بررسی صنعت پتروشیمی در سه ماه سوم سال ۲۰۰۹
در سه ماه سوم سالجاری کیفیت عملکرد اقتصادی صنعت پتروشیمی پس از گذر از نیمه اول سال (که سخت‌ترین دوره از سال ۱۹۹۰ محسوب می‌شود) افزایش یافت. با بهبود اوضاع اقتصادی، مصرف محصولات پتروشیمی (به خصوص در آسیا) روندی فزاینده به خود گرفت؛ ضمنا افزایش بهای مواد خام تولید‌کنندگانی که از نفتا استفاده می‌کنند باعث شد تا قدرت رقابت این شرکت‌ها در بازارهای صادراتی کاهش یابد. کاهش ارزش دلار و مزیت رقابتی مبتنی بر متان (رقابتی در هزینه) در ایالات‌متحده آمریکا و افزایش بهای مواد خام موجب شد تا منحنی هزینه تولیدکنندگان اروپایی و آسیایی رقابتی نباشد؛ البته تولیدکنندگان خاورمیانه به دلیل دسترسی آسان و کم‌هزینه‌تر به مواد خام تا حدی از مزیت هزینه‌ای برخوردار می‌باشند.
در صورت کمبود شدید عرضه، حاشیه سود تقویت می‌شود، همان طور که بسته شدن بسیاری از کرکرها منجر به کاهش عرضه اولفین (که ماده خام مورد نیاز برای تولید مشتقات در صنعت پتروشیمی کاربرد دارد) شد.
شاخص حاشیه سود نقدی صنعت پتروشیمی منطقه‌ای
افزایش نسبی تقاضا در آسیا برای محصولات پتروشیمی منجر به ظهور علائمی از بهبود در صنعت پتروشیمی جهان (پس از رکود سنگینی که در نیمه دوم سال پیشین تجربه کرده بود) گردید؛ البته بازارهای پتروشیمی آسیا در سه ماه سوم سال جاری تا حدی ضعیف عمل کردند. در بازار ژاپن نیز (با خروج از بحران در سه ماهه دوم سال) پس از چند ماه متوالی رکود، با کاهش بخش تولیدی چین بهبود مطلوبی حاصل گردید. صادرات کالای ساخته شده از کشور چین به شدت کاهش یافته است؛ به طوری که خرده‌فروشان کشورهای غربی سفارش‌های خود را برای جشن‌های پایان سال کاهش داده و پیش‌بینی کرده‌اند میزان مصرف تقلیل خواهد یافت؛ ضمنا حکم‌های زیادی درخصوص هوای پاک توسط دولت چین در دوران جشن و از اول ماه اکتبر صادر شده است که در تعطیلی بیشتر کارخانجات تولیدی بی‌تاثیر نبوده است.
در سه ماه سوم با تداوم بهبود در اوضاع اقتصادی، مصرف داخلی محصولات پتروشیمی در کشورهای اروپای غربی افزایش یافت. اقتصاد آلمان زودتر از بقیه کشورها با رشد ۳/۰درصدی در سه ماه سال در مسیر بهبود قدم گذاشت و سایر کشورها نیز تا پایان سال از بحران خارج خواهند شد. با این حال حجم خرید همچنان کمتر از اوج آن در نیمه اول سال ۲۰۰۸ می‌باشد و میزان واردات (از خاورمیانه و ایالات‌متحده آمریکا) دال بر این مساله می‌باشد.
ایالات‌متحده آمریکا نیز شاهد بهبود در تقاضا بود؛ هرچند که چندان قابل توجه نبوده و ضعیف می‌باشد. با رشد اقتصاد آمریکا، مصرف مشتقات اتیلن نیز افزایش چشمگیری یافت؛ به علاوه نرخ تولید صنعت خودرو (به عنوان یک مصرف‌کننده اساسی در صنعت پتروشیمی) نیز در سه ماه سوم سال جاری به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافت؛ البته یکی از عوامل موثر بر رشد فروش، اجرای برنامه دولت در جایگزینی خودروهای فرسوده بود.
افزایش مجدد بهای نفت خام در محیطی با تقاضای محدود، انتخاب نوع ماده خام برای تولید را به عاملی حیاتی در رقابت‌پذیری در سه ماه سوم سال تبدیل کرد. میانگین بهای نفت خام برنت در ماه‌های جولای و آگوست نسبت به سه ماه دوم سال با ۱۷درصد رشد مواجه شد و قیمت تسویه آن به ۷۰دلار/ هر بشکه (بالاترین قیمت در سال) رسید. در ضمن تفاوت در قیمت‌های بهای تمام شده مواد خام به کار گرفته شده در این صنعت بسیار قابل توجه است. با وجود تقاضای ضعیف برای گازوئیل و کاهش حاشیه سود، از عرضه نفتا توسط پالایشگاه‌ها کاسته شده است. کمبود نفتا در بازارها، قیمت نفتای اروپا را ۵درصد بیش از نفت خام افزایش داده است. پروپان در قیمت کمتری نسبت به نفتا معامله می‌شود.
در آسیای شمال شرقی حجم موجودی کالا در سه ماه سوم سال افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت که محدودیت در انبار کردن کالا مانع افزایش بیشتر قیمت‌ها شد؛ به دلیل شروع بهره‌برداری از ظرفیت‌های تولید مشتقات و کرکرها میزان عرضه نیز در مسیر صعود قرار گرفت. شرکت شانگهای سکو (بزرگ‌ترین کرکر چینی) تولید خود را پس از تکمیل طرح توسعه آن از سرگرفت، پالایشگاه فوجیان نیز فعالیت تولید کرکر جدید خود را آغاز کرد. انتظار می‌رود این دو پروژه به تنهایی بتوانند میزان عرضه اتیلن چین را در مقایسه با سه ماه دوم سال ۲میلیون تن افزایش دهند.
بالا رفتن قیمت‌ها در آسیا در سه ماه دوم سالجاری حجم زیادی از واردات را روانه این منطقه کرده بود. در سه ماه سوم رشد سریع موجودی کالا در انبارها، قیمت‌ها در آسیا را کاهش داد و بسیاری از فرصت‌های صادرات را از تولیدکنندگان غربی گرفت. تداوم قطع عرضه اتیلن ایران به آسیای جنوب شرقی، باعث کمبود عرضه در بازار آن منطقه شد؛ به دلیل حل مشکلات تولید و به راه افتادن کارخانجات و ورود آرام آنها به بازار، شاهد افزایش عرضه مشتقات از سوی خاورمیانه بوده‌ایم.
از آنجا که مصرف‌کنندگان تمایلی به تجدید ذخیره موجودی کالای خود ندارند، موجودی کالا در انبارهای اروپا و آمریکای شمالی به شدت کاهش یافته است و بیم آن می‌رود با تکرار رکودی همچون آنچه که در سال گذشته اتفاق افتاد، شاهد کاهش شدید قیمت‌ها در نیمه دوم سال باشیم. با اینکه تقاضا ضعیف می‌باشد، در سه ماهه سال، بازارهای محصولات پتروشیمی نیز به دلیل کمبود اولفین‌ها در بازار (که تولید مشتقات را با محدودیت مواجه کرد) شاهد رکود در عرضه بودند.
تقریبا یک چهارم از کر‌کرهای اروپایی میزان تولید خود را در ماه سپتامبر افزایش دادند؛ البته در سه ماه چهارم نیز قرار است نرخ عملیاتی صنعت زیر ۸درصد بماند. در آمریکا در سه‌ماه سوم سال تولیدکنندگان که از اتاق برای تولید استفاده می‌کردند، توانستند اتیلن و مشتقاتش را به اروپای غربی با قیمتی بسیار پایین‌تر از بهای تمام شده تولید داخلی آن مناطق (که از نفتا در تولید استفاده می‌شد) به فروش برسانند. افزایش ارزش یورو در مقابل دلار نیز بربهای تمام شده خرید تولیدکنندگان اروپایی افزود.
منبع: سایت شرکت کارگزاری بانک‌ملی
ارسال نظر