گروه بورس کالا- کتایون دارابی: قیمت‌های جدید فرآورده‌های نفتی پس از جایگزینی ارز مرجع با مبادله‌ای موضوعی است که در روزهای اخیر فعالان بازار را درگیر کرده و در نتیجه اظهارنظرات متفاوتی را هم در پی داشته است. از این رو برخی از فعالان این حوزه با افزایش یک باره قیمت‌ها مخالف هستند و در مقابل هم عده‌ای دیگر رشد یک باره قیمت‌ها را بهتر از افزایش ۵ درصدی آن در هر هفته می‌دانند. این در حالی است که اعلام نرخ‌های جدید فرآورده‌های نفتی از سوی شرکت پخش و پالایش که نسبت به آخرین عرضه با افزایش دوبرابری در اکثر کالاها روبه‌رو شده، با واکنش بورس کالا در دو روز اخیر مواجه شده و از این رو هنوز بورس کالا با افزایش قیمت‌ها موافقت نکرده است و در نتیجه سرنوشت عرضه فرآورده‌های نفتی در این هفته مشخص نیست. گر چه برخی از معامله‌گران این حوزه معتقدند؛ افزایش یک باره قیمت‌ها می‌تواند بازار را با التهاب و تشنج روبه‌رو کند، اما عده‌ای از مصرف‌کنندگان وکیوم باتوم هم می‌گویند: با توجه به اینکه در حال حاضر قاچاق قیر افزایش یافته، اگر رشد قیمت‌ها یک باره انجام شود، بهتر است؛ چرا که مصرف‌کنندگان واقعی برای خرید این کالا تقاضا ثبت می‌کنند و در نتیجه با مازاد عرضه هم روبه‌رو خواهیم شد و حتی پیش‌بینی می‌شود، با توجه به افزایش دو برابری قیمت‌ها و عدم کشش در بازار داخل، تناژ بالایی از این کالاها وارد زمان مچینگ شده و در نتیجه عرضه‌کننده مجبور به کاهش قیمت‌ها پس از چند عرضه خواهد شد. این گروه همچنین معتقدند؛ اگر افزایش قیمت‌ها به صورت پله‌ای و ۵ درصد در هر هفته صورت گیرد، ایجاد رانت پنهان می‌کند؛ چرا که عرضه‌کننده میزان عرضه‌های خود را کاهش داده و در نتیجه تلاش می‌کند تا تناژ کمی از کالای خود را وارد بورس کالا کند و نهایتا بازار با مشکل روبه‌رو خواهد شد. نژاد سلیم، مدیرعامل پالایشگاه تبریز هم افزایش یک باره قیمت‌های فرآورده‌های نفتی را بهتر از رشد تدریجی و هر هفته‌ای قیمت‌ها در بورس کالا می‌داند و می‌گوید: افزایش تدریجی قیمت‌ها می‌تواند واسطه‌ها و دلالان را به سودهای کلانی برساند، اما تجربه نشان داده که واقعی شدن قیمت‌ها و کشف نرخ‌ها براساس عرضه و تقاضا در هر برهه‌ای از زمان به نفع بازار است.

به گفته نژاد سلیم افزایش یک باره قیمت‌ها منجر به ثبت تقاضای واقعی بر سیستم بورس کالا خواهد شد و احتمال دارد بازار با مازاد عرضه هم مواجه شود.

البته مدیرعامل پالایشگاه تبریز به حاشیه بالای سود کارخانه‌های قیر سازی اشاره می‌کند و می‌گوید: حاشیه سود کارخانه‌های قیرسازی در حال حاضر بالاتر از پالایشگاه‌هاست؛ چرا که این گروه همواره خوراک ارزان دریافت می‌کنند و قیر را صادر می‌کنند و به احتمال زیاد شرکت پخش و پالایش با توجه به اینکه بیشتر قیرهای تولید شده در داخل با توجه به افزایش قیمت‌ها در بازار ارز صادر می‌شود، تصمیم گرفته است تا خوراک آنها را هم گران کرده و حاشیه سودشان را کاهش دهد.

وی معتقد است؛ احتمال تغییر قیمت خوراک پالایشگاه‌ها و محصولات آنها هم از ارز مرجع به مبادله‌ای وجود دارد، اما زمان آن مشخص نیست.

البته موضوع دیگری که با وجود جایگزینی ارز مرجع با مبادله‌ای در قیمت‌های فرآورده‌های نفتی مطرح می‌شود این است که آیا به شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی دستوری مبنی‌بر دریافت خوراکشان با ارز مبادله‌ای صادر شده است یا نه؟

گر چه پیش تر هم به مجتمع‌های پتروشیمی دستور داده شده بود که خوراک دریافتی خود را با ارز مبادله‌ای خریداری کنند و کالاهایشان را هم با ارز مبادله‌ای به فروش برسانند، اما در این روز دبیر کل انجمن صنفی صنعت پتروشیمی در خصوص تغییر نرخ خوراک مجتمع‌های پتروشیمی گفت: با توجه به مصوبه دولت هرگونه افزایش نرخ حامل‌های انرژی در سال جاری ممنوع است و اعضای انجمن صنفی این صنعت نیز هیچ تمایلی به افزایش قیمت خوراک این شرکت‌ها ندارند؛ بنابراین اجرایی شدن طرح افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها به سال بعد موکول می‌شود و تا پایان سال جاری تغییری در آن رخ نخواهد داد.