چرا روی در «بورس» خریدار ندارد؟

منیژه حیاتی

سیاست شرکت‌های تولید‌کننده روی همواره به گونه‌ای بوده است که این محصول با قیمت‌های پایین‌تر از قیمت محصولات وارداتی در بازار عرضه شود، اما اخیرا به دلیل بروز مشکلاتی برای تولیدکنندگان و عدم هماهنگی قیمت مواد اولیه با قیمت‌های بازار جهانی این فرمول رعایت نمی‌شود. تا آنجا که حتی نگرانی جدی فعالان این بازار را نسبت به از دست دادن بازار جهانی به لحاظ کاهش میزان تولید به دنبال داشته است. یوسف مرادلو، رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع و معادن سرب و روی، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در خصوص آینده صنعت سرب و روی کشور با توجه به چالش‌های موجود گفت: به طور طبیعی توان تولید ۳۰۰هزار تن محصول در کشور وجود دارد که ۹۰ تا ۱۰۰هزار تن آن به مصرف داخل می‌رسد. حال با توجه به کاهش قیمت جهانی به ۲هزار و ۵۰۰ دلار صادرات در این صنعت می‌تواند سالانه ۵۰۰میلیون دلار برای کشور ارزآور باشد.

اما متاسفانه به دلیل به وجود آمدن مشکلاتی نظیر پایین آمدن کیفیت خاک، تولید تا یک سوم کاهش یافته است و نمی‌توان آمار دقیقی از وضعیت موجود ارائه کرد.

وی در خصوص کاهش قیمت بازارهای جهانی گفت: سیاست‌های جاری در کشور چین در این صنعت همچون میزان عوارض و مشوق‌های صادراتی در تعیین قیمت جهانی این دو فلز تاثیرگذار است، اما مشکلاتی که برای صنعتگران ما به وجود آمده، عمدتا متاثر از قیمت جهانی نیست، بلکه مشکل آنها عدم رعایت فرمول‌های جهانی است.

وی گفت: در کشوری مثل چین تنها هزینه برق مصرفی از کارخانه‌ها دریافت می‌شود، نه هزینه حق انشعاب؛ اما در ایران هر دوی این هزینه‌ها به حساب کارخانه‌ها گذاشته می‌شود.وی با تاکید بر این که شرکت‌های تولید‌کننده در‌حال‌حاضر نه مشکل فروش و نه مشکل تولید دارند، گفت: تنها مانع اصلی آنها شرکت‌های دولتی طرف قرارداد هستند.

وی به مصوبه ۳۰درصدی عوارض صادراتی اشاره کرد و گفت: در حالی که این صنعت نقش بسزایی در ارزآوری دارد، اما گرفتن یک چنین تصمیماتی برای یک مدت طولانی ضربه سنگینی بر این صنعت وارد آورد.وی با اشاره به سیاست شرکت‌های تولید‌کننده در قیمت محصولات گفت: همواره سیاست این بوده که قیمت داخلی از قیمت محصولات خارجی پایین‌تر باشد؛ اما این فرمول همیشه صادق نیست. همان طور که در‌حال‌حاضر این مشکل به وجود آمده است؛ به طوری که به دلیل عدم هماهنگی قیمت مواد اولیه با قیمت‌های جهانی هزینه تمام شده محصول داخلی بسیار بالاتر از قیمت خارجی است.مرادلو با تایید بر این که تنها قیمت خاک در‌حال‌حاضر با قیمت‌های جهانـــی هماهنگ است، گفت: در‌حال‌حاضر با توجه به قیمت‌های بازار شرکت‌های تولید‌کننده شمش روی محصول خود را با کیلویی ۲۰۰ تومان می‌فروشند. رییس هیات‌مدیره انجمن صنایع و معادن سرب و روی کشور در خصوص جایگاه بورس فلزات در تنظیم بازار روی در شرایط بحرانی گفت: متاسفانه اختیار کافی به بورس کالا برای مبارزه با خیلی مشکلات داده نشده که یکی از آنها نظارت بر معاملات فلز روی است.وی افزود: متاسفانه به‌رغم عرضه این محصول در بورس بعضا دیده می‌شود که خریداران وارد بورس نمی‌شوند و به جای خرید از بورس محصول مورد نیاز خود را از بازار سنتی و با قیمت‌های بالاتر خریداری می‌کنند.

وی با تاکید بر این که بورس بهترین بازار برای شفافیت معاملات است، گفت: حال سوال ما این است که چرا خریداران فلز روی با عدم تامین محصول مورد نیاز خود از بورس از بازار سنتی خریداری می‌کنند و بورس را ناکارآمد می‌کنند؟

مرادلو خاطرنشان کرد: بنابراین آنچه که باعث بورس محور نشدن معاملات روی در کشور شده است، عدم عرضه این محصول در بورس نبوده، بلکه علت آن عدم استقبال خریداران از این بازار بوده است و مسوولان بورس باید این مساله را به دقت پیگیری کنند که چرا به‌رغم پایین‌تر بودن قیمت روی در بورس فلزات خریداران با قیمت‌های گران‌تر از بازار آزاد کالای مورد نیاز خودرا خریداری می‌کنند؟