گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با مدیرعامل ذوب‌آهن اصفهان
بازار ملتهب را می‌توان کنترل کرد
اجرای روش‌های مبادلاتی جدید که در بورس‌های کالایی معتبر دنیا امروزه در حال اجرا است، یکی از ابزارهای کنترل بازار درمواقع نوسان بی‌رویه قیمت‌ها شمرده می‌شود.
آزاده حسینی
اجرای روش‌های مبادلاتی جدید که در بورس‌های کالایی معتبر دنیا امروزه در حال اجرا است، یکی از ابزارهای کنترل بازار درمواقع نوسان بی‌رویه قیمت‌ها شمرده می‌شود. این موضوع را بهرام سبحانی، مدیرعامل شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان همچون اکثر مدیران بزرگ صنعت فولاد تایید کرده و در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد به بررسی تحولات خصوصی‌سازی در صنعت فولاد و ارائه راه‌کارهایی برای جلوگیری از مشکلات ناشی از نوسان بی‌رویه قیمت‌ها در بازار پرداخته است. متن زیر مشروح گفت‌وگو با ایشان است.
لطفا به اختصار وضعیت فولاد ایران را طی سالهای اخیر تشریح کنید:
گرچه طی سالهای گذشته سرمایه‌گذاری‌های زیادی توسط بخش‌خصوصی در زمینه تولید محصولات نهایی مانند میلگرد و پروفیل‌های مختلف صورت گرفته، ولی متناسب با این سرمایه‌گذاری‌ها برای تامین فولاد خام مورد نیاز فکری نشده است و در حال حاضر با واحدهای نورد متعددی روبه‌رو هستیم که کاملا به واردات شمش از خارج وابسته است. البته در سالهای اخیر تلاش زیادی برای تامین شمش مورد نیاز نوردهای داخلی از طریق افزایش ظرفیت فولاد خام به عمل آمده است که از آن جمله می‌توان به اجرای طرح توازن در ذوب‌آهن اصفهان و طرح‌های استانی اشاره کرد که با راه‌اندازی آنها به تدریج میان ظرفیت‌های نورد و فولادسازی در کشور تعادل برقرار می‌شود.
با توجه به اینکه فولادسازان بزرگ کشور در آستانه خصوصی‌شدن قرار دارند، تحولاتی را که به این واسطه در این صنعت به وجود می‌آید، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جمهوری اسلامی ایران از جمله معدود کشورهایی در جهان است که در تولید فولاد دارای مزیت‌های نسبی خاص است و صنعت فولاد نیز از جمله صنایعی است که در کشور از قدرت رقابت با تولیدکنندگان دیگر کشورها برخوردار است. درحال حاضر عوارض واردات اغلب محصولات نهایی فولاد بسیار پایین و بعضی محصولات در حد صفر است. با توجه به تجربه و تخصص موجود در ساخت و راه‌اندازی واحدهای فولادسازی، نیروی کار جوان و مستعد و زیرساخت‌ها و منابعی که در اختیار داریم، می‌توان انتظار داشت که صنعت فولاد ایران پس از خصوصی‌سازی و رفع موانعی که یک شرکت دولتی معمولا برای اداره امور یا توسعه با آن روبه‌رو است، به سرعت رشد کند و به جایگاه واقعی خود دست یابد. این موضوع در درجه اول به رشد تولید ناخالص ملی و در نتیجه افزایش درآمد سرانه در کشور منجر خواهد شد و از سوی دیگر موجب بهبود وضعیت مناطق معدنی کشور که معمولا دچار مشکل اقتصادی نیز هستند می‌گردد.
نظر به این که دامنه نوسان قیمت فولاد در بازارهای داخلی و جهانی طی سالهای اخیر شدت گرفته است، توصیه شما به دولت برای کنترل و ساماندهی بازار فولاد چیست؟
از سال ۲۰۰۴ به بعد بهای جهانی فولاد بسیار نامنظم و تقریبا غیر‌قابل پیش‌بینی است. از این رو در بورس فلزات لندن و همین طور بعضی دیگر از بورس‌ها به تدریج به استفاده از ابزارهای کنترل ریسک نظیر معاملات آتی یا FUTURES روی آورده‌اند. در بورس کالای ایران نیز برای استفاده از این ابزار کارهایی صورت گرفته، اما هنوز عملا مورد استفاده واقع نشده است.
به نظر من در چنین شرایطی نمی‌توان قیمت‌ها را به صورت مصنوعی کاهش داد، چرا که این امر با توجه به افزایش هزینه‌های تولید موجب غیر اقتصادی شدن تولید فولاد و در نتیجه کاهش و یا توقف سرمایه‌گذاری در این صنعت می‌شود که برخلاف اهداف چشم‌انداز بیست ساله کشور است و اثرات سوء آن در آینده ظاهر می‌شود.
تنها با افزایش حجم تولید فولاد در کشور و پاسخ به تمام تقاضاهای موجود می‌توان بازار متعادلی داشت و با توجه به این که فولاد یکی از نیازهای توسعه زیرساختارهای کشور است، باید مشوق‌های لازم برای افزایش سرمایه‌گذاری در این بخش ایجاد شود.
البته ذکر دو نکته نیز در این مورد ضروری است؛ اول این که وقتی صحبت از گرانی آهن می‌شود، باید دید با چه معیار و نسبت به چه کالایی، گرانی سنجیده می‌شود زیرا وقتی هزینه‌های تولید به اشکال مختلف افزایش می‌یابد، افزایش قیمت محصول نیز دور از انتظار نیست و مطلب دوم این که صرف‌نظر از گرانی‌های علت‌دار گاهی بازار با گرانی بدون دلیل مبتنی بر جو روانی حاکم بر بازار مواجه می‌شود که این مورد زمانی اتفاق می‌افتد که تقاضای ظاهری از عرضه واقعی به شدت پیشی می‌گیرد و اگر مرکزی نیاز واقعی را مثلا براساس متر مربع ساختمانی که در برنامه منظور شده و قرار است اجرا شود، از قبل برآورد کرده و کسری تولید داخل به موقع از خارج تامین شود، قطعا در جلوگیری از التهاب و ایجاد جو روانی کاذب در بازار موثر است.
مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برای آمادگی در مقابل بحران‌هایی که پس از نوسان یکباره قیمت‌ها شکل می‌گیرد، باید چه اقدام‌هایی انجام دهند؟
خطری که در زمان افزایش قیمت فولادهای ساختمانی، صنعت ساختمان کشور را تهدید می‌کند، ورود محصولات غیراستاندارد به کشور و همین‌طور تولید و مصرف محصولات تقلبی در داخل کشور است که لازم است همه به‌خصوص نهادهای نظارتی در این مورد هوشیار باشند. از سوی دیگر تولیدکنندگان نیز باید از بالاترین ظرفیت خود برای پاسخگویی به نیاز کشور استفاده کنند. نباید از نظر دور داشت که ایران هنوز هم به واردات فولاد نیاز دارد، اما این واردات باید متناسب با نیاز واقعی کشور و به موقع صورت گیرد.
با توجه به اینکه بازار آهن در کشور به صورت سنتی عمل می‌کند، بورس فلزات تا چه حد توانسته در جذب سرمایه‌ها موثر باشد و آیا به هدف خود نایل آمده است؟
بورس فلزات و در واقع بورس کالای کشور با واقعی نمودن قیمت فولاد نقش بسیار موثری در صنعت فولاد کشور ایفا کرد.
به نظر می‌رسد فرآیند خصوصی‌سازی صنعت فولاد بدون واقعی نمودن قیمت‌ها امکان‌پذیر نبود و احتمالا به همین دلیل است که اولین شرکت‌هایی که پس از ابلاغ سیاست‌های بند «ج» اصل ۴۴ به بخش‌خصوصی واگذار شده‌اند، شرکت‌هایی بودند که در بورس فلزات فعالیت زیادی داشتند. در شرایط حاضر تولیدکنندگان بزرگ فولاد تمام یا بخش بزرگی از محصولات خود را در بورس عرضه می‌کنند، اما تولیدکنندگان کوچک و همین طور واردکنندگان به عرضه محصولات خود از طریق بورس تمایل زیادی ندارند. ایجاد و گسترش ابزارها و روش‌های معاملاتی جدید می‌تواند فعالیت بورس را گسترش دهد و سهم بازار خود را از سطح فعلی که حدود ۳۵تا ۴۰درصد از حجم کل بازار است، افزایش دهد.
ارسال نظر