‌هشدار فولادسازان: قیمت‌ها رشد می‌کند

علی غفوری

با وجود اینکه در نیمه اول امسال (۲۰۰۷) قیمت اکثر محصولات فولادی به حد بالایی رسیده و خریداران دیوانه‌وار به بازار روی آورده بودند، ولی در نیمه دوم سال، بازار با رکود مواجه شده است و به سطح موجودی، افزوده شده و هزینه‌ها نیز به شدت افزایش یافته است. به نظر می‌رسد که تولیدکنندگان فولاد ضدزنگ از افت قیمت‌های نیکل بهره گرفته و تجدیدنظری در محاسبات هزینه‌های مازاد آلیاژی خود کرده‌اند تا در مقابل تغییرات قیمت‌ها از خود محافظت کنند. این احتمال وجود دارد که این هزینه‌ها به مشتریانی منتقل شود که چندان نگران آینده نیستند.

اوایل امسال لاکشمی میتال، صاحب ارسلورمیتال گفت که صنعت فولاد وقتی موفق خواهد بود که ثباتی د ر قیمت‌گذاری وجود داشته باشد، همچنین رابطه خوبی بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان باید ایجاد شود. در کنفرانس سالانه انستیتو بین‌الملل آهن و فولاد در ماه اکتبر در این خصوص صحبت وسیعی شد. از دیگر مسائل مطرح شده در این کنفرانس می‌توان به تغییرات اقلیمی (چالش جدی صنعتی فولاد) و افزایش هزینه‌های تولید اشاره کرد.

کارخانه‌ها با افزایش شدید هزینه‌های بالای مواد اولیه و حمل‌ونقل مواجه هستند. سه ماه چهارم سال ۲۰۰۷ تازه شروع شده است؛ اما فولادسازان به مشتریان خود در خصوص هزینه‌های بالایی که در سال‌ آینده با آن مواجه خواهند بود، هشدار می‌دهند. همزمان با رشد بی‌سابقه صنعت فولاد در سال‌های اخیر، شرکت‌های معدنی و صنایع حمل‌ونقل دریایی کوشش می‌کنند تا با افزایش ظرفیت‌ها به سرکردگی چینی‌ها پاسخگوی نیاز روزافزون سنگ‌آهن صنعت فولاد باشند.

پیش‌‌بینی می‌شود که تقاضای جهانی برای فولاد در سال ۲۰۰۸ شش‌درصد افزایش داشته (با وجود پیش‌بینی افت رشد چین) و فولادسازان آگاهند که شرکت‌های معدنی نیز تلاش خواهند کرد تا بتوانند پاسخگوی تقاضای روزافزون فولادسازی‌ها باشند.

در سپتامبر امسال چینی‌ها پذیرفتند که افزایش قیمت سنگ‌آهن در سال آتی اجتناب‌ناپذیر است و این چیزی بود که حتی در مذاکرات است و در قراردادهای سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ آن را به صورت محرمانه نیز مطرح نکردند.

اما زمانی که بوروکرات‌های چینی با جرات مطرح کردند که به قیمت‌های سنگ‌آهن سال آینده حداقل ده‌درصد افزوده خواهد شد، فولادسازان در سراسر جهان به مشتریان خود اطلاع دادند که آنان نیز باید با هزینه‌های بالایی مواجه شوند.

در مذاکرات قراردادهای بلندمدت با مشتریان خود در بخش‌های خودروسازی و وسایل خانگی بعضی از فولادسازان به آنان هشدار دادند که از ماه آوریل ۶۰-۵۰دلار در هر تن به هزینه‌های تولید آنان افزوده خواهد شد؛ چون در قراردادهای سالانه سنگ‌آهن و زغال کک‌شو به قیمت این مواد اولیه افزوده خواهد شد.

با توجه به اینکه هزینه حمل‌ونقل و انرژی بالا بوده و هیچ‌گونه علائمی از کاهش آن نیز مشهود نیست، فولادسازان باید به گونه‌ای مشتریان خود را متقاعد کنند که گران شدن قیمت فولاد فقط به جیب فولادسازان که قبلا نیز از سود خوبی برخوردار بودند نمی‌رود.

افزایش ۶۰-۵۰دلار در هر تن هزینه‌های فولاد فقط شاید تا ده درصد افزایش هزینه‌های مواد اولیه فولادسازان را پوشش دهد. بعضی از فولادسازان پیش‌بینی می‌کنند که شاید به قیمت سنگ‌آهن ۲۵-۲۰درصد و به قیمت زغال‌ کک‌شو ۱۵-۱۰درصد نسبت به اوایل سال ۲۰۰۷ افزوده شود.

اما نظر اکثر تحلیل‌گران این است که این گونه تخمین‌ها محافظه‌کارانه است و پیش‌بینی آنان این است که به هزینه‌های فولادسازی‌ها از سه ماه دوم ۲۰۰۸ حدود ۷۰درصد افزوده خواهد شد. اکثر فولادسازان از مخلوطی از نرمه‌های سنگ‌آهن‌های مختلف با کلوخه گران‌تر یا گندله‌ استفاده می‌کنند.

یک کارشناس معدنی می‌گوید فولادسازان در سال ۲۰۰۷ به طور میانگین ۵۸دلار در هر تن سنگ‌آهن پول پرداخته‌اند. این کارشناس پیش‌بینی می‌کند که با توجه به اینکه افزایش قیمت سنگ آهن در قراردادها ۵۰-۴۰درصد خواهد بود، به طور میانگین افزایش قیمت یا هزینه سنگ‌آهن تا ۳۰دلار برای هر تن خواهد بود.

بانک HSBC اخیرا پیش‌بینی کرده است که قیمت سنگ‌آهن در قراردادهای سال آینده ۴۰درصد در استرالیا افزایش خواهد یافت که معادل ۲۰دلار در هر تن نسبت به قیمت فوب سال گذشته است. بانک مذکور در پیش‌بینی خود مطرح می‌کند که اختلاف زیاد و بی‌سابقه‌ای بین قیمت تولیدکنندگان سنگ‌آهن در جهان با سنگ‌آهن برزیل وجود خواهد داشت (۳۰درصد) تا هزینه‌های حمل سنگ این کشور به بازارهای آسیایی پوشش داده شود.

هزینه‌های بسیار بالای کرایه حمل موجب اختلاف شدید بین قیمت‌های سنگ‌آهن استرالیا و هزینه یا قیمت سنگ‌آهن برزیل یا قیمت نقد سنگ‌آهن هند برای صدور به چین شده است.

قیمت‌های تحویلی سنگ آهن به چین از استرالیا هر تن به ۸۰-۷۵ دلار افزایش پیدا کرده است، اما افزایش کرایه‌های حمل قیمت هر تن سنگ‌آهن برزیل را به ۱۳۰-۱۲۵دلار رسانده است. قیمت نقد سنگ‌آهن نرمه هند اخیرا هر تن ۱۵۰دلار فروخته شده است.

هزینه کرایه کاملا بستگی خواهد داشت به اینکه چه کارخانه‌ای را مدنظر داشته باشی، اکثرا شرکت‌ها قراردادهای بلندمدتی را برای حمل منعقد می‌کنند یا دارای کشتی اختصاصی هستند پس لزوما اثر مستقیمی ندارد. به عنوان مثال فولادسازان ژاپنی ۹۰درصد از هزینه‌های حمل خود را با عقد قراردادهای بلندمدت پوشش می‌دهند بنابراین آنان کمتر با مشکل هزینه حمل‌و‌نقل مواجه می‌شوند.

حدودا اندکی کمتر از ۶/۱ تن سنگ آهن برای تولید یک تن فولاد خام لازم است. اما وجود ۷/۰ تن زغال کک‌شو نیز برای تولید یک تن فولاد ضروری است که در افزایش هزینه‌های فولادسازی‌ها بسیار موثر است. وضعیت چین از نظر زغال بسیار قوی‌تر از سنگ آهن است اما به دلیل رشد صنعت فولادسازی‌ها در کشورهای برزیل و هند که با کمبود زغال مواجه هستند طی چند سال گذشته روی قیمت‌های زغال کک‌شو فشار وارد آورده است.

معدنچیان استرالیا تقریبا فروش دو سوم بازار زغال کک‌شوی سخت جهان را از طریق دریایی در اختیار دارند که انتظار می‌رود در سال ۲۰۰۷ تناژ آن به ۱۳۰میلیون تن برسد، اما امسال طرح‌های توسعه تولیدکنندگان استرالیایی تحت تاثیر مشکلات بندری و ریلی در کوینزلند قرار گرفته که دلیل اصلی کمبود عرضه با نزدیکتر شدن به سال ۲۰۰۸ است.

بازگشت صادرکنندگان زغال کک شوی آمریکایی به بازارهای هندی پس از چندین سال، با وجود هزینه‌های کرایه حمل باز دارنده به خوبی نشان‌دهنده این است که سال آینده قیمت زغال بالا خواهد رفت. و طرح‌های توسعه فولاد در اروپای شرقی به ایجاد بازارهای نوظهوری برای تولیدکنندگان آمریکایی در این سال منجر شده است.

قیمت‌های زغال‌های کک‌شوی سخت مرغوب استرالیا برای سال ۲۰۰۷ هر تن ۹۸دلار تعیین شد که از ۱۱۶دلار در سال ۲۰۰۶ و از ۱۲۵دلار در هر تن اوج قیمت آن در سال ۲۰۰۵ پایین‌تر است.

کارشناسان می‌گویند سال آینده این قیمت‌ها بالای ۱۲۵دلار در هر تن خواهد بود که حتی این امکان وجود دارد که به ۱۴۰دلار نیز برسد و به‌زودی یعنی در ظرف ۶هفته آینده این قیمت مورد توافق فولادسازان اروپایی و تولید‌کنندگان آمریکایی قرار گیرد.

قیمت‌های زغال برای فولادسازان شامل زغال‌های کم‌کیفیت امسال به طور میانگین در هر تن در حد پایین ۸۵دلار است که امکان افزایش ۳۵درصدی برای آن در سال ۲۰۰۸ وجود داشته که منتج به میانگین قیمت ۱۱۵دلار در هر تن خواهد شد و به هزینه‌های فولاد سازان برای تولید هر تن فولاد اندکی بیش از ۲۰دلار خواهد افزود.

چین به عنوان بزرگ‌ترین کشور تولید‌کننده فولاد در جهان و کشوری که به شدت به واردات سنگ‌آهن وابسته است کاملا تحت فشار افزایش قیمت‌های نرخ حمل‌ونقل و مواد اولیه قرار گرفته است. تحلیل‌گران آمریکایی (World Steel Dynamices) معتقدند که هزینه تولید کلاف گرم در چین از ژانویه امسال به بعد، به دلیل بالا رفتن قیمت انرژی و مواد اولیه حدودا تا ۱۱۰دلار در هر تن افزایش یافته است و هزینه‌های سنگین تامین منابع مالی کلیه مزیت‌های این کشور را از نظر هزینه‌های پایین کار یا نیروی انسانی از بین برده است.

چین مزیت‌های پایین بودن هزینه تولید در صنعت فولاد را از دست داده است. هزینه‌های تولید فولاد سریعتر از افزایش قیمت‌های آن در بازار حرکت کرده و افزایش سریع ظرفیت‌های آن احتمال پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه را در کوتاه‌مدت منتفی کرده است.

با وجود پیش‌بینی افزایش هزینه‌های فولادسازی به میزان ۷۰-۶۰دلار در هر تن پس از سه‌ماه اول سال ۲۰۰۸کارشناسان اظهار می‌دارند که فولادسازان تنها قادر خواهند بود ۵۰-۴۰دلار در هر تن از این افزایش هزینه را به مشتریان خود انتقال دهند.

به‌هر حال فولادسازان به سود بی‌سابقه‌ای دست یافته‌اند و برای آنان هنوز دنیا به آخر نرسیده است که از میزان تولید خود بکاهند یا اینکه به قول معروف دکان خود را ببندند و شاید بتوان این‌گونه مطرح کرد که بازار یا دوران به نفع تولید‌کنندگان مواد اولیه رقم خواهد خورد.

افزایش هزینه‌ها در چین شاید به توان صادرات فولاد این کشور لطمه بزند و در نتیجه قیمت فولاد را در سایر بازارهای جهانی افزایش دهد.

تحلیل‌گران معتقدند که سال آینده سال بسیار مطلوبی برای فولاد جهانی بوده و بدون شک افزایش هزینه‌های تولید، تاثیرات خود را بر روی قیمت‌های فولاد در بازارهای جهانی خواهد گذاشت.

منبع: متال بولتن