جهش مصرف پلی‌پروپیلن پس از هدفمندی یارانه‌ها

گروه بورس کالا- کتایون دارابی: انتشار خبر ممنوعیت صادرات محصولات پلیمری به کشورهای دیگر، اظهارنظرات متفاوتی در پی داشت، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان بازار معتقدند: در شرایط فعلی ممنوعیت صادرات برخی از کالاها منطقی و صحیح است، اما در لیست منتشر شده کالاهایی هم یافت می‌شوند که در بازار داخل با مازاد مواجه هستند و بهتر است که در شرایط کنونی که تحریم‌ها شدت گرفته است، صادرات این کالاها آزاد باشد؛ چرا که فروش این کالاها به کشورهایی مانند چین و ترکیه می‌تواند برای ایران ارز آوری داشته باشد. با این حال روز گذشته برخی از مدیران مجتمع‌های پتروشیمی از بستن مرزها و همچنین عدم حرکت کشتی‌های باربری خبر داده و معتقدند؛ ۸۰ درصد تولید پلی‌اتیلن سبک در ایران مازاد مصرف داخل است و باید صادر شود، اما ممنوعیت صادرات این کالا به مرور زمان بازار را اشباع کرده و بازار رقابتی را از بین خواهد برد.

این در حالی است که بسیاری از تاجران مذاکرات خود را برای صادرات به کشورهای دیگر لغو کرده‌اند و در نتیجه سفرهای بعدی کشتی‌های حاوی محصولات پلیمری هم کنسل شده است.

تقاضای دو برابری خریداران پلی‌پروپیلن پس از هدفمندی یارانه‌ها

در همین حال بغلانی، مدیر بازرگانی پتروشیمی مارون در گفت‌و‌گو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» می‌گوید: از زمان هدفمند کردن یارانه‌ها که بیش از یک سال از آن تاریخ می‌گذرد، پتروشیمی مارون، صادراتی به کشورهای همسایه نداشته است.

وی با اشاره به صادرات محصولات مارون توسط واسطه‌ها به کشورهای دیگر می‌گوید: با وجود اینکه با مدیر گمرک جلسه‌ای در این خصوص داشته‌ایم، اما هنوز هم بسیاری از واسطه‌ها اقدام به خرید گریدهای متفاوت پلی‌پروپیلن مارون کرده و این محموله‌ها را صادر می‌کنند.

بغلانی معتقد است؛ پروانه‌های بهره برداری در حال حاضر تنها به تولیدکنندگان واقعی تعلق ندارد. این در حالی است که کل تولیدات پتروشیمی مارون ۱۵۰ هزارتن در سال است، اما متاسفانه میزان مصرف به طور دقیق مشخص نیست و بسیاری از خریداران اقدام به خرید محصولات مارون کرده و سپس این کالاها را در بازار آزاد یا به صورت قاچاق به کشورهایی مانند پاکستان با قیمت‌هایی کمتر از بازار داخل ارسال می‌کنند.

کما اینکه در حال حاضر بازار پلیمر در پاکستان و روسیه به دست واسطه‌ها افتاده است و عملا مجتمع‌های پتروشیمی بازار این مناطق را از دست داده‌اند. به گفته مدیر بازرگانی پتروشیمی مارون، صادرات محصولات پتروشیمی باید در اختیار مجتمع‌های پتروشیمی باشد و از دست واسطه‌ها خارج شود. در این صورت قیمت کالاها کنترل شده، نیاز داخل تامین و بخش مازاد نیز صادر می‌شود. از سوی دیگر بغلانی به جهش مصرف پلی‌پروپیلن در سال‌های گذشته اشاره می‌کند و می‌گوید: مثلا پیش‌تر میزان تقاضا برای خرید C۳۰S، ۲۴ هزار و ۵۰۰ تن و نرخ آن ۷۲۰ تومان در هر کیلو بود، اما پس از هدفمند کردن یارانه‌ها تقاضا برای خرید این کالا به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. به طوری که کل تقاضا برای پلی‌پروپیلن‌ها پیش‌تر ۳۰۰ تا ۴۰۰ تن بود، اما در حال حاضر به ۶۰۰ تن رسیده است. به گفته وی، با توجه به اینکه پروانه‌های بهره برداری در دست اشخاص متفاوت است، باید وزارت صنعت، معدن و تجارت به طور جدی پروانه‌های بهره‌برداری را بررسی کرده و تولیدکنندگان را از واسطه‌ها جدا کند و در نتیجه با نظارت بیشتر مصرف کنندگان واقعی را مشخص کند.مدیر بازرگانی پتروشیمی مارون می‌گوید: به شرطی ممنوعیت صادرات می‌تواند بازار داخل را با تعادل روبه رو کند که تمامی مجتمع‌های پتروشیمی، محصولات خود را در بورس عرضه کنند یا کالاها را به مصرف کنندگان واقعی بدهند، اما در غیراین صورت نرخ‌ها بر همین منوال باقی خواهد ماند و نباید انتظار افت قیمت‌ها را داشته باشیم. وی به انبارهای شادآباد و سرپولک اشاره می‌کند و می‌گوید: باید نظارت بر این انبارها بیشتر شده و با احتکار محصولات پتروشیمی مبارزه کرد.

بازار اشباع می‌شود؟

در همین حال برخی از آگاهان بازار احتمال می‌دهند با توجه به ممنوعیت صادرات تا دو یا سه هفته آینده بازار برخی از کالاها اشباع شود. از این رو ممنوعیت برخی از این کالاها را غیرکارشناسی می‌دانند و می‌گویند: رشد قیمت دلار طی ماه‌های اخیر سبب شد تا بازار صادرات ترکیه، پاکستان و روسیه به دست واسطه‌هایی بیفتد که با نرخ‌های پایین کالاها را خریداری و از تفاوت قیمت دلار در این بازارها استفاده می‌کردند. این گروه حتی معتقدند؛ در حال حاضر کارگروه در حوزه محصولات پتروشیمی به دولت اطلاعات شفافی ارائه نمی‌دهد. مثلا گفته می‌شود آمار ارائه شده به دولت در خصوص مصرف محصولات پلیمری با آمار واقعی ۲ میلیون تن تفاوت دارد.

البته برخی از مدیران مجتمع‌ها هم به برگزاری جلسات با افراد پایین دست پتروشیمی‌ها اشاره می‌کنند و می‌گویند: برای رفع مشکلات در این جلسات باید مدیران مجتمع‌های پتروشیمی هم حضور داشته باشند و تنها این جلسات مختص پایین دست پتروشیمی‌ها نباشد.

این گروه همچنین به تعهدات صادراتی مجتمع‌ها اشاره می‌کنند و می‌گویند: بیشتر این تعهدات در روزهای اخیر لغو شده است. این موضوع با توجه به اینکه برخی از مجتمع‌های پتروشیمی در آینده‌ای نزدیک مجبور هستند خوراک خود را با نرخ دلار اتاق مبادلات ارزی خریداری کنند، دردسرساز خواهد بود.

به گفته این گروه، با اشباع بازار، انبار مجتمع‌ها هم سرریز خواهد شد، اما نباید فراموش کرد که ذخیره کردن محصولات پلیمری منطقی نیست؛ چرا که صادرکنندگان بازارهای خود را از دست داده و نهایتا هم هزینه‌های مجتمع‌ها و تهیه خوراک برای پتروشیمی‌ها نیازمند نقدینگی است.

این در حالی است که بیشتر کارشناسان بازار پتروشیمی معتقدند: مازاد پلی‌اتیلن سبک را می‌توان به کشورهای دیگر صادر کرد، حال آنکه کمبود پلی‌پروپیلن و پی وی سی در ایران کاملا مشهود است.