آزاده حسینی
به‌رغم اعلام افزایش حجم مبادلات فولاد در ۱۰ ماه ابتدای سال که معادل ۵میلیون و ۱۷۸هزار و ۹۵۰ تن شده و رشد آن در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که معادل ۵درصد بوده است، حجم مبادلات از مرداد ماه سال جاری شاهد یک دوره افت بوده است.

این در حالی است که برخی از کارشناسان دلیل رشد حجم مبادلات در 10 ماه ابتدای سال را پایین بودن سطح قیمت‌ها و بالا رفتن انگیزه فعالان و رو آوردن به خرید اعلام کرده‌اند، در حالی که اگر حجم مبادلات به صورت ماهانه مورد بررسی قرار بگیرد، مشخص می‌شود که رشد حجم مبادلات مربوط به ابتدای سال و دوره رونق بازار فولاد است و از مردادماه همگام با روند نزولی قیمت‌ها و شدت گرفتن رکود در بازار حجم مبادلات بورس کالا با تاثیرپذیری از روند نزولی شاخص مبادلات در بورس‌های دنیا پایین آمده است. ذکر این نکته ضروری است که نبود یک شاخص در مبادلات بورس کالایی یکی از ضعف‌های بورس به شمار می‌رود، چراکه نه در مواقع رشد و نه در مواقع رکود معیاری برای نشان دادن روند کلی قیمت‌ها در بورس وجود ندارد. این در حالی است که نیاز به شاخص در بورس کالا به شدت احساس می‌شود و فعالان بازار نیز تقاضا دارند برای هر محصول شاخص مستقل طراحی شود که بتوانند با دیدن آن وضعیت بازار آن محصول خاص را در روز مورد نظر به دست آورند.
به هر حال نبودن شاخص باعث شده تا نظرات کارشناسان نیز در مورد رشد حجم مبادلات فولاد در بورس کالا به اشتباه بیفتند، این در حالی است که ارائه این نظرات می‌تواند مسوولان و تصمیم‌گیران را نیز در شرایط فعلی به اشتباه بیندازد، چراکه با توجه به روند نزولی حجم مبادلات از ابتدای مرداد ماه در بخش فولاد و همچنین پایین بودن سطح تقاضا نسبت به مدت مشابه سال قبل در دوره ذکر شده نیاز به کارشناسی و بررسی راه‌کارهایی برای بهبود وضعیت بازار حس می‌شود، در حالی که تنها ذکر حجم مبادلات در ۱۰ماه ابتدای سال نمی‌تواند نشانگر این موضوع باشد. گفتنی است که عرضه محصولات فولادی در سال ۸۷ در فروردین، مرداد، شهریور، مهر ماه با افت به ترتیب ۱۱۱، ۱۷۳، ۱۷ و ۱۲درصدی مواجه بوده و در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر، آبان، آذر ودی ماه با رشد به ترتیب ۲۸، ۲۱، ۳/۱، ۳۰، ۷۰ و ۲۷ همراه بوده است.حجم تقاضا در مقابل در ماه‌های فروردین، مرداد، شهریور، مهر، آبان و دی ماه با افت ۲۵۹، ۴۰۵، ۶۸، ۹۹، ۲۰ و ۱۴۸درصدی مواجه شد و رشد تقاضا برای محصولات فولادی از ابتدای سال تاکنون تنها در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر و آذر رخ داده است.
البته بررسی روند تقاضا نسبت به عرضه نیز نشان‌دهنده برتری حجم عرضه به خصوصی در ماه‌های آذر و دی نمایانگر افزایش حجم عرضه نسبت به سطح تقاضا موجود در بازار است. این طور که پیدا است با فشار وزارت صنایع و معادن به فولادسازان دولتی برای تولید با حداکثر ظرفیت به روند عرضه‌های محصولات فولادی در بورس کالا خواهد افزود، در حالی که امیدی به بهبود روند تقاضا در بازار فولاد نیست.