چینی‌ها از فولاد ایرانی بترسند

گروه بورس کالا- تولید فولاد در ایران نسبت به چین به مراتب اقتصادی‌تر است و اگر ایران از ظرفیت‌های واقعی خود استفاده کند، چینی‌ها باید نگران صادرات فولاد از ایران باشند. این عقیده را منصور یزدی‌زاده، معاون فروش و صادرات ذوب‌آهن اصفهان در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد است. وی معتقد است که در شرایط فعلی تولیدکنندگان خصوصی و دولتی تنها باید بر روی افزایش حجم تولید و پاسخ به نیاز روزافزون کشور متمرکز شوند، چرا که تقاضا برای آهن در حال افزایش است. متن کامل گفت‌وگو با یزدی‌زاده را در پی می‌خوانید. وضعیت بازار فولاد در ایران چگونه ارزیابی می‌کنید؟

امسال میزان تقاضا و مصرف به دلیل افزایش حجم ساخت‌وساز در کشور افزایش یافته است، لیکن در حال حاضر دو نیروی متفاوت قدری بازار کشور را تحت تاثیر قرار داده که هر دو تصنعی است و در نهایت از میزان تقاضای پنهان نخواهد کاست‌. یکی اینکه در آستانه فصل زمستان قرار داریم و دیگر اینکه بسته به شرایط اقتصادی کشور بعضا سرمایه‌ها در بخش‌های مختلف جابه‌جا شده و اثر وضعی خود را در بازار به جا می‌گذارد. البته با توجه به اینکه تقاضا در بازار نهایی فولاد از اوایل دی ماه افزایش خواهد یافت، این انتظار وجود دارد که طی این هفته‌ها شاهد حجم بیشتری از تقاضا در بورس کالا باشیم. در واقع یکی از عواملی که طی هفته‌های اخیر خریداران را از بازار دور ساخته بود، شایعات مختلف موجود در بازار است که هم خریداران و هم تولیدکنندگان را تا حد زیادی نگران کرد. خیلی‌ها فکر می‌کردند که ممکن است فولاد نیز مانند شکر در موقعیت خاصی قرار بگیرد و این موضوع تصمیم‌گیری را کمی‌مشکل می‌سازد. شایعاتی مانند ورود حجم زیاد فولاد از چین که بعدا تکذیب شد و یا شایعاتی از این قبیل‌. واقعیت این است که هزینه تولید فولاد چه در ایران و چه در مناطق دیگر جهان افزایش یافته است، به عنوان مثال بهای کک از حدود ۱۴۰ دلار به بیش از ۳۵۰ دلار در هر تن افزایش یافته است و این موضوع به‌طور زنجیر‌وار همه محصولات فولادی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ذوب‌آهن اصفهان برای پاسخ به نیاز کشور و با توجه به اینکه انتظار افزایش بهای محصولات میانی را داشت، بخشی از منابع مالی خود را به خرید شمش از خارج اختصاص داده است، اما قیمت جهانی شمش و همین طور هزینه حمل دریایی نیز افزایش قابل‌توجهی داشته است. اینها مواردی است که خواه‌ناخواه بر روی بازار داخلی تاثیر می‌گذارد. بازار محصولات صنعتی از جمله فولاد بیش از هر چیز به اطلاعات صحیح وابسته است و متاسفانه بعضی از مواقع به نظر می‌رسد اطلاعاتی وارد بازار می‌شود که چندان صحیح نیست و یا اینکه اغراق آمیز است. به همین خاطر ما تلاش می‌کنیم آخرین اطلاعات بازار از جمله حجم واردات محصولات فولادی، روند قیمت‌ها و دیگر اطلاعات لازم را با استفاده از منابع رسمی‌و موثق مانند گمرک و همین طور سایت‌های معتبر جمع آوری و در وب سایت اطلاع رسانی فروش در اختیار افراد علاقه‌مند قرار دهیم.

نقش چین در بازار فولاد ایران چگونه است؟

دولت چین در مجموع علاقه‌ای به افزایش حجم صادرات محصولات فولادی ندارد و طی ۱۸ ماه گذشته به‌تدریج محدودیت‌های جدیدی روی صادرات محصولات نهایی و میانی این کشور اعمال شد به گونه‌ای که در حال حاضر دیگر نقش مهمی ‌در بازار محصولات میانی ندارد و از سوی دیگر انتظار می‌رود که از ابتدای سال جدید میلادی تعرفه‌های جدیدی روی صادرات محصولات نهایی وضع کند‌، بدین ترتیب از ابتدای ۲۰۰۸ صادرات محصولات نهایی از این کشور محدودیت بیشتری خواهد یافت. چینی‌ها بر خلاف ایران به واردات حجم زیادی از سنگ آهن مورد نیاز خود وابسته‌اند و بر اساس پیش‌بینی‌های موسسه‌های مالی استرالیایی، سنگ‌آهن کالایی است که تا چند سال آینده بهای آن در بازار رو به افزایش خواهد بود. در مجموع تولید فولاد در ایران نسبت به چین به مراتب اقتصادی تر است و اگر ایران از ظرفیت‌های واقعی خود استفاده کند، چینی‌ها باید نگران صادرات فولاد از ایران باشند‌، نه ما. لذا به نظر می‌رسد اتخاذ یک تصمیم استراتژیک برای استفاده بهینه و مطلوب از این ظرفیت‌ها ضروری باشد.

بعضی از تولیدکنندگان بخش خصوصی معتقدند تولیدکنندگان دولتی محصولات خود را به بهایی پایین‌تر از بهای تمام شده عرضه می‌کنند که موجب آسیب شدید بخش خصوصی است. آیا اینگونه است؟

ذوب‌آهن اصفهان محصولات خود را در بورس کالا عرضه می‌کند و این موضوع در واقع یک تکلیف قانونی است؛ نه تنها برای ذوب‌آهن بلکه برای همه تولیدکنندگان کالاهایی که از سبد حمایتی دولت خارج شده اند. در مواقعی که قیمت‌ها به طور غیرعادی افزایش پیدا می‌کند ذوب‌آهن با اهرم‌هایی که در اختیار دارد تلاش می‌کند که عرضه محصول به بازار را افزایش دهد. به عنوان مثال با به تعویق انداختن تعمیرات اساسی و یا همانگونه که اشاره شد با تامین شمش از خارج و تبدیل آن به محصول نهایی‌. رویکرد یک واحد خصوصی احتمالا اینگونه نیست، اما به هر حال یکی از اهداف تعریف شده ذوب‌آهن اصفهان تامین فولادی است که کشور در راه توسعه به آن نیاز دارد. البته ما هم مثل تولیدکنندگان بخش خصوصی معتقدیم که اگر قیمت محصول در بازار به هر دلیل مثلا واردات بیش از حد و یا پرداخت یارانه توسط دولت و یا حتی اعمال سیاست دامپینگ (بازارشکنی) توسط کشورهای دیگر به سطحی پایین‌تر از هزینه تولید در داخل تنزل پیدا کند، کل کشور از این موضوع آسیب جدی خواهد دید، اما از سوی دیگر بر این باوریم که صنعت فولاد یک صنعت رقابتی است و قیمت‌ها باید بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین شود و نمی‌توانیم از بالا نگه‌داشتن و یا پایین نگه‌داشتن مصنوعی قیمت‌ها دفاع کنیم. من فکر می‌کنم همه فولادسازان کشور باید به کاهش هزینه‌های تولید توجه بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال بهای حمل دریایی در تناژ‌های بالا با تناژ‌های کم بسیار متفاوت است، اما هنوز هم شاهدیم که خرید و حمل مواد اولیه و محصولات میانی توسط تولیدکنندگان بخش خصوصی در پارتی‌های بسیار کوچک صورت می‌گیرد و موارد دیگری از این قبیل.

شرایط بازار در ماه‌های آتی چگونه است؟

قیمت فولاد در بورس کالا و با استفاده از مکانیزم عرضه و تقاضا مشخص می‌شود. ذوب‌آهن اصفهان در حال حاضر از بالاترین ظرفیت تولید خود استفاده می‌کند، اما به هر حال‌، ما یک تعمیرات اساسی در پیش رو داریم که سعی می‌کنیم تا حد امکان تاثیر کمتری روی عرضه ما داشته باشد‌. از جانب دیگر ما هم مانند تولیدکنندگان دیگر فولاد با مشکلات مختلفی از قبیل افزایش شدید بهای مواد اولیه و سایر هزینه‌ها روبه‌رو هستیم، اما به هر حال از مدت‌ها پیش در جهت کاهش تاثیر این مشکلات برنامه‌ریزهای خاصی به عمل آمده و از این به بعد نیز ذوب‌آهن تلاش خواهد کرد که از تاثیر این مشکلات بر روی بازار تا حد امکان بکاهد. من فکر می‌کنم در حال حاضر هیچکس نباید در مورد تقاضا نگران باشد؛ چرا که با توجه به برنامه‌های دولت و همین طور اطلاعاتی که ما دریافت می‌کنیم، تقاضا در حال افزایش است‌. به نظر می‌رسد در شرایط فعلی تولیدکنندگان چه در بخش خصوصی و چه تولیدکنندگان دولتی تنها باید بر روی افزایش حجم تولید و پاسخ به نیاز روز افزون کشور متمرکز شوند.