خبرگزاری موج - قرارداد سلف نفتی یک قرارداد مبتنی بر بیع سلف در فقه شیعه است.

مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار در تشریح قرارداد سلف نفتی گفت: این اوراق بر اساس یک قرارداد مبتنی بر بیع سلف در فقه شیعه است. وی افزود: در این نوع قرارداد افرادی با عنوان خریدار، مقدار معینی کالا را به قیمت معینی خریداری می‌کنند تا در سررسید مشخصی آن را دریافت کنند. به گفته وی در فروش سلف ضروری است که تمام قیمت دارایی در ابتدای زمان انعقاد قرارداد پرداخت شود و معامله از لحاظ مالی تسویه شود.

پیره با اشاره به اینکه کمیته فقهی سازمان بورس پس از چند جلسه بحث و بررسی در آبان و آذر ماه سال گذشته امکان فروش نفت به صورت قرار داد سلف را تایید کرد، گفت: بر همین اساس یک شرکت تولید کننده نفت که در اینجا شرکت ملی نفت ایران است مقدار معینی نفت را در قالب قرارداد سلف به سرمایه‌گذاران می‌فروشد و سرمایه‌گذار با پرداخت بهای نفت مالک آن مقدار از محصول می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه اوراق سلف نفتی را نوعی صکوک دانست و تصریح کرد: سرمایه‌گذاران در ازای پرداخت بهای نفت، صکوک سلف را دریافت می‌کنند؛ بنابراین اوراق سلف نفتی یکی از مدل‌های صکوک است.

وی در تشریح این ابزار مالی این گونه اضافه کرد: در بازارهای اسلامی دنیا صکوک سلف برای کالاهای دیگری نیز انتشار یافته است.

این کارشناس مالی اسلامی نکته مهم این قرارداد را عدم نقدشوندگی آن دانست و گفت: صکوک سلف بر خلاف صکوک اجاره، نقد شوندگی ندارد، اما در صورتی که سرمایه‌گذار این اوراق بخواهد قبل از سررسید از این معامله خارج شود می‌تواند از طریق قرار داد سلف موازی این کار را انجام دهد.

پیره ادامه داد: قرارداد سلف موازی عبارت است از اینکه خریدار کالا در قرارداد سلف، در یک معامله سلف مستقل دیگری در جایگاه فروشنده سلف قرار می‌گیرد و مقدار معینی نفت خام را به خریدار دوم می‌فروشد.

وی تاکید کرد: نکته مهم دیگر این است که قرارداد سلف دوم ربطی به قرارداد سلف اول نداشته و کاملا مستقل از یکدیگر هستند، همچنین قیمت‌ها نیز متفاوت است و بر اساس قیمت روز کالا است. این کارشناس ابزارهای مالی اسلامی سازمان بورس در پاسخ به سوال ما که آیا خریدار اولیه اساسا نفتی برای تحویل در اختیار دارد، پاسخ منفی داد و گفت: در مرحله اول، فرد نفتی در اختیار ندارد، اما در معامله سلف دوم، نفت را می‌فروشد، در سررسید نیز خریدار دوم را برای تحویل فیزیکی نفت به شرکت ملی نفت ایران حواله می‌دهد. به همین دلیل است که این دو قرارداد را کاملا مستقل از یکدیگر اعلام می‌کنیم و فقط یک حواله رد و بدل شده است.

پیره در خصوص بازدهی این اوراق گفت: سود اوراق سلف نفتی از محل ما‌به‌التفاوت قیمت نفت در سررسید با قیمت

پیش‌خرید نفت در زمان عقد قرارداد به دست می‌آید به عنوان مثال اگر اینجا نفت را بشکه‌ای ۱۲۰ دلار خریداری کرده باشد، سه سال بعد و در سررسید قیمت نفت به ۱۵۰ دلار رسیده باشد، خریدار در ازای هر بشکه ۳۰ دلار سود کسب کرده است.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که این اوراق سود ثابت ندارد، گفت: در ساختار کمیته فقهی برای صکوک سلف امکان استفاده از قرارداد اختیار معامله در ضمن قرار داد سلف تایید شده است و این کار برای پوشش ریسک سرمایه‌گذاران است.