رینگ پتروشیمی اسیر رشد کاذب قیمت‌ها

گروه بورس کالا- هادی خسروی‌فر: رینگ پتروشیمی یک‌سالگی خود را در حالی جشن گرفت که برخی از فعالان بازار پتروشیمی معتقدند این بازار راه‌ زیادی را برای بین‌المللی شدن و مرجع شدن نرخ‌های محصولات پتروشیمی در جهان دارد. برخی از فعالان بازار پیشنهادهایی از قبیل تعیین سقف قیمت و سهمیه معین برای تولیدکنندگان در رینگ را داشتند که پیشنهادهای آنها با ذات بورس که همان فروش و نرخ‌گذاری به صورت آزادانه و بر اساس عرضه و تقاضا است، مغایرت دارد. برخی دیگر از فعالان، پیشنهاد تعیین سقف حجم خرید را برای تعدادی از محصولات که تولیدکننده خاص دارد را به بورس دادند که در حال حاضر برخی از محصولات نیز با هماهنگی عرضه‌کننده محدودیت‌هایی برای فروش دارند.

تعیین حد خرید برای محصولات خاص

بر اساس این گزارش هاله فردگلی یکی از فعالان بازار به دنیای اقتصاد گفت: بورس کالا برای جلوگیری از رانت و جلوگیری از واسطه‌گری در بازار پتروشیمی تاسیس شد، ولی متاسفانه برخی از واسطه‌ها با نقدینگی بالا به این بازار آمده و تعادل بازار را به هم زدند.

وی ادامه داد: واسطه‌ها با خرید محصولات به هر قیمتی نه تنها نرخ محصولات را در بورس بالا می‌برند و در کنار آن با افزایش قیمت بورس موجب رشد نرخ‌ها در بازار آزاد نیز می‌شوند.

فردگلی با اشاره به قدرت واردات برخی از تولیدکنندگان اظهار کرد: تولیدکنندگان برای حمایت از بازار داخلی مواد اولیه خود را از بورس کالا تهیه می‌کنند، اما اگر بورس راهکاری برای جلوگیری از افزایش بی‌رویه قیمت‌ها اتخاذ نکند، دیگر توجیهی برای خرید از بورس باقی نمانده و تولیدکنندگان برای تهیه مواد اولیه با وارد کردن محصول مورد نظر، واحد تولیدی خود را تجهیز می‌کنند.

به اعتقاد وی بهتر است بورس محدودیت در حجم فروش و سقف قیمت را در بورس اجرایی کند، همچنین با پذیرش و دعوت از تولیدکنندگان خارجی امکان انتخاب خرید را برای خریداران در بورس فراهم آورد.

واسطه‌های فلزی در بازار پتروشیمی

افخمی یکی دیگر از فعالان و تولیدکنندگان بازار پتروشیمی به خبرنگار ما گفت: قبل از ایجاد بازار پتروشیمی و آزادسازی نرخ محصولات پتروشیمی، تولیدکنندگان با نرخ‌های ثابت و تعیین شده برای خرید به بازرگانی پتروشیمی مراجعه می‌کردند یا با چند واسطه در این بازار فعالیت کرده و با مذاکره، محصولات را با اندکی افزایش قیمت می‌خریدند، ولی با راه‌اندازی بورس پتروشیمی نه تنها همه قیمت‌ها افزایش پیدا کرد، بلکه تعداد واسطه‌ها نیز در بازار بیشتر شد. وی در ادامه گفت: برخی از واسطه‌های بازار فلزی بورس کالا با رکود در این بازار، نقدینگی خود را وارد بازار پتروشیمی کرده و بدون اطلاعات با خرید محصولات در قیمت‌های بالا باعث افزایش قیمت در محصولات نهایی شده‌‌اند. به گفته وی، برخی از محصولات که عرضه محدود دارند زمانی که وارد رینگ می‌شوند با رشد ناگهانی نرخ مواجه شده و در برخی از موارد یک واسطه تمام محصول را در بالاترین قیمت خریداری می‌‌کند و با توجه به عدم برنامه‌ریزی مناسب در عرضه، گاه با چند هفته تاخیر محصول مورد نظر در قیمت‌های بالا خارج از بورس به فروش می‌رسد.

افخمی پیشنهاد کرد که بورس برای تولیدکنندگان یک سهمیه خاص در نظر بگیرد تا از این طریق تولیدکنندگان مواد اولیه خود را خریداری کنند و با بیان این مطلب خبرنگار ما سوالی را مبنی بر این که آیا شما حاضر به خرید محصول در قیمت تعیین شده بازار (حتی با وجود رقابت و افزایش نرخ) با فرض تعیین سهمیه خاص به تولیدکنندگان هستید؟

این تولیدکننده در پاسخ گفت: اگر قرار بر آن باشد که محصولات را در قیمت بالا در بورس خریداری کنیم، محصول مورد نظر را خارج از بورس و بدون دردسر خریداری می‌کنیم!

لزوم ورود شرکت‌های خارجی در رینگ پتروشیمی

امین خراسانی یکی دیگر از فعالان و صادرکنندگان بازار پتروشیمی به دنیای اقتصاد گفت: عرضه برخی از محصولات در بورس در انحصار چند شرکت خاص است و این شرکت‌ها با فروش محصول در نرخ پایین در خارج از کشور و فروش محصولات در داخل با قیمت‌های بالاتر، امکان رقابت را در بازار جهانی از تولیدکنندگان داخلی سلب کرده‌اند.

وی گفت: برخی از واحدهای تولیدی محصولات پتروشیمی به دلیل اینکه توسط دولت راه‌اندازی شده‌اند و سپس با ابلاغ اصل ۴۴ خصوصی می‌شوند به اندازه‌ای مجهز هستند که امکان رقابت با آنها در واحدهای تماما خصوصی وجود ندارد. وی گفت: تنها راه مقابله با انحصار شرکت‌های تولیدکننده محصولات خاص پتروشیمی این است که از تولیدکنندگان خارجی برای فروش محصولات در بازار پتروشیمی ایران دعوت شود و بورس کالا برای ایجاد انگیزه و دعوت از شرکت‌های بین‌المللی دست به کار شود.