رو بسیار آسیب‌پذیر است. در این بین، با شدت گرفتن بحران جهانی شرکت‌هایی نیز متضرر شده‌اند و حتی به ورطه تعطیلی کشیده شده و از چرخه تولید خارج شدند. در نهایت وجود عرضه‌کنندگان باعث حاشیه سود پایین شده همچنین مشکلاتی که در زمینه تامین مواد اولیه داریم نیز از جمله عواملی است که باعث بیکار ماندن ظرفیت‌های تولید شده است.

واحدهای تولید‌کننده سندیکا مواد اولیه مورد نیاز را چگونه تامین می‌کنند؟

در حال حاضر، فولاد مبارکه به تنهایی می‌تواند ۶۰ درصد نیاز تولید‌کنندگان لوله و پروفیل را تامین کند و مابقی نیز از خارج از کشور وارد می‌شود که عمدتا در ضخامت‌های ۲ میلیمتر هستند. از همین رو، وضع تعرفه در مواردی که تولید داخل پاسخگو نیست مشکلات عدیده‌ای را فراهم خواهد آورد.

مشکلات سندیکا با فولاد مبارکه همچنان ادامه دارد؟

ما با مبارکه به لحاظ کاری یک تعامل راهبردی و استراتژیک داریم و نگرش‌ها به فولاد مبارکه به عنوان یک واحد ملی و یک تامین‌کننده مواد اولیه برای صنعت پایین دستی است از همین رو، این تعامل همواره مثبت بوده، البته بعضا مشکلاتی در زمینه قیمت و شرایط تحویل داشتیم، اما هیچ‌گاه جدی نبوده است.

بدین ترتیب، سندیکا در حال حاضر، مشکلی ندارد، چون همواره از عدم همکاری مبارکه به عنوان یک مشکل یاد می‌شد؟

خیر این طور نیست و در حال حاضر، مشکل اصلی این سندیکا بحث مالیات و عوارض است که مشکلات جدی با توجه به حاشیه سود این صنعت فراهم کرده است. یکی دیگر از مواردی که همواره از سوی سندیکا به‌عنوان مشکل یاد می‌شود، عدم حمایت جدی در امر صادرات است. با توجه به حجم بالای ظرفیت تولید، درصورت بی‌توجهی به این مورد از سوی دولت صنعت ما با مشکل جدی روبه‌رو خواهد شد، لذا خواستار روان‌تر شدن قوانین مربوط به صادرات و حمایت دولت هستیم.

در ضمن، اگر فولاد مبارکه ورق‌های داخلی خود را با قیمت صادراتی به بازار داخلی عرضه کند، صادرات ما نیز با رونق همراه خواهد شد. در کل مذاکراتی برای همکاری و هماهنگی بیشتر با فولاد مبارکه در زمینه صادرات در حال انجام است. در حال حاضر، قیمت جهانی ورق حدود ۵۵۰ دلار است، در حالی که قیمت داخلی این محصول ۶۵۰ تا ۶۷۰ تومان است از همین‌رو، اختلاف نرخ محصولات داخلی مبارکه با صادراتی‌ها حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد است. فولاد مبارکه نه تنها یک بنگاه اقتصادی، بلکه یک کارخانه ملی است، لذا از آن توقع بیشتری است و انتظار می‌رود فرصتی فراهم شود تا به جای صادرات ورق با نرخ‌های پایین‌تر از قیمت‌های داخلی برای حفظ بازار‌های خارجی لوله و پروفیل که دارای ارزش افزوده بیشتری هستند و بدین ترتیب اشتغالزایی نیز صورت گرفته است صادرشود.

تولید‌کنندگان لوله و پروفیل آمادگی اجرای طرح هدفمند‌سازی یارانه‌ها را دارند؟

در مورد طرح هدفمند شدن یارانه‌ها به دلیل اینکه کلیات این موضوع با ابهام مواجه است و هنوز جزئیات روشنی نیز وجود ندارد ارزیابی روشنی پیرامون این موضوع نداریم.

اما واحدهای تحت پوشش این سندیکا به دلیل شکنندگی این صنعت و سود‌آوری پایین و انرژی‌بری بالا امکان اجرای این قانون را ندارند و به دلیل ارزان بودن انرژی، مصرف بهینه آن فراموش شده است، البته در حال نظرخواهی از واحدهای تحت مجموعه خود هستیم و

به‌زودی نتایج را به وزارت صنایع منعکس خواهیم کرد.

اعضای قبلی سندیکا همواره جزو مخالفان وضع تعرفه واردات ورق بودند شما چطور؟

در مورد تعرفه واردات آهن‌آلات نیز در مواردی که فولاد مبارکه قادر به تامین نیاز داخل است مشکلی در وضع تعرفه نداریم، اما در مواردی همچون ورق با ضخامت‌ ۲ تا ۵/۲ و ورق‌های سرد با ضخامت ۸/۰ تا ۵/۱ میلیمتر که میزان تولید داخل پاسخگوی نیاز داخل نیست به شدت با وضع تعرفه مخالف هستیم. به دلیل اینکه با وضع تعرفه قیمت محصولات ما به شدت تحت تاثیر قرار گرفته و همچنین قدرت رقابت در بازار‌های خارجی نیز از ما گرفته می‌شود و زمینه برای واردات محصولات بی‌کیفیت خارجی نیز مهیا می‌شود.