قسمت اول

بی‌تردید در اولین روز معاملات فرآورده‌های نفت و پتروشیمی در بورس کالای ایران در تاریخ بیست و هشتم بهمن‌ماه سال ۱۳۸۶، کسی گمان نمی‌کرد که تنوع محصولات در رینگ پتروشیمی در بورس کالا به اندازه‌ای برسد که عنوان پرمحصول‌ترین رینگ را به خود اختصاص دهد.

اما با گذشت حدود ۱۱‌ماه از آغاز معاملات در رینگ فرآورده‌های نفت‌وپتروشیمی، تاکنون حدود ۳۸ محصول در ۷ گروه قیر، مواد شیمیایی، پلیمرها، اکستراکت، روغن، نفتا (سنگین و سبک)، و دوده صنعتی پذیرش شده‌اند و طبق برنامه تا پایان امسال چند محصول جدید دیگر برای دادوستد، روانه تالار نقره‌ای خواهد شد. جهت آشنایی بیشتر خوانندگان محترم با کالای مذکور و گریدهای پذیرفته‌شده مشخصات در زیر می‌آید:

گروه قیر

در رینگ فرآورده‌های نفت و پتروشیمی در گروه قیر، انواع قیر مورد پذیرش قرار گرفته است. شرکت نفت پاسارگاد و شرکت نفت جی در مدت مذکور تنها ۴ نوع قیر ۷۰/۶۰، قیر ۱۰۰/۸۵، قیر MC۲۵۰ و قیرامولسیون را برای دادوستد در بورس کالا عرضه کرده‌اند.

گروه مواد شیمیایی

در گروه مواد شیمیایی تاکنون ۲۲ نوع کالا شامل مونواتیلن گلیکول، دی اتیلن گلیکول، ‌تری اتیلن گلیکول، اسید سولفوریک، منومروینیل استات، ایزوبوتانول، دواتیل هگزانول، اسیدسولفوریک، اکسوالکلها (ایزو بوتانول)، اتانول آمین، سودکاستیک، الکیل بنزن خطی (LAB)، پارازایلین، اورتوزایلین، متانول، بنزن، کربنات سدیم، اسید کلریدریک، اسید نیتریک، برش سنگین نفتالین دار (CFO)، اکریلو نیتریل بوتادین استایرین (ABS) و گوگرد گرانوله پذیرش شده‌اند. در ذیل به تشریح موارد مصرف و شرکت‌های تولید‌کننده برخی از مواد شیمیایی پذیرش شده در بورس کالا می‌پردازیم:

بنزن

این کالا با نام تجاری Benzene)) در مجتمع‌های پتروشیمی بندر امام، پتروشیمی بوعلی سینا و پتروشیمی برزویه تولید می‌شود و عمدتا در تهیه الکیل بنزن‌ها نظیر LAB , DDB، استایرن، کلروبنزن‌ها، آنیلین، نایلون کاربرد دارد و به عنوان حلال نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنزن در چهاردهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۱۱/۹/۸۷ برای دادوستد در بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفت.

الکیل بنزن خطی

این کالا با نام تجاری (LAB) در مجتمع پتروشیمی بیستون کرمانشاه تولید می‌شود و در ساخت شوینده‌ها و همچنین به عنوان ماده افزودنی روغن موتور کاربرد دارد. الکیل بنزن خطی در پانزدهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۱۷/۹/۸۷

برای دادوستد در بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفت.

پارازایلین:

این کالا با نام تجاری (Para - Xylene) در مجتمع پتروشیمی بندر امام، بوعلی و برزویه تولید می‌شود و به عنوان ماده اولیه در ساخت الیاف مصنوعی، ‌ترفتالیک اسید، صنایع دارویی، حشره‌کش‌ها و حلال‌ها کاربرد دارد. پارازایلین در چهاردهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۱۱/۹/۸۷ برای دادوستد در بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفت.

اورتوزایلین

این کالا با نام تجاری (Xylen Orto) در مجتمع پتروشیمی بوعلی و برزویه تولید می‌شود و در تولید ایندریدفتالیک، ‌پلاستی سایزرها، رنگ‌ها و حشره‌کش‌ها کاربرد دارد. اورتوازایلین در چهاردهمین جلسه هیات‌پذیرش بورس کالا در تاریخ ۱۱/۹/۸۷ برای دادوستد در بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفت.

متانول:

این کالا با نام تجاری (Methanol) در مجتمع پتروشیمی شیراز، پتروشیمی فن آوران و پتروشیمی زاگرس تولید می‌شود و در تقلیب الکل اتیلیک، تهیه فرم آلدئید، تولید MTBE و اسید استیک، متیل آمین‌ها، سموم ضد آفات، داروسازی، صنایع رنگ، حلال‌ها و ماده حد واسط و بنیادی برای بسیاری از فرآورده‌های شیمیایی کاربرد دارد. متانول در چهاردهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۱۱/۹/۸۷ پذیرش شد.

اتیلن گلیکول‌ها

مونو، دی و‌تری اتیلن گلیکول از دیگر محصولات پتروشیمی هستند که در پتروشیمی مارون تولید می‌شوند. مونو اتیلن گلیکول (MEG)در ساخت ضد یخ، پلی استر، حلال، جاذب رطوبت و صنایع نساجی کاربرد دارد. دی اتیلن گلیکول (DEG) نیز در تهیه رزین‌های پلی استر، نرم‌کننده‌ها، حلال نیترو سلولز، پلی یورتان و تولید TEG مورد مصرف دارد. ‌تری اتیلن گلیکول (TEG) در صنعت نفت و گاز، نساجی، ‌کاشی،‌ سیمان و به عنوان جاذب رطوبت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اتیلن گلیکول‌ها قبل از تشکیل جلسات هیات پذیرش، در هیات پذیرش داخلی بورس کالا پذیرش شدند.

کربنات سدیم (سنگین و سبک)

کربنات سدیم (سنگین و سبک) با نام تجاری

{(ense &Soda Ash (Light} در مجتمع پتروشیمی شیراز تولید می‌شود و در صنایع نفت، صنایع شوینده، شیشه و بلور، ساخت سیلیکات و سولفور سدیم، پاک‌کننده‌ها و صنایع شیمیایی کاربرد دارد. این کالا در شانزدهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۲۵/۹/۸۷ پذیرش شد.

اسید کلریدریک

این کالا با نام تجاری (Hydrogen Chloride Acid) در مجتمع پتروشیمی شیراز تولید می‌شود و در تهیه اتیلن دی کلراید به روش اکسی کلرنیشن، صنعت نفت، حفاری، صنایع فولاد و صنایع شیمیایی کاربرد دارد. اسید کلریدریک در شانزدهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۲۵/۹/۸۷ پذیرش شد.

اسید نیتریک

این کالا با نام تجاری (Nitric - Acid) در مجتمع پتروشیمی شیراز تولید می‌شود و در تهیه نیترات آمونیم کشاورزی و انفجاری، رنگ‌های سنتزی، صنایع نظامی، نمک‌های نیترانه، متالورژی رنگدانه‌ها و صنایع چاپ کاربرد دارد.

اسید نیتریک در شانزدهمین جلسه هیات پذیرش بورس کالا در تاریخ ۲۵/۹/۸۷ برای دادوستد در بورس کالا مورد پذیرش قرار گرفت.

منبع: روابط عمومی شرکت بورس کالای ایران