گران یا ارزان فروشی؟

گروه بورس کالا- کتایون دارابی: روزهای اخیر رسانه‌های خبری صحنه جدال موافقان و مخالفان سخنان غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص عرضه‌های محصولات پتروشیمی و فولادی در بورس کالا بود. گر چه غضنفری طی سخنانی موضوع گرانی اکثر کالاهای پتروشیمی به خصوص پلیمری‌ها را به بورس کالا نسبت داد، اما بسیاری از کارشناسان بازار معتقدند؛ افزایش قیمت‌ها در شرایط فعلی به بازار ارز وابسته است و نه بورس کالا. نژاد سلیم، مدیرعامل پالایشگاه تبریز در این باره به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: اگر در بورس کالا قیمت‌ها براساس عرضه و تقاضا مشخص شود و قوانین بورس اجرا شود، مشکلی پیش نمی‌آید. اما رفتارهای غیراصولی در بورس کالا که با فشار دولت و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان انجام می‌شود، همواره سبب ایجاد مشکلات بسیار است؛ کما اینکه در سال گذشته ایجاد محدودیت‌های بسیار در رینگ پتروشیمی مشکلات عدیده‌ای از جمله نارضایتی مجتمع‌های پتروشیمی را به همراه داشت.

برخلاف گفته های وزیر صنعت، معدن و تجارت سال گذشته تشدید محدودیت‌ها سبب شد تا در مقطعی از زمان، برخی از کالاها ارزان‌تر هم به فروش برسند و این موضوع سبب اعتراض مجتمع‌های پتروشیمی شد، علاوه بر آن برخی از این مجتمع‌ها هم به اجبار از بورس کالا خارج شدند و ترجیح دادند کالاهای خود را در بازار آزاد یا به طور مستقیم به مصرف‌کنندگان بفروشند.

به گفته مدیرعامل پالایشگاه تبریز، اگر به بورس کالا اجازه داده شود که براساس قوانین، قیمت‌ها را بر مبنای عرضه و تقاضا مشخص کرده و بدون محدودیت به فروش برساند، در آن صورت می‌توان نظر منتقدان را منطقی ارزیابی کرد.نژاد سلیم در ادامه می‌گوید: درست است که برخی از مجتمع‌های پتروشیمی خوراک مورد نیاز خود را براساس نرخ مرجع دریافت می‌کنند اما با توجه به اینکه صنعت پتروشیمی پیچیده است و نیازمند تهیه کاتالیست و... است، تهیه مواد اولیه برای این صنعت گران تمام می‌شود. این کارشناس بازار پتروشیمی به نوسانات بازار ارز به عنوان یک تهدید برای صنعت پتروشیمی اشاره کرد و معتقد است، در حال حاضر وجود چند نرخ برای دلار سردرگمی را در بازار پتروشیمی افزایش داده است.

از سوی دیگر وجود این همه نرخ برای دلار منطقی نیست و این موضوع به ضرر صنعت پتروشیمی است. دولت باید ارز را تک‌نرخی و متعادل کند؛ اما در حال حاضر نوسانات بازار ارز بسیار زیاد است و از این رو بازار پتروشیمی با مشکلات زیادی درگیر است.

وی درخصوص تعیین نرخ خوراک براساس نرخ دلار بازار آزاد می‌گوید: به نظر من تعیین قیمت خوراک مجتمع‌ها براساس نرخ دلار در بازار آزاد کار درست و منطقی است؛ چرا که با فروش خوراک با نرخ دلار آزاد، سوبسیدها حذف می‌شود و در این صورت مجتمع‌های پتروشیمی اقدام به واردات خوراک از کشورهای دیگر مانند عراق و با نرخ‌های مناسب‌تر می‌کنند و به این ترتیب مجتمع‌ها قادر به فروش محصولاتشان با نرخ‌های بین‌المللی می‌شوند.

مدیرعامل پالایشگاه تبریز می‌گوید: با فروش خوراک به مجتمع‌های پتروشیمی و در نتیجه فروش محصولات با نرخ‌های بین‌المللی، شاید در ابتدا اندکی بازار متاثر از جو روانی موجود با افزایش قیمت‌ها در حوزه محصولات پتروشیمی روبه‌رو شود؛ اما به مرور زمان قیمت‌ها و بازار به تعادل خواهد رسید.

به گفته وی، در حال حاضر صادرات محصولات پلیمری بر بازار داخل تاثیر بسزایی ندارد؛ چرا که تولید و مصرف برخی از محصولات پلیمری در بازار داخل با یکدیگر هماهنگی ندارد و برخی از این کالاها شامل گریدهای متفاوت پلی پروپیلن و پی‌وی‌سی است. حال آنکه LD در بازار داخل بیش از مصرف تولید می‌شود و تنها ۲۰ درصد آن نیاز مصرف داخل است و مابقی آن قابلیت صادرات دارد.