بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
دلایل نوسان قیمت نفت!
قیمت نفت خام WTI در بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، در اوایل هفته گذشته به دنبال انتشار اخبار خوش‌بینانه از بهبود شرایط اقتصادی در آمریکا، کاهش ارزش‌دلار، کاهش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام، بنزین و فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا (معادل ۷/۴میلیون بشکه) و افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی، از حدود ۹/۷۶دلار در هر بشکه در تاریخ ۳۰ اکتبر به بیش از ۱۷/۸۰دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ نوامبر افزایش یافت، ولی مجددا به دلیل اعلام افزایش نرخ بیکاری آمریکا در اواخر هفته تا سطح ۵۵/۷۷دلار در هر بشکه در تاریخ ۶ نوامبر کاهش یافت.
پس از انتشار اطلاعات مربوط به افزایش نرخ بیکاری در آمریکا که به رشد نگرانی‌ها درباره بهبود احتمالی تقاضای سوخت انجامیده است، قیمت نفت خام در معاملات روز پایانی هفته گذشته بیش از 3درصد کاهش یافت. وزارت کار آمریکا اعلام نموده است که 190هزار نفر به تعداد بیکاران این کشور در اکتبر گذشته افزوده شده است که بیش از رقم 175هزار نفر مورد انتظار است و نرخ بیکاری در آمریکا به 2/10درصد رسیده است. این اطلاعات اقتصادی که می‌توان آنها را به عنوان نشانه ای بر ادامه رکود اقتصادی و تاثیر آن بر سطح مصرف سوخت دانست، به شدت مورد توجه فعالان در بازارهای انرژی قرار گرفته است.
از سوی دیگر به گزارش شانا به نقل از بلومبرگ، در پی افزایش سود اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از قیمت‌های بالای نفت خام، تولید این سازمان به بالاترین سطح خود در ۱۰ ماه اخیر افزایش یافته است. میانگین تولید کشورهای عضو اوپک در اکتبر گذشته معادل ۷۶۰/۲۸میلیون بشکه در روز بود که در مقایسه با ماه سپتامبر، به میزان ۸۰هزار بشکه افزایش داشته است. همچنین ظرفیت مازاد تولید اعضای اوپک در ماه اکتبر ۲۰۰۹ معادل ۷۴۰/۵میلیون بشکه در روز بوده است، به طوری که این رقم در ماه سپتامبر معادل ۸۲۰/۵میلیون بشکه در روز بود. اعضای اوپک سال گذشته در پی بحران اقتصادی و به دنبال آن کاهش سطح تقاضای جهانی نفت خام و کاهش قیمت نفت تصمیم گرفتند در ۳ مرحله سهمیه‌های تولید این سازمان را ۲/۴میلیون بشکه در روز کاهش داده و تولید ۱۱ عضو مشمول سهمیه بندی را به ۸۴۵/۲۴میلیون بشکه در روز برسانند. اعضای اوپک به منظور بررسی سیاست‌های تولیدی خود، ۲۲ دسامبر ۲۰۰۹ در نشستی فوق العاده در لواندا پایتخت آنگولا گرد هم خواهند آمد.
شرکت دولتی سعودی آرامکو نیز اعلام کرده است که از ماه ژانویه 2010 شاخص قیمت‌گذاری نفت خام صادراتی خود به آمریکا را از وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) تغییر داده و بر اساس شاخص نفت خام آرگوس قیمت‌گذاری خواهد نمود. این اقدام عربستان برای جایگزینی شاخص وست تگزاس اینترمدیت، گمانه‌زنی‌ها برای انجام اقداماتی مشابه از سوی دیگر تولید‌کنندگان نفتی جهان را تقویت کرده است. عربستان سعودی با صادرات روزانه 745هزار بشکه نفت خام به آمریکا، رتبه پنجم را به خود اختصاص داده است. برخی بازارهای بورس نظیر شیکاگو (CME) نیز اعلام کرده‌اند که در معاملات آینده نفت، از شاخص آرگوس استفاده خواهند کرد. کارگزاران بورس امیدوارند با روی کار آمدن شاخص آرگوس در معاملات آینده، غلبه شاخص WTI برای قیمت‌گذاری نفت خام نیز کاهش یابد.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۵ نوامبر۲۰۰۹، از حدود ۵۶/۷۵دلار در هر بشکه در تاریخ ۳۰ اکتبر به بیش از ۴۵/۷۷دلار در هر بشکه افزایش یافته است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۵ نوامبر ۲۰۰۹ با ۳۶ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۷۶دلار و ۳۹ سنت رسیده است. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه اکتبر با ۵دلار و ۵۰ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه سپتامبر به هر بشکه ۷۲دلار و ۶۷ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه سپتامبر ۲۰۰۹ معادل ۶۷دلار و ۱۷ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۳ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه دسامبر، ابتدا از حدود 2/75دلار در هر بشکه در تاریخ 30 اکتبر 2009 به بیش از 89/78دلار در هر بشکه در تاریخ 4 نوامبر افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح 87/75دلار در هر بشکه در تاریخ 6 نوامبر کاهش یافت.
بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۳۰ اکتبر ۲۰۰۹ معادل ۹/۳۳۵میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۲۳ اکتبر) به میزان ۴میلیون بشکه کاهش یافته است و معادل ۲۴میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ بیشتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل معادل ۱/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۸/۲۳ روز قرار گرفته است و به میزان ۳/۲ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۲۳۳هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۹۷۰/۱۳میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۶۴۷هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
میزان تولید نفت خام آمریکا طی دوره 23 اکتبر الی 30 اکتبر 2009 به میزان 34هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح 391/5میلیون بشکه در روز قرار گرفته است و معادل 615هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 31 اکتبر 2008 می‌باشد. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از 890/8میلیون بشکه در روز به 126/8میلیون بشکه در روز (معادل 764هزار بشکه در روز) کاهش یافته است که به میزان 846/1میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
میزان ذخایر بنزین آمریکا نیز طی هفته منتهی به ۳۰ اکتبر ۲۰۰۹ به میزان ۳۰۰هزار بشکه نسبت به هفته قبل از آن کاهش یافته و به سطح ۳/۲۰۸میلیون بشکه رسیده است که معادل ۲/۱۲میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ می‌باشد. میزان این ذخایر بر حسب روز نسبت به هفته قبل معادل ۱/۰ روز افزایش یافته و در سطح ۱/۲۳ روز قرار گرفته است و به میزان ۴/۱ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد. سطح تقاضای بنزین آمریکا طی همین دوره به میزان ۱۵۷هزار بشکه در روز افزایش داشته و به سطح ۰۱۵/۹میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان ۸۰هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل می‌باشد.
همچنین میزان ذخایر فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا طی هفته منتهی به 30 اکتبر2009 به میزان 400هزار بشکه نسبت به هفته قبل از آن کاهش یافته و در سطح 4/167میلیون بشکه قرار دارد. این ذخایر به میزان 6/39میلیون بشکه بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ 31 اکتبر 2008 می‌باشد. تقاضای فرآورده‌های میان تقطیر آمریکا طی همین دوره به میزان 67هزار بشکه در روز کاهش داشته و به سطح 570/3میلیون بشکه در روز رسیده است که به میزان 460هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
پیش‌بینی قیمت
قیمت نفت WTI بعد از گذر از سطح مقاومتی 75دلار و رسیدن به سطح 81دلار متوقف شد که در روند برگشتی در هفته گذشته در سطح 77دلار با حمایت روبه‌رو شد. در سطح مذکور با انتشار اخباری در مورد امکان عدم کاهش تولید نفت اوپک در آینده و اعلام کاهش ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا توسط API، قیمت نفت روند افزایشی به خود گرفت که در برخورد با مقاومت 81دلار و انتشار خبر افزایش نرخ بیکاری در آمریکا روند سریع کاهشی به خود گرفت. اعلام کاهش ذخیره‌سازی‌های نفت خام توسط دفتر اطلاعات انرژی آمریکا در روز چهارشنبه موجب افزایش قیمت شد، ولی نتوانست مقاومت 81دلاری را پشت سر گذارد. این امر بدین گونه قابل بیان است که روند طبیعی ذخیره‌سازی‌های نفت خام در فصول سرد کاهشی است؛ بنابراین انتظار بر کاهش بیشتر ذخیره‌سازی‌ها می‌رود، از طرف دیگر سطح ذخیره‌سازی‌ها نسبت به سال‌های گذشته مناسب می‌باشد. همچنین افزایش زیاد قبلی از توان افزایش بیشتر کاسته است.
از بعد تکنیکال قیمت با مقاومت‌های میانگین متحرک ۱۰۰ هفتگی و ۲۰ ماهانه روبه‌رو است که افزایش از این سطح می‌تواند موجب افزایش قابل توجهی در قیمت نفت را به وجود آورد؛ لذا قیمت در حال ایجاد پتانسیل لازم برای گذر از این مقاومت می‌باشد. سیگنال منتشره در روز جمعه روند نزولی را برای روزهای آتی نشان می‌دهد که در مسیر کاهشی ابتدا سطح ۷۷ و سپس ۷۵دلار مانع کاهش بیشتر خواهند شد. سیگنال منتشره توسط داده‌های هفتگی مقاومت زیاد در روند کاهشی است و تلاش قیمت برای ادامه روند افزایشی است، لذا سطوح مذکور حمایت خوبی را به وجود خواهند آورد که در نتیجه پتانسیل لازم برای برگشت به روند افزایشی به وجود خواهد آمد. در روند افزایشی همچنان مقاومت ۸۱دلار پابرجاست. در صورت ایجاد توان لازم برای افزایش قیمت نفت، هدف بعدی ۸۶دلار است.
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
ارسال نظر