منابع بازار پتروشیمی معتبر نیستند

FOB، مبنای درستی برای قیمت‌گذاری نیست

منیژه حیاتی: برای کشف قیمت محصولات پتروشیمی در بورس لازم است تمامی مکانیزم‌های آن مورد استفاده قرار گیرد، اما متاسفانه طی این مدت برخی از این مکانیزم‌ها عملا در رینگ پتروشیمی قفل شده و قابل استفاده نبود. عظیم عبدل‌نژاد ممقانی، مدیرعامل مجتمع پتروشیمی تبریز با بیان این مطلب به دنیای‌اقتصاد خاطرنشان ساخت: برای مثال یکی از این مکانیزم‌ها که در تمام دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و در مقطعی که نرخ‌ها به شدت سقوط کرد، امکان استفاده از آن در بورس وجود نداشت، مکانیزم کنترل حجم عرضه بود. این مکانیزم که در زمان سقوط شدید نرخ‌ها و به جهت حمایت از تولیدکننده استفاده می‌شود، در این زمان کاملا غیرقابل استفاده بود.

وی با بیان اینکه در کنار حمایت از مصرف‌کننده، منافع تولیدکننده نیز باید مورد توجه قرار گیرد گفت: برای مثال در همه جای دنیا قانونی وجود دارد مبنی بر اینکه نرخ پایه محصولات بر مبنای نرخ قبلی که در بورس کشف شده تعیین می‌شود، اما در رینگ پتروشیمی از تولیدکننده می‌خواهند تا نرخ پایه خود را بر مبنای نرخ پایه روزهای قبل تعیین کنند، برای مثال اگر قیمت یک کالا از ۷۰۰تومان به ۷۵۰تومان می‌رسد روز بعد با همان نرخ ۷۰۰تومان بر روی تابلو می‌آورند که این روش منطقی نیست.

ممقانی در ادامه یادآور شد: سال گذشته در پی کاهش قیمت‌ها شرکت‌های پتروشیمی ضرر زیادی کردند که یکی از دلایل این کاهش نرخ‌ها، افت قیمت‌های جهانی و دیگری بالا بودن قیمت تمام شده کالا بود.

مدیرعامل شرکت پتروشیمی تبریز در خصوص طرح تعیین قیمت محصولات بر مبنای FOB خلیج‌فارس گفت: واقعیت این است که نرخ‌های FOB که براساس برخی نشریات در نظر گرفته می‌شود، در اغلب موارد اعدادی کاذب است که به منحرف شدن بازار می‌انجامد.

وی ‌افزود: پس از آنکه پلی‌استایرن انبساطی پتروشیمی تبریز به دلائلی از لیست محصولات بورسی خارج شد، گفته شد نرخ آن باید ۵درصد را پایین‌تر از FOB تعیین شود، این امر در نهایت قیمت آن را به ۷۰۰ تومان کاهش داد.

اما باید قبول کرد که اگر نرخ یک کالا بالاتر از نرخ‌های منطقه است به‌طور سیستماتیک هیچ تاجری آن را نمی‌خرد، به بیانی دیگر اگر نرخ یک کالا واقعی نباشد تقاضای بازار آن را مشخص می‌کند و احتیاجی به مبنا قرار دادن نرخ FOB وجود ندارد، ضمن اینکه اصولا کالاها نباید از بورس خارج می‌شد.

وی با تاکید بر اینکه بر اساس این طرح برخی کالاها همچون بنزن با نرخ‌هایی پیشنهاد شد که کسی حاضر به فروش نشد در پاسخ به این سوال که آیا بورس طی این مدت در نشان دادن جهت بازار موفق بوده یا خیر گفت: در‌حال‌حاضر منابع معتبری برای جمع‌آوری اطلاعات بازار وجود ندارد. برای مثال چند شرکت‌ تعاونی مختلف وجود دارند که خود را نمایندگان صادق مصرف‌کنندگان معرفی می‌کنند، اما هیچ نهادی به طور صددرصد قابل اطمینان نیست. مطمئنا در‌حال‌حاضر به جایی نرسیده‌ایم که اطلاعات معتبر و دست اول در خصوص تقاضای بازار به دست آوریم و بورس نیز طی این مدت نتوانسته این خلاء را پر کند. در‌حال‌حاضر از آنجا که شرکت بازرگانی پتروشیمی متولی فروش محصولات است و تولیدکننده‌ها به طور مستقیم کالای خود را در بورس عرضه نمی‌کنند امکان ارزیابی تقاضا و وضعیت را ندارند و تنها به اطلاعاتی که از طریق این شرکت ارائه می‌شود بسنده می‌کنند.وی اظهار داشت: برای مثال اگر شرکت بازرگانی اعلام کند که متقاضی یک‌گرید بالا است، ما آن را تولید می‌کنیم اما چند روز بعد اعلام می‌شود که این گرید در بازار تقاضا ندارد.

به عقیده وی به دست آوردن اطلاعات دقیق‌تر و لحظه‌ای از بازار نیازی است که باید برای آن راه‌حلی پیدا شود.