ماجرای سه بورس

در‌حال‌حاضر سه بورس نفت دبی، روسیه و ایران در منطقه می‌تواند تاثیرگذاری متفاوتی را داشته باشند.این «سه بورس» می‌توانند بازیگر اصلی قیمت‌ها باشند. بر اساس تصمیم دولت روسیه در تابستان سال ۲۰۰۷میلادی، از امروز (‌سوم مارس) معاملات فرآورده‌های نفتی در بورس سنت پترزبورگ روسیه آغاز می‌شود و خریداران دولتی موظف به خرید حداقل ۱۵‌درصد از سوخت سالانه مورد‌نیاز خود از این بورس هستند.

این اقدام در حالی صورت می‌گیرد که فاز اول بورس نفت ایران تحت عنوان بورس فرآورده‌های پتروشیمی در بیست و هشتم بهمن‌ماه با حضور وزرای نفت و اقتصاد و دارایی، رییس هیات‌مدیره صندوق بازنشستگی و رفاه کارکنان صنعت نفت، رییس سازمان بورس و مدیر‌عامل شرکت بورس کالای ایران در محل تالار معاملات شرکت بورس کالای ایران با معامله ۲هزار تن پلی‌اتیلن سبک خطی افتتاح شد و همزمان کارگروهی متشکل از صندوق بازنشستگی و رفاه کارکنان صندوق نفت، منطقه آزاد کیش و بنیاد مستضعفان برای آماده کردن مقدمات لازم جهت راه‌اندازی فاز دوم بورس نفت (‌معاملات نفت خام) نیز تشکیل شده است. اگر‌چه می‌توان از دبی به عنوان اولین موسس بورس نفت در خاورمیانه نام برد، اما بنا‌بر اظهارات عضو هیات‌مدیره شرکت بورس کالا، به دلیل نبود زیر‌ساخت‌های لازم و عدم‌استقبال سرمایه‌گذاران، بورس دبی که به عنوان شاخه‌ای از بورس نایمکس مطرح است نتوانسته است از حجم معاملات و جذابیت چندانی برخوردار شود و تنها در آن قرار دادهای نفتی با‌ درصد بالای گوگرد بالا مورد معامله قرار می‌گیرد.اما در خصوص تاثیر‌گذاری معاملات فرآورده‌های نفتی در بورس سنت پترزبورگ بر بورس فرآورده‌های نفتی کشور «خرازی» عضو هیات‌مدیره شرکت بورس

کالا به نوپا بودن بورس فرآورده‌های پتروشیمی اشاره می‌کند که در شرایطی محصولات پتروشیمی آن مورد معامله می‌شوند که کالا فاقد ارتباطات بین‌المللی، رینگ صادراتی و تولید‌کنندگان خارجی هستند، لذا راه‌اندازی بازار موازی آن در روسیه نمی‌تواند تاثیر چندانی بر آن داشته باشد.

به گزارش موج، «ساعت‌ساز» ناظر معاملات بورس فرآورده‌های نفتی در کیش نیز ضمن تاکید بر داخلی بودن متقاضیان کالاهای مورد معامله در بورس فرآورده‌های پتروشیمی، از داخلی بودن رقابت برای معامله و خرید این محصولات به عنوان عاملی نام می‌برد که منجر به نزدیک شدن قیمت‌های بازار داخلی به قیمت‌های جهانی می‌شود.

«ساعت ساز» بین‌المللی و منطقه‌ای شدن معاملات بورس نفت روسیه را نیازمند ایجاد تشکیلاتی مانند اوپک ذکر و عنوان می‌کند که باید چند کشور فعال در این زمینه با سطح تولید و توانایی بالا بر معامله در آن بورس موافقت کنند در غیر این صورت فعالیت آن بورس مانند بورس نایمکس دبی موفقیت‌آمیز نخواهد بود.

اگرچه «خاک» ناظر سابق بورس فرآورده‌های پتروشیمی اظهار می‌دارد که اگر فرآورده‌های پتروشیمی که در بورس روسیه عرضه می‌شود بخواهد در فعالیت خارجی با بورس فرآورده‌های پتروشیمی ما رقابت داشته باشد باید هزینه‌های حمل، گمرک و عوارض آن کمتر از محصولات ما باشد تا بتواند بر بورس فرآورده‌های پتروشیمی ما تاثیر‌گذار باشد.

اما همان‌طور که «خرازی» معتقد است، باید برای ترغیب تجار و مصرف‌کنندگان برای معامله در بورس فرآورده‌های پتروشیمی و بورس نفت با فراهم کردن سیستم معاملات الکترونیکی، ضمانت‌های قوی، انبارداری، سیستم تحویل کالا و استانداردهای مناسب و سرعت در گردش پول در بانک‌ها منجربه افزایش حجم مبادلات و هزینه‌های بسیار پایین برای ایجاد حراج واقعی شد.