بازار آهن در انتظار اتفاقات مهم

بهنود دامغانی

کاهش تعرفه واردات فولاد جدی است. امروز وزارت بازرگانی لیست آخرین تغییرات تعرفه واردات تیرآهن، میلگرد، شمش فولاد، ورق آهن و ... را رسما اعلام می‌کند. دولت در شرایطی اقدام به کاهش تعرفه واردات فولاد خام و محصول نهایی کرده که تفاوت قیمت شمش فولاد و میلگرد به حداقل ممکن و به حدود ۱۰ تا ۱۵‌دلار رسیده است.

هم‌اکنون قیمت شمش فولاد چینی در بنادر کشور حدود ۱۰۰۰دلار است در صورتی که قیمت میلگرد این کشور معادل ۹۹۵دلار اعلام شده است. تفاوت قیمت فولاد خام و محصول نهایی فولاد نه در چین بلکه در تمام دنیا به حداقل رسیده است.بنابراین با کاهش تعرفه واردات میلگرد تولیدکننده فولاد داخلی به‌اغما می‌رود.دولت در شرایطی قصد دارد تعرفه واردات فولاد را پایین بیاورد که دولت چین عوارض صادرات فولاد خام (بیلت اسلب) را بالا برده و از سوی دیگر عوارض صادرات محصول نهایی فولاد را به حداقل ممکن رسانده است.به طوری که حدود سه تا چهار ماه است که صادرات شمش برای فولادسازان چینی چندان صرفه اقتصادی ندارد، اما از سوی دیگر صادرات میلگرد و تیرآهن برای اژدهای زرد به دلیل کاهش عوارض صادرات این نوع محصولات کاملا سودده است. از سوی دیگر عرضه زیاد شمش در داخل چین باعث کاهش قیمت محصول نهایی در این کشور شده است و اندیشه تجار را برای صادرات محصول نهایی فولاد به شدت تقویت کرده است. بنابراین چینی‌ها در شرایطی ارزان‌ترین محصول نهایی فولاد را تولید می‌کنند که دولت ایران در نظر دارد تعرفه واردات فولاد را کاهش دهد. این موضوع هم برای کشور منفعت دارد هم‌ ضرر. سود از آن جهت است که می‌تواند به طور مقطعی قیمت آهن‌آلات را در داخل کاهش یا از رشد افسارگسیخته آن ممانعت شود اما ضرر بدان جهت است که تولیدکننده داخلی دیگر حاشیه سود نخواهد داشت و ماجرای شکر برای فولادسازان ایرانی تکرار می‌شود و حتی آنها را در آستانه ورشکستگی قرار می‌دهد.

در حال حاضر فولاد سازان ایرانی بیشتر نگران کمبود شمش هستند تا گرانی آن. بنابراین دولت بهتر است به جای کاهش تعرفه واردات فولاد (با هدف کنترل قیمت‌ها) به دنبال شمش فولادسازان بخش‌خصوصی باشد تا آنها با تامین مواد اولیه با حداکثر ظرفیت نسبت به تولید میلگرد اقدام کنند. این موضوع هم تولیدکننده را به مرز ورشکستگی نمی‌رساند و هم قیمت آهن را کنترل می‌کند.

گفتنی است که در حال حاضر فولادسازان ایرانی باکمتر از ۵۰درصد ظرفیت کارخانه‌هایشان اقدام به تولید میلگرد و تیرآهن می‌کنند.به‌‌دلیل فقدان شمش، تجار آهن اعتقاد دارند که کاهش تعرفه واردات فولاد بدون در نظر گرفتن اصول کارشناسی، بی‌انضباطی را در بازار آهن به همراه خواهد داشت.تجار معتقدند که باید اختلاف تعرفه واردات میلگرد و شمش فولاد ۱۶درصد باشد در غیر این صورت با بحران جدیدی در بازار روبه‌رو خواهیم شد.در شرایطی که میلگرد چینی ارزان در بازار جهانی وجود دارد اگر تعرفه واردات میلگرد به یک عدد حداقلی برسد شاهد هجوم میلگرد چینی در بازار خواهیم شد که این موضوع باعث سقوط تولید کننده داخلی می‌شود.دولت در شرایط فعلی برای آرامش در بازار آهن با ابزارهای مختلف به دنبال کنترل قیمت‌ها است.

فشار بر تولید کننده داخلی برای کاهش قیمت آهن و تغییر تعرفه واردات آهن از جمله اهرم‌های دولت برای جلوگیری از رشد افسار گسیخته قیمت فولاد در داخل است.با نگاهی ساده به این روش‌ها به خوبی در می‌یابیم که دولت در بازار دچار ساده اندیشی شده است و با ابزارهای موقتی به کمک بازار بیماری آمده که در صورت جراحی علمی‌تر می‌توان نسخه کارسازتری برای آن پیچید.گزارش‌ها حاکی است که قیمت شمش در بازار داخلی چین حدود ۶۰۰دلار و قیمت صادراتی آن ۹۰۰دلار است. آمار نشان می‌دهد که تولید میلگرد برای چینی‌ها حدود ۷۰۰دلار تمام می‌شود که ارزان‌ترین قیمت است. اگر تعرفه واردات میلگرد در کشور به حداقل برسد پای چینی‌ها قوی‌تر از سال‌های گذشته به ایران بازخواهد شد و آنها میلگرد ارزانی روانه بازار جذاب ایران می‌کنند.تجار آهن پیش‌بینی کرده‌اند که با توجه به رشد قیمت مواد اولیه فولاد، قیمت این محصول تا پایان سال ۲۰۰۸ به ۱۵۰۰دلار هم می‌رسد.

آیا قیمت فولاد کاهش می‌یابد؟

رشد قیمت مواد اولیه فولاد در بازارهای جهانی عامل اصلی افزایش قیمت محصولات فولادی است.

کشورهایی که مواد اولیه بیشتری دارند و از این مواد برای تولید شمش فولاد استفاده می‌کنند، در کنترل قیمت‌هایشان موفق هستند، اما کشورهایی نظیر ایران که به شدت نیازمند شمش فولاد وارداتی هستند به دلیل وابستگی شدید به این محصول در کنترل قیمت محصولات فولادی ناموفق بودند.

آمار گمرک کشور نشان می‌دهد که در سال ۸۶ بیشترین حجم واردات فولاد مربوط به شمش و میلگرد بوده است. این دو محصول پاشنه‌آشیل صنعت فولاد ایران محسوب می‌شوند واگر به موقع تامین نشوند، بازار آهن به‌هم می‌ریزد و گرانی به سراغ مصرف‌کننده می‌آید.

تازه‌ترین نرخ بیلت و اسلب در بازارهای جهانی

طبق آخرین اطلاعات رسیده از متال‌بولتن نرخ انواع بیلت و اسلب در بازارهای جهانی با رشد همراه بود.

براساس این گزارش، نرخ بیلت وارداتی به ایران در بندر انزلی به صورت C&F در هر تن ۹۰۰ تا ۹۲۰ دلار و نرخ بیلت وارداتی به بندرعباس معادل هر تن ۹۷۰ تا ۹۸۰ دلار بود. بیلت وارداتی به ایران از بنادر شمالی و جنوبی مربوط به کشورهای CIS است.نرخ بیلت در بازارهای داخلی ایران هم‌اکنون ۸۵۵ تا ۸۷۵دلار گزارش شده است.این گزارش حاکی است، نرخ بیلت وارداتی به امارات متحده عربی تنی ۹۵۰ تا ۹۷۰ دلار و سوریه این محصول را با نرخ ۹۱۰ تا ۹۲۰ دلار در هر تن وارد کرد.براساس این گزارش، نرخ بیلت در بازارهای داخلی چین هر تن ۵۹۰ تا ۶۰۵ دلار بود، در حالی که همین محصول را چین با نرخ ۸۹۰ تا ۹۰۰ دلار صادر کرد.برزیل نیز بیلت خود را به صورت FOB با نرخ ۷۹۰ تا ۸۱۰دلار روانه بازارهای جهانی کرد. بیلت همچنین در بازارهای داخلی ایتالیا با نرخ ۸۸۰ تا ۸۹۵ دلار مورد مبادله قرار گرفت.ایتالیا اما بیلت را با نرخ ۹۰۰ تا ۹۲۰دلار به صورت C&F وارد کرد. نرخ بیلت صادراتی هند نیز تنی ۸۳۰ تا ۸۴۰ دلار بود.طی مبادلات جهانی در هفته‌ای که گذشت نرخ بیلت صادراتی قزاق تنی ۹۰۰ تا ۹۲۰ دلار قیمت خورد.نرخ بیلت در بازارهای داخلی ترکیه نیز ۸۹۰ تا ۹۲۰ دلار بود، این محصول را ترکیه به صورت C&F با نرخ ۸۷۵ تا ۹۱۵ دلار وارد کرد، اما ترکیه بیلت را با نرخ ۹۰۰ تا ۹۲۰ دلار در هر تن صادر کرد.این گزارش می‌افزاید: نرخ اسلب صادراتی اوکراین در هر تن ۶۸۰ تا ۷۰۰ دلار، روسیه نیز این محصول را با نرخ ۶۸۰ تا ۷۰۰ دلار به صورت FOB روانه بازارهای صادراتی کرد.نرخ اسلب صادراتی هند در هر تن ۷۱۰ تا ۷۲۰ دلار بود. در حالی که برزیل این محصول را با نرخ ۶۵۰ تا ۶۷۰دلار در هر تن صادر کرد.اسلب با حدود نرخ ۷۲۰ تا ۷۳۰ دلار در هر تن در بازارهای اروپا مورد مبادله قرار گرفت.