بازار فولاد و سناریوهای پیش‌رو
محمد حسین بابالو: بازار فولاد هم‌اکنون روزهای سردی را می‌گذراند و از افزایش و باز کاهش قیمت‌ها نگران و ناراحت است. برآیند شرایط عمومی این خرده بازار داخلی که خود تابعی از چندین متغیر مستقل یا وابسته است، شرایط انقباضی است. این اوضاع در شرایط فعلی به مثابه یک فنر فشرده شده بوده که آماده آزاد کردن انرژی است. هر اقدامی می‌تواند تبعات مثبت و منفی فراوانی داشته باشد، اما با توجه به سابقه تاریخی رکود فعلی و برآیند شرایط حال حاضر از روند رو به رشد بازار در آینده نزدیک حکایت می‌کند.
برای تحلیل و تفسیر بازار فولاد بایستی شرایط جهانی و سپس شرایط داخلی را مد نظر قرار داد. با توجه به همبستگی شدید این بازار با شرایط اقتصاد جهانی و حجم سرمایه‌گذاری‌ها این مطلب بیشتر خودنمایی می‌کند. در خصوص شرایط داخلی نیز نقش دولت بعنوان بزرگترین متولی اقتصاد ایران و تصمیمات هیات حاکمه و قانونگذاری مهمترین نقش را خواهد داشت. شایعه اعمال تعرفه یا محدودیت‌های اعمالی بر واردات و حواشی و شایعات منتشره این بازار را به ابهام فرو برده است. نهایتا و متاسفانه رویدادهای پس از انتخابات در کنار جو روانی موارد ذکر شده شرایط این بازار را کاملا در انقباض فرو برده است.
شرایط جهانی:
هم‌اکنون شرایط جهانی بسیار متغیر و پر نوسان است. هر روز تحلیل‌ها و آمارهایی جدید و متناقض از این اوضاع منتشر می‌شود. برآیند این اوضاع به افزایش قیمت‌ها انجامیده و مسیر صعودی را طی می‌کند. مهمترین رویداد در سطح اقتصاد جهانی افزایش قیمت نفت و افزایش قیمت سایر کالاها است که از دره رکود نزدیک به ۶۰درصد افزایش قیمت داشته اند. این در شرایطی است که با توجه به کمک دولت‌ها به اقتصادهایشان در بخش‌های مختلف از جمله تزریق پول، حمایت‌های تعرفه‌ای، استمهال بدهی‌ها و... این رخداد به وقوع پیوست. در هفته گذشته و با انتشار اخبار متناقض و ضد و نقیض فراوان شرایط عمومی اقتصاد جهانی از جمله ارزش سهام، نفت و... مجددا مسیر نزولی گرفت. این در حالتی است که اوضاع از ماه‌های گذشته بهبود چشمگیری داشته که بخشی به بهبود ساز و کارهای واقعی اقتصادی باز می‌گردد. کشورهای در حال توسعه و حرکت سرمایه به این کشورها می‌تواند پایان‌دهنده این رکود باشد. برآیند شرایط ذکر شده برای بازار فلزات پایه و فولاد بیشتر موثر خواهد بود، زیرا سرمایه‌گذاری و تولید به این کالاها بیشتر محتاج است. هم‌اکنون موجودی انبارهایی که با ضرر به فروش می‌رفت بسیار کاهش یافته بوده و به عبارت بهتر جنس استوک و زیر قیمت بسیار کم وجود دارد. نکته دیگر کاهش قیمت سنگ‌آهن در قراردادهای بلند مدت بوده که می‌تواند در کاهش هزینه تولید تاثیر زیادی داشته باشد. این در شرایطی است که در پایان هفته گذشته قیمت این کالا در بازار نقدی با افزایش مواجه شد. موید موارد ذکر شده کاهش شاخص داوجونز، نفت و قیمت فلزات پایه در بازار نقدی بود. ارزش سهام داوجونز در هفته گذشته به نزدیک ۸۲۰۰ واحد رسید که در چند هفته گذشته بی‌سابقه بوده است. نکته دیگر شکایت اروپا و آمریکا از چین به سازمان تجارت جهانی و وضع تعرفه صادرات مواد اولیه کلیدی به سوی این کشورها است. مطلب دیگر انتشار اخبار متناقض از اوضاع چین بالاخص بازار مسکن این کشور حکایت از وجود یک‌میلیون واحد مسکونی خالی در این کشور است. این مطلب موج روانی سنگینی را به بازار تزریق کرد. نکته دیگر آنکه بانک مرکزی چین وجود نقدینگی به میزان لازم را تایید کرد. همچنین اعتبار مورد نیاز بسیاری از طرح‌ها را خود تقبل کرده است. این مطلب نیز در کنار روشن شدن بسیاری از فاکتورها و شاخص‌های اقتصادی به بهبود اوضاع در روزهای پیش انجامید. هم‌اکنون شاخص داوجونز به عنوان معرف صنعت غرب ۲۰۰ واحد رشد کرده و در مسیر رشد مجدد قرار دارد. در خصوص چین نیز به عنوان بزرگترین فولادساز جهان قیمت‌های داخلی در مسیر صعودی قرار داشته و افزایش قیمت سنگ‌آهن در بازار نقدی نیز در کنار قیمت بالای نفت این مسیر را تسریع خواهد کرد. برآیند عمومی شرایط جهان از هم‌اکنون به سمت آینده مسیر صعودی را سپری می‌کند.
بازارهای داخلی:
در بازار داخلی شرایط تغییر بسیاری دارد. عدم انطباق و همبستگی با شرایط جهانی برای ما یک نقطه قوت نسبی شده است. اقتصاد شبه دولتی ما باعث گردیده اوضاع داخلی از اوضاع جهانی بهتر باشد. این شرایط که به فروش نفت یا چاپ اسکناس وابسته است به ادامه اوضاع به همین منوال خواهد انجامید. نکته دیگر آنکه رکود اقتصادی ما زودتر از جهان آغاز شده و احتمال پایان آن زودتر از جهان نیز دور از ذهن نیست. هم‌اکنون این بازار تابعی از چند متغیر است. شرایط جهانی که در جهت بهبود حرکت می‌کند، افزایش بودجه و تزریق آن به تبع از افزایش قیمت نفت و افزایش نقدینگی دولت با توجه به تجربه سال‌های پیش و ورود آرام این حجم نقدینگی به طرق گوناگون به بازار، انتخابات و وقایع پس از آن که تاکنون نیز با تغییر شدت آن وجود خارجی دارد و بر ذهن فعالان بازار موثر است، کاهش موجودی انبارها بالاخص آن دسته از کالاهایی که با ضرر به فروش می‌رسیدند، افزایش قیمت‌های جهانی به نسبت قیمت‌های داخلی که جذابیت صادراتی را شدیدا تحت تاثیر قرار داده است، گذر از زمان دره رکود و حاکم بودن جو ترس بر فعالان بازار و جو روانی بهبود که در چند روز گذشته در معاملات بورس به چشم خورد، نگرانی‌ها از مصوبه اخیر دولت مبنی بر محدودیت واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارد و عدم اطلاع‌رسانی درست و منطقی از این اقدام و تبعات آن بر بازار و تولید داخلی و فقدان تحلیل منطقی این واقعه و فرارسیدن فصل ساخت و ساز در کشور و افزایش نیاز به مصالح ساختمانی بالاخص فولاد، نقاط امید در ماه‌های گذشته با بارقه‌های امیدواری با بهبود آنی و زودگذر با استقبال فعالان بازار مواجه شد که برآیند آنها از روند رو به بهبود حکایت می‌نماید و همچنین سابقه تاریخی سال‌های گذشته که رونق را برای ماه‌های آینده نوید می‌دهد و بسیاری موارد دیگر همگی احتمال بهبود اوضاع را افزایش می‌دهند. شرایط ذکر شده و برآیند عمومی آنها به گونه‌ای گواهی نموده که احتمال تخریب مجدد بازار برای روزهای آینده در شرایط طبیعی و منطقی و درصورت عدم وجود یک رخداد پیش‌بینی نشده از جمله یک آشوب گسترده در سطح جامعه که فعالان بازار را بترساند یا یک تصمیم غیر منطقی دستگاه‌های دارای قدرت چه توان مالی یا اهرم‌های قانونگذاری دور از ذهن خواهد بود. بازار شمش با کاهش موجودی مواجه بوده و قیمت‌ها مسیری صعودی را سپری کرده، همچنین احتمال افزایش قیمت‌ها موجود است. فولادهای ساختمانی نیز از این روند تبعیت خواهند نمود. در صورت وضع تعرفه یا محدودیت واردات یک شوک روانی با محوریت افزایش قیمت‌ها به راه خواهد افتاد. واقعیت چنین است که با توجه به شرایط فعلی و کاهش شدید تقاضا به نسبت روزهای اوج هم‌اکنون نیاز مبرم به واردات بالاخص در خصوص فولادهای ساختمانی اندکی کمرنگ شده است، بنابراین وضع چنین قانونی در صورت اجرای درست آن تاثیر کمتری از آنچه در ذهن بسیاری نقش بسته است در حجم واقعی معاملات و روند عرضه و تقاضا و حجم انبارها خواهد داشت. هم‌اکنون ضعف اصلی در تحلیل شرایط آینده، فقدان اطلاعات واقعی و مستدل در رفتار آتی دولت است و عدم اطلاع‌رسانی از مصوبات، نحوه و تاریخ اجرای آن تنها به استفاده برخی از عناصر خاص منجر خواهد شد. عدم اطلاع‌رسانی درست و منطقی در این شرایط تنها به رانت اطلاعاتی منتهی می‌شود.
با توجه به شرایط بوجود آمده، آینده بازار در کوتاه مدت و میان مدت به سمت بهبود حرکت خواهد کرد و این بهبود رونقی در ابعاد سال گذشته نخواهد بود. شرایط آتی حکایت از افزایش حجم معاملات، افزایش قیمت‌ها و نهایتا شرایطی است که از آن به بهبود یاد می‌شود. با توجه به روند بازار که برآیند حرکت آن مثبت است رفتار دولت بسیار حائز اهمیت خواهد بود. هر اقدام نسنجیده باعث یک ریزش در بازار می‌شود و می‌تواند به رشد افسار گسیخته قیمت‌ها یا بی اعتمادی فعالان بازار و بخش خصوصی به آینده منتهی شود. شرایط کلی هم‌اکنون به‌گونه‌ای است که روند سست بازارها بیشتر به فشرده شدن این فنر انجامیده است تا بی‌حس شدن آن. این فنر فشرده شده، آماده جهش و آزاد کردن انرژی است. در صورت استفاده درست و منطقی از این انرژی می‌توان به رونق بازار دست یافت که یکی از تبعات آن افزایش تولید، چرخش پول، بازگشت بسیاری از کارگران به سر کارها و... بوده یا ممکن است به مثابه یک گلوله آماده برای انفجار که فتیله آن روشن شده است ایفای نقش کرده که افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها، تورم در این خرده بازار و به نسبت آن دیگر بازارهای مرتبط، شوک به قیمت ساختمان و آنهم در فصل نقل و انتقالات و نارضایتی مردم و... منجر شود. شرایط متزلزل فعلی این بازار توان مقابله با یک شوک شدید را ندارد. با توجه به مواردی که ذکر شد برآیند شرایط در حالت عادی، منطقی، اما همراه با ترس و اضطراب بوده و یک مسیر آرام صعودی را می‌پیماید. در صورت عدم وجود یک شوک ناگهانی به بازار بایستی منتظر افزایش قیمت‌ها باشیم.
ارسال نظر