کدهای معاملاتی سرگردان!

اگر رکود ادامه دار شود قیمت‌ها افت می‌کند

کتایون دارابی

در شرایطی بازار پتروشیمی هفته گذشته پس از دوره ای ثبات، با افت قیمت‌ها دنبال شد که همچنان عرضه فرآورده‌های نفتی در بورس کالا پس از سه هفته به دلیل اختلافات بسیار متوقف است. این در حالی است که هفته گذشته نتیجه جلسه کمیسیون انرژی مجلس با مسوولان نفتی هم تعدیل قیمت فرآورده‌ها اعلام شد. با این حال هنوز خبری از عرضه فرآورده‌های نفتی در بورس کالا نیست، گرچه شایعه‌هایی در آخرین روزهای مبادلاتی هفته گذشته در خصوص تعدیل ۵۰ تومانی قیمت فرآورده‌های نفتی توسط پالایش و پخش انتشار یافت، اما این خبر هنوز تایید نشده است.

البته در جلسه کمیسیون انرژی مجلس قرار بر این شد تا با توجه به تبعات افزایش دوبرابری قیمت‌ها بر صنایع پایین دستی و همچنین هزینه‌های تحریم اقتصادی که متوجه صادرکنندگان می‌شود، پالایش و پخش پس از بررسی‌های لازم، قیمت فرآورده‌های نفتی را تعدیل کند. این در حالی است که بیشتر کارشناسان بازار می‌گویند: عدم عرضه فرآورده‌های نفتی طی سه هفته اخیر مشکلاتی را برای مصرف کنندگان ایجاد کرده که فروش خارج از بورس وکیوم باتوم یکی از آنها است.

از سوی دیگر، افزایش دوبرابری قیمت فرآورده‌های نفتی که متاثر از جایگزینی ارز مرجع با مبادله ای به خصوص برای کالاهایی مانند لوبکات و وکیوم باتوم رخ داده تبعاتی را در صنایع پایین دست داشته است، به طوری که برای تعدیل قیمت فرآورده‌های نفتی باید از سوی دولت تصمیم گرفته شود.

در همین حال کارگروه تنظیم بازار هم با توجه به نامه سازمان حمایت به شرکت پالایش و پخش و ارائه مستندات برای افزایش قیمت فرآورده‌ها می‌تواند در شرایط کنونی موضوع عرضه‌ها را مشخص کرده و در نتیجه سردرگمی صنایع پایین دست را برطرف کند. به گفته کارشناسان بازار تعلل در تصمیم‌گیری و تعیین تکلیف فرآورده‌های نفتی، بازار این کالاها را دچار التهاب و با مشکلاتی نظیر سوءاستفاده‌های مالی درگیر کرده است.

با این حال برخی از فعالان بازار به جایگزینی ارز مرجع با مبادله ای در رینگ پتروشیمی اشاره می‌کنند و می‌گویند: در حال حاضر اکثر کالاها با این ارز مبادله‌ای جایگزین شده اند و کارگروه تنظیم بازار موظف است که برای تمامی بخش‌ها تصمیماتی یکسان بگیرد، از این رو دیر یا زود قیمت فرآورده‌های نفتی هم افزایش خواهد یافت.

این در حالی است که همواره قیمت محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی براساس فوب منهای ۵ درصد تعیین شده است و قیمت‌هایی که سه هفته پیش از سوی شرکت پالایش و پخش اعلام شد، براساس فوب تعیین شده بود و اگر قیمت فوب منهای ۵ درصد را مانند گذشته برای این کالاها در نظر بگیریم، شایعه تعدیل ۵۰ تومانی قیمت فرآورده‌های نفتی اندکی به واقعیت نزدیک می‌شود.

قیمت کدهای معاملاتی به ۲۰۰ تومان رسید

با این حال هفته گذشته بازار محصولات پتروشیمی با افت قیمت‌ها به کار خود پایان داد، البته رینگ پتروشیمی باز هم شاهد کاهش تقاضای متاثر از افت سهمیه‌های خرید و رشد قیمت کدهای معاملاتی بود و در نتیجه بیشتر خریدها در زمان مچینگ رخ داد.البته عده‌ای از معامله‌گران معتقدند؛ فاصله قیمت اکثر محصولات پتروشیمی در بورس و بازار به حداقل خود رسیده است و از این رو بیشتر واسطه‌ها ترجیح می‌دهند از زمان مچینگ کالاهای موردنیاز خود را خریداری کنند و به این ترتیب حاشیه سود خود را افزایش دهند؛ چرا که کدهای معاملاتی تا مرز ۲۰۰ تومان در هر کیلو گران شده‌اند و خرید این کدها هزینه‌ای را بر معامله‌گران تحمیل می‌کند و از سوی دیگر میزان سود آنها را کاهش می‌دهد.

البته هفته گذشته تنها کالاهایی که با رقابت کارگزاران مواجه شدند، محصولات پلی‌اتیلن سبک (H‌ها)بودند که به خاطر فاصله قیمتی در بورس و بازار هنوز مورد توجه خریداران هستند.

از سوی دیگر، در هفته گذشته نرخ پایه پلی‌اتیلن سبک خطی ۲۰۹ در رینگ پتروشیمی با افت ۱۰۰ تومانی مواجه شد و در نتیجه برخی از معامله‌گران را نگران کرد؛ چرا که این گروه احتمال می‌دهند برخی دیگر از کالاهای عرضه شده در رینگ پتروشیمی در هفته آتی هم با افت روبه‌رو شود.

البته افت ۱۰۰ تومانی قیمت پایه پلی‌اتیلن سبک خطی ۲۰۹ سبب شد تا بازار داخل هم به این کاهش قیمت واکنش نشان داده و در نتیجه قیمت این کالا در آخرین روز مبادلاتی هفته گذشته به ۴ هزار و ۱۲۰ تومان درهر کیلو برسد.

سایت بهین یاب شفاف است؟

این در حالی است که بیشتر معامله‌گران همچنان به عملکرد سایت بهین‌یاب معترض هستند و معتقدند؛ در شرایط کنونی که صادرات ممنوع شده و همچنین عرضه مجتمع‌های پتروشیمی در بورس کالا افزایش یافته نیازی به سایت بهین یاب نیست.

به عقیده کارشناسان بازار، کشف نرخ واقعی براساس عرضه و تقاضای شفاف رخ خواهدداد و به همین دلیل محدودیت‌های موجود در بورس کالا باید لغو شود.

به گفته این گروه تا زمانی که محدودیت‌ها در رینگ پتروشیمی وجود داشته باشد، معامله‌گران می‌توانندراه‌های بسیاری برای استفاده از رانت بیابند، اما در شرایط یکسان و شفافیت عرضه و تقاضا، حاشیه سود مصرف کنندگان واقعی و واسطه‌ها مشخص خواهد شد.

به گفته این گروه با توجه به افزایش عرضه‌ها و ممنوعیت صادرات و با لغو محدودیت‌های خرید، بیشتر تاجران پس از دو یا سه هفته از خرید تناژهای زیاد صرف‌نظر می‌کنند؛ چرا که می‌دانند دچار ضرر مالی خواهند شد. در این شرایط میزان تولید، مصرف و مازاد عرضه مشخص خواهد شد، همچنین رانت موجود نیز از بین خواهد رفت.

این در حالی است که بیشتر کارشناسان بازار پتروشیمی معتقدند؛ در شرایط کنونی بیش از نیمی از کدهای معاملاتی در بازار پتروشیمی سرگردان است و این موضوع از جریان شفاف بازار جلوگیری می‌کند.

با این حال در هفته گذشته رکود در بازار پتروشیمی پس از افت قیمت‌ها، گسترش بیشتری یافت، به طوری که در آخرین روز مبادلاتی هفته گذشته اکثر فروشندگان قیمت کالاهای خود را ۴۰ تا ۵۰ تومان ارزان تر از روز پیش پیشنهاد دادند و به این ترتیب نگرانی از افزایش رکود در بازار داخل به چشم می‌خورد.

این در حالی است که برخی از فعالان بازار معتقدند؛ اگر رکود در بازار پتروشیمی ادامه دار شود، احتمال افت قیمت‌ها باز هم در این حوزه وجود دارد.