گروه بورس کالا- کتایون دارابی: در حالی تکلیف قیمت محصولات پتروشیمی هنوز مشخص نیست که نگرانی‌ها در خصوص ممنوعیت صادرات و تعیین قیمت خوراک براساس دلار مبادله‌ای ادامه دار شده است.

این در حالی است که دولت به مجتمع‌های پتروشیمی تکلیف کرده است از این پس خوراک خود را با نرخ ارز مبادله‌ای باید خریداری کنند. برخی از مجتمع‌ها هم صورتحساب مهرماه خود را براساس ارز مبادله‌ای یعنی ۲۵۰۰ تومان و فوب منهای ۵ درصد دریافت کرده‌اند، گرچه مجتمع‌های پتروشیمی در حال حاضر قادر به پرداخت این صورتحساب به صورت ریالی هستند، اما دولت تکلیف کرده که از این پس مجتمع‌های صادرکننده باید هزینه خوراک را به صورت ارزی و در کشورهای خارجی به حساب شرکت ملی صنایع پتروشیمی واریز کنند، تکلیفی که به گمان بسیاری از مجتمع‌های پتروشیمی همه جوانب آن در نظر گرفته نشده است.

جالب اینجا است در نامه‌ای که به برخی از مجتمع‌های پتروشیمی ارسال شده، دولت دستور داده که پتروشیمی‌ها باید از ابتدای سال ۹۱ هزینه خوراک را براساس فوب منهای ۵ درصد و ارز مبادله‌ای به صورت ارزی به حساب شرکت ملی صنایع پتروشیمی واریز کنند.

از این رو نگرانی‌های زیادی در مجتمع‌های پتروشیمی رواج یافته است؛ چرا که برخی از آگاهان بازار می‌گویند: احتمال افزایش قیمت ارز مبادله‌ای وجود دارد و ممنوعیت صادرات هم مشکلات را دو برابر کرده است.

محمدصادق سهلانی، مدیربازرگانی پتروشیمی غدیر در این‌باره می‌گوید: در حال حاضر بازار محصولات پتروشیمی با توجه به ممنوعیت صادرات تقاضای موثر خود را از دست داده است؛ چرا که عمدتا ظرفیت‌ها در مجتمع‌های پتروشیمی برای صادرات در نظر گرفته شده و حتی صنایع پایین دست هم برخی از محصولات خریداری شده را به کشورهای دیگر صادر می‌کنند، اما در حال حاضر با توجه به ممنوعیت صادرات خریدها به شدت کاهش یافته است. از سوی دیگر موضوع مشخص نبودن نرخ محصولات پتروشیمی هم مطرح است. از این رو در هفته‌های اخیر بازار پتروشیمی با روندی مواجه شده که در سال‌های گذشته نظیر نداشته است. این در حالی است که برخی از آگاهان قیمت‌های موجود در بازار پتروشیمی را غیرواقعی می دانند و معتقدند؛ با توجه به ممنوعیت صادرات و واردات، عملا تقاضا برای ارز بسیار محدود شده و در نتیجه محل مصرف ارز هم وجود ندارد. در همین حال بیشتر صنایع با توجه به کنترل و نظارت مداوم دولت بر نرخ‌ها، در انتظار افت قیمت‌ها هستند.

این در حالی است که با توجه به بلاتکلیفی در خصوص قیمت گذاری خوراک و محصولات پتروشیمی، همچنین ممنوعیت صادرات، انبار بیشتر مجتمع‌ها از کالا مملو شده و نهایتا ظرفیت تولید این مجتمع‌ها در حال کاهش است؛ چرا که تقاضای داخلی و خارجی به شدت محدود شده است.

البته در این روز آگاهان بازار از تعطیلی پتروشیمی مهر خبر داده و می گویند: با توجه به توقف صادرات پلی اتیلن، پتروشیمی مهر دچار مشکلات بسیاری شده است. گر چه دولت پیش‌تر اعلام کرد که صادرات هفت قلم کالای پلیمری و شیمیایی آزاد شده است که پلی اتیلن هم جزو آنها بود، اما بیشتر صادرکنندگان محصولات پتروشیمی و مدیران مجتمع‌ها این موضوع را در حد حرف می‌دانند و می‌گویند: هنوز مرزها بر محصولات پلیمری بسته است و در نتیجه برخی از کالاها به صورت ستاره دار برای صادرات آزاد اعلام شده است که کارگروه هنوز تکلیف آنها را مشخص نکرده است. گفته می‌شود این کالاهای ستاره دار مشمول عوارض صادرات هستند و تولیدکندگان آنها موظف شده اند ابتدا نیاز بازار داخل را تامین کرده و سپس اقدام به صادرات محصولات کنند. از این رو عملا صادرات محصولات پلیمری به کشورهای دیگر متوقف شده است.

این در حالی است که با توجه به ممنوعیت صادرات بیشتر مدیران مجتمع‌های پتروشیمی می‌گویند: قادر نیستند هزینه خوراک موردنیاز مجتمع‌ها را به صورت ارزی به حساب شرکت ملی صنایع پتروشیمی واریز کنند. از سوی دیگر فشار دولت برای ورود ارز مجتمع‌ها به اتاق مبادلات همچنان ادامه دارد و پتروشیمی‌ها هم در مقابل این موضوع مقاومت می‌کنند. برخی از آگاهان بازار عدم ورود ارز مجتمع‌ها به اتاق مبادلات را یکی از دلایل عمده ممنوعیت صادرات می‌دانند و می‌گویند: نگرانی مجتمع‌های پتروشیمی از عدم دریافت ارز پس ورود ارزهایشان به اتاق مبادلات ارزی و مهم‌تر از آن تفاوت ۲۰ درصدی قیمت دلار آزاد و مبادله‌ای از دلایلی است که مجتمع‌ها هنوز در مقابل ورود ارزهایشان به اتاق مبادلات مقاومت می‌کنند.

در همین حال روز گذشته مدیر کنترل تولید شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در خصوص ورود ارز مجتمع‌ها به اتاق مبادلات ارزی گفت: ابتدا نیاز صنعت پتروشیمی از جمله تامین خوراک وارداتی، تامین مواد شیمیایی و بازپرداخت فاینانس‌ها و وام‌ها باید رفع شود، سپس بعد از ترازگیری مالی، مازاد ارز در اتاق مبادلات ارزی آورده می‌شود.

علی‌محمد بساق‌زاده افزود: تامین خوراک داخلی نیز با ارز صورت می‌گیرد و با در نظر گرفتن این موارد اگر ارز مازاد وجود داشت، آن ارز باید در اتاق مبادلات ارزی عرضه شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه پتروشیمی‌ها موظف به عرضه ارز در مرکز مبادلاتی ارز هستند، گفت: اما وقتی موارد بیان شده تامین شد، باید تراز مالی صورت گیرد و مازاد ارز را به اتاق ارزی بیاورند.