گرایش کارگزاران کشاورزی به رینگ‌های دیگر حجم معاملات را کاهش داد

ایسنا - دبیر کل سابق بورس کشاورزی عملکرد سال ۸۶ بورس کشاورزی، پیامدهای ادغام در بورس، ورود گندم و شکر در بورس را تشریح و پیشنهادهایی برای رونق بورس در سال جدید ارائه کرد. عکس: نسیم گلی

احمد کبیری، دبیرکل پیشین بورس کالای کشاورزی روند بورس محصولات کشاورزی را مورد توجه قرار داد و گفت: از ابتدای تاسیس بورس کالای کشاورزی رشد قابل توجهی ایجاد شد؛ به طوری که سال ۸۴ نسبت به سال ۸۳، ۲۲درصد رشد، سال ۸۵ نسبت به ۸۴، ۵۶درصد و شش ماه ابتدای سال ۸۶ نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۸۰درصدی در حجم معاملات بورس کالای کشاورزی را شاهد بودیم.

وی افزود: با ادامه فعالیت‌ بورس محصولات کشاورزی در قالب شرکت بورس کالا از مهرماه افتی در معاملات محصولات کشاورزی ایجاد شد که این افت دلایل مختلفی دارد؛ زیرا هر نوع تغییر سازمانی می‌تواند شوکی در بازار ایجاد کرده و اثر کاهنده داشته باشد.

وی ادامه داد: همچنین در سال گذشته محصولات جدیدی در بورس کالا پذیرفته شد که در نتیجه برخی از کارگزاران فعال در بورس کشاورزی به سمت خرید و فروش در سایر حوزه‌ها متمایل شدند؛ بنابراین بخشی از کاهش سطح معاملات محصولات کشاورزی ناشی از وارد شدن کارگزاران به سایر حوزه‌ها است.

این کارشناس خاطرنشان کرد: گذشت چندین ماهه از تولد بورس کالا و ادغام بورس فلزات با محصولات کشاورزی زمان کافی برای قضاوت نیست؛ ولی در حال حاضر مشکلات محصولات کشاورزی به دلیل دخالت دولت در این بازار همچنان به قوت خود باقی است و مداخله‌ در این بخش اثرات منفی بر روی فعالیت بازار آزادی مانند بورس دارد و برخلاف حمایت کامل وزارت صنایع و معادن از بورس فلزات سابق هیچ حمایتی از توسعه فعالیت‌های بورس کالای کشاورزی توسط دستگاه‌های ذی‌ربط در گذشته به عمل نیامد و در حال حاضر نیز همان روند ادامه دارد.

کبیری تصریح کرد: با توجه به روند رو به رشد و پایداری که از زمان تاسیس بورس کالای کشاورزی ایجاد شد، اگر این بورس در قالب مستقلی باقی می‌ماند در دو سال آینده می‌توانست به بازار با کیفیتی از محصولات کشاورزی به طور خاص تبدیل شود؛ ولی با صلاح مسوولان بازار سرمایه این ادغام صورت گرفت.

وی ادغام بورس فلزات و کشاورزی را موثر دانست و اظهار کرد: کارگزارانی که در بخش محصولات کشاورزی سودی به دست نمی‌آورند، می‌توانند با معامله سایر محصولات و با استفاده از فضای جدید به سود مورد نظر دست یافته و از حوزه محصولات کشاورزی نیز خارج نشوند؛ زیرا در بورس کالا قرار است تمام کالاهای پذیرفته شده در بورس فلزات و کشاورزی دادوستد شود.

دبیرکل سابق بورس کشاورزی ورود گندم به بورس کالا را مدنظر قرار داد و گفت: در صورتی که دولت در مورد یارانه‌ سنگین که برای نان می‌پردازد، روش جدیدی اتخاذ کند، این محصولات با ارزش روز چهار هزار میلیارد تومان می‌تواند بازار خوبی را تشکیل دهد.

وی به مقایسه محصولات کشاورزی و محصولات فلزی پرداخت و گفت: در حوزه محصولات کشاورزی حدود سه میلیون بهره‌بردار وجود داشته و تولید بسیار خرد و پراکنده است در حالی که در حوزه محصولات فلزی ۸۰درصد تولیدات در قالب ۱۰ شرکت است؛ بنابراین قیاس این دو در کوتاه مدت منطقی نیست.

وی با اشاره به اینکه بورس محصولات کشاورزی از عرضه‌های سامان یافته مانند فلزات محروم است، خاطرنشان کرد: در محصولات کشاورزی تولید خرد متوسط زمین بهره‌برداران در حالت خوشبینانه پنج هکتار است.

نکته مهم‌تر این است که تولید محصولات کشاورزی فصلی است و زمان طولانی صرف کاشت و داشت می‌شود در حالی که محصولات فلزی دارای تولید خطی در طول سال است و این موارد باعث تفاوت‌ حجم و نوع بازار می‌شود و در تولید داخل جمع‌‌آوری یک میلیون تنی محصول کار آسانی

نیست.

این کارشناس بازار، محصول شکر را مورد توجه قرار داد و با اشاره به اینکه این محصول از نظر نوع و فرآیند تولید از سایر محصولات کشاورزی برای ورود به بورس آماده‌تر است، تصریح کرد: متاسفانه شبکه خاصی که در بیرون در تجارت شکر دخالت دارد و برخی مسائل دیگر باعث شده است که شکر عملا وارد بورس نشود.

به اعتقاد وی بدلیل شفافیت بورس برخی از فعالان بیرونی بازار نگرانند که شفاف‌سازی با منافع آنها سازگار نباشد به همین دلیل از انتقال فعالیت‌ آنها به بورس استقبالی صورت نگرفته است.

وی توضیح داد: باید تولید کنندگان را متقاعد کرد که در بلندمدت بازار قانونمند و منضبط و شفاف به نفع آنها است و باید تولید کننده از این وضع خارج شده و خود را به بازار بورس کالا منتقل کند؛ ولی تلاش‌های صورت گرفته در این زمینه موفقیتی را حاصل نکرد.

وی توضیح داد: شکر از اواخر سال ۸۴ آزاد شد و باید عملا بعد از آزادسازی وارد بورس شده و رونق می‌گرفت؛ ولی شبکه بیرونی منافع خود را در خطر دیده و مقاومت کرده است و قطعا این مقاومت در سال جدید نیز ادامه می‌یابد.

کبیری برای سال ۸۷ پیش‌بینی کرد: باید شوک ناشی از ادغام برطرف شده و سازمان بورس کارگزاران فعلی را تقویت کند،‌ در صورتی که کارگزاران تقویت شده و دولت بپذیرد کالاهای پذیرفته شده ابتدا از طریق بورس دادوستد شود، این امر کمک می‌کند که سایر فعالان بازار نیز به دنبال دولت به این بازار هدایت شوند در غیر این صورت با چشم‌انداز فعلی افزایش بالایی در سال ۸۷ مورد انتظار نیست.

وی افزود: آنچه مسلم است این است که وزارت جهاد کشاورزی از ورود محصولات کشاورزی در بورس حمایت می‌کند.