بررسی تحولات بازارهای جهانی نفت خام در هفته گذشته
عوامل کاهش قیمت نفت
بهای نفت خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (۲۸ اوت الی ۴ سپتامبر ۲۰۰۹) از یک روند کاهشی برخوردار بود.
بهای نفت خام در بازارهای جهانی طی هفته گذشته (۲۸ اوت الی ۴ سپتامبر ۲۰۰۹) از یک روند کاهشی برخوردار بود.
قیمت نفت خام WTI در بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، به‌رغم کاهش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام و بنزین آمریکا، به دلیل افزایش نرخ بیکاری در آمریکا بزرگ ترین مصرف‌کننده انرژی جهان، کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی به دلیل نگرانی‌ها درباره سرعت بهبود شرایط اقتصادی در آمریکا و چین و همچنین افزایش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام کشور چین، از حدود ۷۲/۷۲ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۸ اوت به کمتر از ۷۲/۶۷ دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ سپتامبرکاهش یافت. طی هفته مذکور، کاهش ارزش شاخص‌های بورس در آمریکا به دلیل وضع مقررات سخت‌تر، کاهش ارزش سهام در کشور چین که به رشد نگرانی‌ها درباره بهبود شرایط اقتصاد جهانی انجامیده است، افزایش سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام کشور چین و همچنین افزایش میزان بیکاری در آمریکا به بیش از ۷/۹درصد طبق اعلام وزارت کار آمریکا در روز اول سپتامبر ۲۰۰۹، از عوامل تضعیف کننده قیمت‌ها و تاکید اعضای اوپک مبنی بر عدم تغییر سطح تولید در نشست آتی این سازمان از عوامل تقویت کننده قیمت‌ها به شمار می‌روند. اعضای اوپک در نشست بعدی خود که در تاریخ ۹ سپتامبر ۲۰۰۹ در وین برگزار خواهد شد به بررسی سیاست‌های تولیدی این
سازمان خواهند پرداخت.
از ابتدای بحران اقتصادی تا کنون حدود 7میلیون نفر به تعداد بیکاران آمریکا افزوده شده و تعداد کل بیکاران این کشور به بیش از 16میلیون نفر رسیده است. افزایش ارقام نرخ بیکاری حاکی از آن است که وضعیت اقتصادی در حال بدتر شدن است و این موضوع موجب کاهش قیمت نفت خواهد شد.
همچنین کاهش‌ها در بازار سهام چین نیز تاثیر منفی بر بازار نفت داشته است؛ چراکه رشد اقتصادی چین، واردات بالای نفت خام به این کشور را به دنبال دارد. شاخص «شانگهای کامپوزیت» چین در روز ۳۱ اوت ۲۰۰۹ به میزان ۷۴/۶درصد کاهش یافت که بیشترین میزان از ژوئن ۲۰۰۸ تا کنون است.
برخی تحلیل‌گران معتقدند سطح ذخیره سازی‌های نفت خام هنوز در سطح خیلی بالایی قرار دارد و همچنین ظرفیت مازاد قابل توجهی در کشورهای عضو اوپک وجود دارد، لذا افزایش چشمگیر قیمت نفت در آینده نزدیک رخ نخواهد داد زیرا سرمایه‌گذاران بیشتر بر بنیادهای بازار تمرکز دارند.
در این راستا موسسه بیزینس مانیتور پیش‌بینی کرده است متوسط سالانه قیمت نفت در چهار سال آینده 70 دلار برای هر بشکه خواهد بود. قیمت نفت در سال 2009 نیز به طور متوسط در حدود 51/57- 55 دلار در هر بشکه برآورد شده است.
این موسسه با مقایسه قیمت‌های نفت ۵ شاخص اصلی بازار یعنی سبد نفتی اوپک، نفت خام WTI، برنت، اورال و نفت دبی، میانگین سالانه قیمت نفت در سال ۲۰۰۶ را ۰۸/۶۱ دلار تا ۰۲/۶۶ دلار، سال ۲۰۰۷ را ۳۷/۶۸ دلار تا ۵۲/۷۲ دلار و برای سال ۲۰۰۸ را ۵۶/۹۳ دلار تا ۵۶/۹۹ دلار برای هر بشکه برآورد کرده بود. این موسسه همچنین متوسط سالانه قیمت نفت برای سال ۲۰۱۱ را حدود ۹۷/۶۷ - ۶۵ دلار
در هر بشکه و برای سال‌های 2012 و 2013 نیز بشکه‌ای20/73 - 70 دلار برآورد کرده است. بر اساس این پیش بینی، قیمت نفت اوپک در سال 2010 حدود 60 دلار در هر بشکه خواهد بود و در سال‌های 2011 و 2012 نیز به ترتیب به بشکه‌ای 65 دلار و 70 دلار افزایش خواهد یافت. تحلیل‌گران معتقدند این پیش‌بینی‌ها صرفا بر اساس معادلات عرضه و تقاضا صورت پذیرفته است.
بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی هفته منتهی به ۳ سپتامبر۲۰۰۹، از حدود ۷۲/۷۱ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۸ اوت به کمتر از ۶۵/۶۶ دلار در هر بشکه کاهش یافت.
میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۳ سپتامبر ۲۰۰۹ با ۳ دلار و ۴۸ سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۶۷ دلار و ۹۴ سنت رسیده است.
همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه اوت با 6 دلار و 76 سنت افزایش نسبت به میانگین ماه جولای به هر بشکه 71 دلار و 35 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه جولای 2009 معادل 64 دلار و 59 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده 13 نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، میناس اندونزی، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف17 ونزوئلا است.
میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی ایران با ۴ دلار و ۱۹ سنت کاهش نسبت به هفته قبل (۲۵اوت ۲۰۰۹)، در روز ۲ سپتامبر ۲۰۰۹ به بشکه ای ۶۸ دلار و ۳۶ سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز چهارشنبه (۲ سپتامبر ۲۰۰۹) ۶۸ دلار و ۸۴ سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح ۶۸ دلار و ۴ سنت قرار داشت.
همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک ایران به بازار آفریقای جنوبی 67 دلار و 19 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار 66 دلار و 79 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک ایران در بازار آسیا 69 دلار و 44 سنت، شمال غربی اروپا 67 دلار و 92 سنت و در بازار مدیترانه 67 دلار و 54 سنت معامله شده است.
هر بشکه نفت خام سنگین ایران نیز در بازار آسیا ۶۸ دلار و ۲۳ سنت، شمال غربی اروپا ۶۷ دلار و ۵۴ سنت و در بازار مدیترانه ۶۷ دلار و ۴ سنت به فروش رسیده است. میانگین بهای هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازار خلیج فارس با ۳۴ دلار و ۶۶ سنت کاهش نسبت به هفته قبل (۲۵ اوت ۲۰۰۹)، طی روز ۲ سپتامبر۲۰۰۹ در سطح ۶۵۷ دلار و ۴ سنت قرار گرفت. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، هر تن بنزین سوپر بدون سرب در بازارهای مدیترانه ۶۴۴ دلار و ۲۵ سنت، شمال اروپا ۶۴۴ دلار و ۵۰ سنت، آمریکا ۶۹۲ دلار و ۹۳ سنت، ژاپن ۶۸۶ دلار و ۸۸ سنت و سنگاپور ۶۷۴ دلار و ۵۰ سنت معامله شده است. هر تن نفتا در بازار خلیج‌فارس ۶۰۵ دلار و ۴۰ سنت، سوخت جت ۵۹۹ دلار و ۴۴ سنت، نفت گاز ۵۹۹ دلار و ۷۹ سنت، نفت کوره ۴۲۷ دلار و ۴۱ سنت، پروپان ۵۵۳ دلار و بوتان به قیمت ۵۸۱ دلار به فروش رسیده است. قیمت نفت خام برنت دریای شمال نیز در بازار بورس لندن(ICE) برای تحویل در ماه اکتبر، از حدود ۷۹/۷۲ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۸ اوت ۲۰۰۹ به کمتر از ۸۲/۶۶ دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ سپتامبرکاهش یافت. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در
هفته منتهی به ۲۸ اوت ۲۰۰۹ معادل ۴/۳۴۳ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۲۱ اوت) به میزان ۴۰۰هزار بشکه کاهش یافته است و معادل ۵/۳۹میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۹ اوت ۲۰۰۸ بیشتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل معادل ۲/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۶/۲۳ روز قرار گرفته و به میزان ۳/۳ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۴۶۸هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح ۹۵۱/۱۴میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۳۰۷هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است.
پیش بینی قیمت:
در ابتدای هفته که قیمت نفت WTI نزدیک به سطح مقاومتی 74 دلار قرار داشت و باتوجه به اینکه قیمت بسته شده در هفته ماقبل آن دلالت بر عدم فشار کافی برای گذشت از این سطح را نشان می‌داد، قیمت نفت روند نزولی را در پیش گرفت. در مسیر کاهشی با حمایت در سطح 67 دلار روبه‌رو شد و به ثبات رسید. در این سطح میانگین متحرک 100 روزه نیز از عوامل بازدارنده روند کاهش قیمت است. در مورد شرایط اقتصادی هنوز سیگنال‌های متفاوتی از روند بهبود شرایط اقتصادی منتشر می‌شود. افزایش نرخ بیکاری آمریکا چشم‌انداز خوب ارائه شده قبلی را تحت شعاع قرار داده است. بنابراین هنوز امیدواری پایدار از بهبود شرایط اقتصادی به چشم نمی‌خورد و روند بیکاری در آمریکا همچنان صعودی است که به نوبه خود روند افزایشی قیمت نفت را به تردید انداخته است.در هفته گذشته ذخیره‌سازی نفت خام و بنزین آمریکا کاهش داشت البته میزان مذکور برای نفت خام نسبتا کم بود، ولی قابل توجه است که ذخیره‌سازی‌های نفت خام چین از افزایش برخوردار بود که با توجه به اینکه تنها منطقه‌ای که تقریبا از بحران اقتصادی جهان کمتر آسیب دیده آسیای جنوب شرقی است و امیدها به سمت آن چرخیده است، آمار منتشره این
منطقه اثرات قابل توجهی بر بورس‌ها دارد. اعمال شرایط سخت‌تر فعالیت در بورس آمریکا موجب شده است که شرکت‌ها و موسسات فعال در قراردادهای آتی‌ها نسبت به تعدیل فعالیت خود در مورد قراردادهای آتی‌های نفت خام اقدام کنند. این امر جهت جلوگیری و کاهش ایجاد حباب قیمتی بنا شده است که می‌تواند موجب شود قیمت‌ها بیشتر از عوامل بنیادی پیروی کند تا عملیات بورس بازی.در ماه سپتامبر سطح برگشتی ماهانه قیمت نفت WTI در حدود 5/70 دلار قرار گرفته است؛ بدین معنی که قیمت با برخورد با این سطح روند معکوسی را در پیش می‌گیرد. فعلا قیمت کمتر از این سطح قرار گرفته است که به معنی کاهش توان افزایشی قیمت نفت است. سطح 66 دلار اولین حمایت ماهانه را شکل داده است که می‌تواند مانع کاهش بیشتر قیمت شود.
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org)
ارسال نظر