ایسنا - بورس کالا باید شرایط را به نحوی تغییر دهد که هر کسی وارد نشود، یعنی در وهله نخست باید شرایطی را فراهم کند که همه بتوانند کالای خود را در بورس عرضه ‌کنند و... از سوی دیگر نباید هرکس بتواند آزادانه و تحت هر شرایطی وارد بورس شود؛ زیرا بورس امین خریدار و فروشنده است.

مهندس بهرام سبحانی، مدیرعامل سابق شرکت ذوب‌آهن اصفهان درخصوص فرآیند شکل‌گیری بورس کالا و عملکرد آن اظهار کرد: بورس فلزات در مقطعی راه‌اندازی شد که صددرصد ضرورت داشت. زیرا بازار آهن در اختیار عده‌ای خاص بود و آهن به عنوان کالایی تعزیراتی نرخ گذاری می‌شد و بازار سیاه برای آن درست شده بود. به طوری که خریداران، نرخ اعلامی از سوی کارخانه را خریده و با دو برابر قیمت در بازار می‌فروختند و این روند سرمایه‌ای‌میلیاردی در اختیار عده‌ای خاص می‌گذاشت.

وی افزود: به اعتقاد من بورس کالا در این مدت بسیار موفق عمل کرده است‌ البته سازمانی نوپا است و برای اولین بار اقدام به پیاده‌سازی فرهنگ تعیین قیمت از طریق بورس کرد و ممکن است نقاط ضعفی هم داشته باشد. به عنوان نمونه، محدود بودن تعداد کارگزاران می‌تواند مانعی باشد که تنها عده‌ای قرار است‌ میلیاردها ‌تومان کالا را خرید و فروش کنند.

مدیرعامل سابق شرکت ذوب‌آهن اصفهان تاکید کرد: شرکت بورس کالا باید زمینه گسترش معاملات را فراهم کرده و تولیدکنندگان را به عرضه بیشتر محصول تشویق کنند که اگر قرار است بورس به عنوان محل تعیین قیمت کالا (با توجه به میزان کالا و بدون واسطه از تولید به شبکه توزیع) باشد، باید هم دامنه کار را باز کند و هم طرفین به یکدیگر اعتماد کنند.

او افزود: تولیدکننده‌ داخلی باید خود را با رقبای خود مقایسه کند و اگر جایی بازار داخلی کالایی که به حد کافی در داخل تولید می‌شود، مورد هجمه واردات قرار بگیرد، دولت باید کمک کرده و با کنترل واردات بازار را کنترل ‌کند، یا برعکس به دلیل کمبود کالایی در داخل ممکن است قیمت آن به شدت افزایش یابد که باید واردات تسهیل شده و بازار متعادل شود. بورس باید به خوبی به مسوولان بازرگانی کشور اطلاع رسانی کند و دولت هم باید انعطاف‌پذیری لازم را برای کنترل بازار با مکانیزم‌ تعرفه داشته باشد.

او ادامه داد: البته هنوز بسیاری از کالاها وارد بورس نشده‌اند، در حالی که کشور ما در منطقه مطرح بوده و حجم معاملات آن سنگین است و بازار بسیار بزرگی است که بورس در حال حاضر تنها بخشی از آن را می‌گرداند. باید مسوولان با همکاری بورس کاری کنند که امکان عرضه تمامی کالاها فراهم شود و تحقق آن تلاش همه جانبه بورس و مسوولان بازرگانی و اقتصادی را می‌طلبد. سبحانی یادآور شد: عدم اقدام به موقع در کنترل واردات یکی از مشکلات پیش روی بورس است. زیرا گاهی ممکن است به دلیل عرضه کالایی نامرغوب و وارداتی، تولیدکننده داخلی محصول خود را وارد بورس نکند که سبب می‌شود علاوه بر برنامه ورود تولیدات بورس، این کالا خارج از شبکه بورس معامله ‌شود. همین اتفاق گهگاهی در مورد آهن پیش می‌آید.

او گفت: باید شرایطی باشد که خارج از بورس به ضرر تولیدکنندگان باشد و دستورالعمل‌ انواع معامله به گونه‌ای باشد که از انعطاف لازم برخوردار باشد.

وی در ادامه شرکت ذوب‌آهن را یکی از خوشنام‌ترین شرکت‌های تولیدی در بورس توصیف کرد و افزود: تمام محصولات تولیدی ذوب آهن از طریق بورس عرضه می‌شود و خوشبختانه این شرکت هیچ تخلفی در تعهدات خود به بورس نداشته و حتی پیش از موعد کالاها را تحویل داده است و یکی از خوشنام‌ترین شرکت‌های تولیدی در بورس از دید بازار و معامله‌گران بخش آهن است.

او ادامه داد: به دلیل آنکه در ایران شبکه‌های توزیع بزرگ، محدود هستند و بیشتر معاملات در سطح توزیع‌گران خرده‌پا انجام می‌شود شناسایی ‌و اعتبارسنجی تمام عرضه‌کنندگان و خریداران برای بورس کار مشکلی است، در حالی که باید به آنها امتیازاتی بدهد و استانداردهایی مشخص کند که همه آن را رعایت کنند و اگر تخلفی صورت گیرد، با خاطی برخورد شود. البته در درجه اول باید شرکت تولیدکننده متعهد باشد.

وی اظهار کرد: در شرکت ذوب آهن نیز این تعهد اخلاقی و کاری میان تمام مدیران و معاونان وجود داشت که کالایی عرضه شود که از تحویل آن با همان کیفیت مطمئن باشیم و به همین دلیل هیچ‌گاه ایرادی به تعهدات ما گرفته نشد.

وی در پایان درخصوص گسترش سهم فولاد وارداتی در بورس گفت: شرکت بورس کالا به عنوان یک مرجع عرضه کالا نمی‌تواند و اختیار ندارد جلوی عرضه کالاهای وارداتی را بگیرد و تنها تطبیق کیفیت کالا با استاندارد ملی را بررسی می‌کند، اما باید با تعامل با وزارت بازرگانی اطلاع‌رسانی کند تا تولید داخل لطمه نخورد.