در هفته‌ای که گذشت بازار محصولات شیمیایی و فرآورده‌های نفتی از نوسان قیمت برخوردار بودند، به طوری که نرخ مواد شیمیایی و روغن با ثبات و شیب آن نیز رو به رشد بوده و پلیمرها نیز طی مدت مذکور کاهش را تجربه کرده و قیر نیز اندکی افت را پشت سر گذاشت.

بورس کالای ایران
در هفته مورد بررسی، مقدار ۱۳۰،۵۷۸تن انواع فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی‌ به ارزش ۹۸/۶۵۲‌میلیارد‌ریال در بورس کالای ایران مورد معامله قرار گرفت که در مقایسه با هفته قبل از لحاظ حجم ۱۸‌درصد کاهش و از نظر ارزش ۳‌درصد افزایش داشته است. محصولات معامله شده شامل اکستراکت، پلیمر، روغن، مواد شیمیایی، قیر، گوگرد، گازها و خوراک‌ها بوده است که بیشترین حجم و ارزش محصولات معامله شده در این بخش مربوط به پلیمر است.
همانطور که آمار نشان می‌دهد، سهم ارزش معاملات قیر از 61‌درصد از کل ارزش معاملات در هفته قبل به 3/32‌درصد در هفته مورد بررسی کاهش یافت و سهم ارزش معاملات پلیمر در بورس کالا از 28‌درصد در هفته قبل به 3/35‌درصد در هفته مورد بررسی افزایش یافت. لازم به ذکر است، در هفته مورد بررسی سهم ارزش معاملات روغن‌ها با افزایش قابل توجهی همراه بوده است. از لحاظ مقداری نیز در هفته مورد بررسی، میزان عرضه، 10‌درصد کاهش یافت، ولی حجم معاملات 18‌درصد کاهش داشته است. در رابطه با تغییرات قیمت باید اشاره کرد که قیمت انواع محصولات نفتی و پتروشیمی‌معامله شده در هفته مورد بررسی در مقایسه با آخرین قیمت معاملات قبلی، از روند متفاوتی برخوردار بوده اند.


در گروه پلیمرها روند تغییرات قیمت‌ها در اغلب موارد کاهشی بوده است. به عنوان مثال، متوسط قیمت پلی اتیلن سنگین تزریقیEX3 شرکت پتروشیمی ‌امیرکبیر از 14691ریال/کیلوگرم به 15126ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی افزایش یافت. لکن قیمت ABS تزریقی پتروشیمی‌ تبریز در دوره مشابه از 14617ریال/کیلوگرم به 14587ریال/کیلوگرم کاهش یافت. همچنین قیمت کریستال ملامین خراسان از 10601ریال/کیلوگرم به 10586‌ریال/کیلوگرم کاهش یافت. قیمت اقلامی‌چون پلی اتیلن ترفتالات، پلی استایرن و پلی اتیلن سبک با کاهش قیمت مواجه شدند. در گروه روغن، قیمت اقلام معامله شده دارای روند ثابت یا افزایشی بوده است.
در گروه مواد شیمیایی، قیمت برخی از محصولات معامله شده ثابت و تعدادی دیگر از اقلام دارای روند افزایشی بوده است. به عنوان مثال، قیمت اوره صنعتی پتروشیمی‌شیراز همانند هفته قبل در سطح ۲۵۴۲ریال/کیلوگرم بدون تغییر باقی ماند. لکن قیمت بنزن از ۵۳۶۷‌ریال/کیلوگرم در هفته گذشته به ۵۸۱۲‌ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی افزایش یافت، همچنین قیمت متانول از ۱۴۴۸‌ریال/کیلوگرم در هفته گذشته به ۱۵۲۳‌ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی افزایش داشته است. در همین مدت قیمت اسید سولفوریک پتروشیمی‌ رازی در سطح ۵۹۲ریال/کیلوگرم بدون تغییر باقی ماند.
متوسط قیمت قیر 6070 نفت جی از2850‌ریال/کیلوگرم در هفته قبل به 2875‌ریال/کیلوگرم افزایش یافت و میانگین قیمت قیر محصول نفت پاسارگاد تهران از 2866‌ریال/کیلوگرم در هفته قبل به 2859‌ریال/کیلوگرم در هفته مورد بررسی رسید که کاهش جزئی داشته است.
تغییرات قیمت نقدی قیر ۶۰۷۰ شرکت نفت پاسارگاد تهران از ابتدای سال‌جاری در بورس کالای ایران در نمودار زیر نمایش داده شده است.

تحولات بازار جهانی
• کاهش تولید اتیلن ژاپن در ماه مه
تولید اتیلن در ژاپن در ماه مه ۲۰۰۹ نسبت به ماه مشابه سال ۲۰۰۸، ۸/۲‌درصد کاهش یافت و از ۵/۵۹۴ ‌هزار تن در ماه مه سال گذشته به ۶/۵۷۷‌هزار تن در ماه مه سال جاری رسید، ولی نسبت به ماه گذشته (آوریل)، ۹/۲‌درصد رشد داشته است. پس از‌ کاهش تولید اتیلن این کشور برای هفت ماه متوالی به دلیل بحران اقتصادی و نبود تقاضا، ماه مه دومین ماهی است که این کاهش به زیر ۳‌درصد رسیده است. اضافه می‌نماید، میزان صادرات اتیلن ژاپن در ماه آوریل، ۷/۲۸۹‌هزار تن بوده است که نسبت به ماه آوریل سال ۲۰۰۸، از رشد قابل توجهی معادل ۲/۷۷‌درصد برخوردار بوده است.
• افزایش قیمت پروپیلن در اروپا
با شروع ماه ژوئن، پلی پروپیلن (PP) در بازار اروپا به قیمت ۵۶۵ یورو/تن (۷۹۶‌دلار/تن) مورد معامله قرار گرفت، که در مقایسه با ماه مه، ۴۵ یورو/تن و نسبت به ماه فوریه، ۱۱۰یورو/تن افزایش نشان می‌دهد. تولیدکنندگان پروپیلن، با توجه به افزایش قیمت نفت و نفتا و در نتیجه کاهش حاشیه سود تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی، بر این عقیده‌اند که شرایط ماه ژوئن متفاوت از ماه‌های اخیر است. بازار داخلی اروپا از شرایط باثباتی برخوردار است، اما این بازار تحت تاثیر بازار قوی صادرات است. گفته می‌شود، سفارش تولید مواد اولیه پتروشیمی‌ ماه ژوئن در واحدهای تولیدکننده تکمیل شده است و به‌رغم انتظارات قبلی و به دلیل افزایش قیمت در آسیا، پیش‌بینی می‌شود که فروشندگان در ماه آینده (جولای) هم شرایط خوبی را سپری کنند.
• احتمال ورشکستگی صنعت پتروشیمی‌آذربایجان
تحت تاثیر بحران اقتصاد جهانی، میزان تولید مواد شیمیایی و پتروشیمی‌کشور آذربایجان در چهار ماه اول سال ۲۰۰۹ به شدت کاهش یافته است. طبق گزارش مرکز تجارت این کشور، حجم تولید مواد شیمیایی در اواخر ماه آوریل ۲۰۰۹ در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته حدود ۴/۷۸‌درصد کاهش داشته است. شدت کاهش تولید برخی از اقلام مثل پلی اتیلن بیشتر و معادل ۸۵‌درصد بوده است.
• راه‌اندازی کارخانه جدید توسط شرکت DOW Chemical
شرکت DOW اعلام کرد که کارخانه جدید شرکت مذکور و اقع در شرق چین‌، با ظرفیت تولید سالانه ۱۲۰‌هزار تن Propylene glycol‌، تولید خود را آغاز کرد. کارخانه جدید شرکت DOW، محصولاتی از قبیل رزین اپوکسی، استایرن بوتادین و رزین پلی استایرن را با هدف عرضه به بازار کشورهای چین، کره جنوبی و ژاپن تولید خواهد کرد.
• تغییرات محصولات و فرآورده‌های پتروشیمی‌در بازار آسیا
گزارش‌های منتشره نشان می‌دهد که در تاریخ ۸/۶/۲۰۰۹ قیمت محصولات پتروشیمی‌در بازار آسیا به شرح ذیل بوده است:
نفتا: قیمت نفتا در آسیا در هفته منتهی به 8/6/2009 و به دنبال تداوم افزایش قیمت نفت خام باز هم افزایش یافته و به سطح 580‌دلار/تن، سی اف آر ژاپن رسید.
اتیلن: قیمت اتیلن در آسیا با ۵۰-۴۰دلار/تن رشد به سطح ۷۸۵‌دلار/تن، فوب کره جنوبی افزایش یافت. فروشندگان قیمت پیشنهادی خود را به مبلغ ۸۵۰‌دلار/تن، سی اف آر افزایش دادند. لکن قیمت مورد نظر خریداران ۸۰۰‌دلار/تن، برای تحویل در ماه جولای است.


پروپیلن: به دنبال افزایش قیمت نفت و نفتا، قیمت پروپیلن در زمان مورد بررسی، حدود ۸۰۰‌دلار/تن، اعلام شده است. پیشنهاد قیمت فروشندگان برای فروش پروپیلن به چین، ۸۵۰‌دلار/تن، سی اف آر است، در حالی‌که قیمت مورد نظر خریداران حدود ۲۰‌دلار/تن کمتر از آن است. گفته می‌شود، بازار پروپیلن با مازاد عرضه مواجه است.
استایرن منومر: قیمت استایرن منومر در آسیا به سطح 975‌دلار/تن، فوب کره جنوبی رسید. همچنین قیمت بنزن، 690‌دلار/تن گزارش گردیده است.
پلی اتیلن سنگین و سبک: پلی اتیلن سنگین در تاریخ ۸/ ۶/ ۲۰۰۹، ۱۲۱۰‌دلار/تن گزارش شده است که بیانگر افزایش قیمت این اقلام در آسیا است. قیمت پلی اتیلن سبک نیز، ۱۱۸۵‌دلار/تن، سی اف آر چین اعلام شده است.
پلی پروپیلن: قیمت این محصول به دلیل سردی تقاضا، 1050‌دلار/تن سی اف آر چین گزارش گردیده است. قیمت خرید پلی پروپیلن از تایوان، 1115‌دلار/تن و از هند 1030‌دلار/تن اعلام شده است.
ABS: قیمت این محصول در آسیا در تاریخ ۸/۶/۲۰۰۹، ۱۳۳۵‌دلار/تن اعلام شده است که بیانگر افزایش قیمت این اقلام در بازار است. با توجه به بازگشت خریداران به بازار و افزایش تقاضا، قیمت ABS را تحت تاثیر قرار داده است.
PVC: قیمت پی وی سی در آسیا به سطح 785‌دلار/تن افزایش یافته است. عامل اصلی این افزایش، بالارفتن قیمت مواد اولیه تولید ذکر شده است. شنیده می‌شود که فروشندگان برای فروش ماه آتی قیمت815-800‌دلار/تن را پیشنهاد می‌کنند، لکن قیمت مورد نظر خریداران 25 تا 30‌دلار/تن کمتر از آن است. در بازار اعلام شد که معاملات محدودی در رنج قیمت 800-775 ‌دلار/تن، انجام گرفته است.
منبع: شرکت کارگزاری سی‌ولکس کالا