زهرا سلیمی

با ادامه بحران اقتصاد جهانی، توفان خبرهای ناگوار اقتصادی به بخش‌های مختلف صنعتی و اقتصادی روان است. یکی از این خبرهای بد ادامه رکود در صنعت ساخت‌وساز ایالات متحده است. این بحران که سرآغاز چالش اقتصادی اخیر در جهان به حساب می‌آید، علاوه بر اینکه به دست‌اندرکاران این بخش آسیب زیادی وارد کرده، موجب کاهش تقاضا در بازار فلزات صنعتی و کاهش شدید ارزش این محصولات شده است. سقوط بازار فلزات چنان زیاد بوده است که کارشناسان هیچ تصور مثبتی نسبت به آینده و بازسازی آن ندارند.

بحران در بخش مسکن آمریکا و کاهش ساخت‌وساز در این کشور موجب کاهش تقاضا و در نتیجه افزایش ذخایر فلزات صنعتی در بازار شده است. این امر برای شرکت‌های فلزی که در امر ساخت‌وساز دخیل بودند، بسیار گران تمام شد.

این بحران از ایالات متحده آغاز و به سرعت دامن‌گیر سایر کشورها شد. در اروپا، اسپانیا، انگلستان و ایرلند بیشترین آسیب را از بحران متحمل شدند. در میان کشورهای آسیایی چین بیشترین ضرر را از این بحران بر دوش کشید زیرا افت شدید شاخص بازارهای بورس و کاهش شدید قیمت مسکن موجب توقف ساخت‌وساز در این کشور شده است.

از طرفی صنعت خودروسازی نیز عامل دیگری در گسترش بحران اقتصادی در جهان به شمار می‌رود. این صنعت از مهم‌ترین مصرف‌کنندگان فلزات صنعتی است. بخش خودروسازی نیز مانند دیگر بخش‌ها از اواخر سال ۲۰۰۷ دچار چالش‌های شدیدی شد. بحران خودرو نه‌تنها در ایالات متحده، بلکه در همه جهان به‌صورت یک مشکل عمده در آمده است.

در شرایط کنونی، کارشناسان از پیش‌بینی آینده بازار فلزات صنعتی عاجز می‌باشند. بخش تولید و صنعت در کشورهای مختلف جهان به شدت تحت تاثیر بحران مالی و اعتباری اخیر در دنیا هستند و هیچ چشم‌اندازی از زمان پایان این بحران در دست نیست. فقط می‌توان گفت که با آغاز فعالیت‌های فلزی در بازار ممکن است تقاضا برای فلزات اندکی افزایش یابد.

با این حال تحلیل‌گران همچنان امیدوارند برنامه‌های نجات اقتصادی در کشورهای گوناگون تاثیرات مثبتی بر بازار فلزات اعمال کنند.

کاهش تولید فلزاتی مانند فولاد، روی و نیکل گامی مثبت در جهت بهبود بازار این فلزات و آسیب ندیدن آنها در زمان بهبود شرایط اقتصادی محسوب می‌شود. البته چنین اقدامی در مورد آلومینیوم جوابگو نخواهد بود.

به علاوه بسیاری از مفسران اقتصادی معتقدند چنین برنامه‌هایی به ذخایر بازار در آینده لطمه وارد می‌کند. کاهش هزینه‌های عمرانی از طرف شرکت‌های معدنی موجب توقف یا کاهش برداشت از معادن می‌شود و با بهبود وضع اقتصادی جهان و شروع دوباره فعالیت‌های صنعتی بازار فلزات تحت فشار شدیدی قرار خواهد گرفت و ذخایر بازار کاهش خواهد یافت. در حال حاضر قیمت عرضه فلزات پایه کمتر از هزینه تولید آنها است. بیشتر این فلزات ۱۵ تا ۲۰درصد زیر قیمت متعارف معامله می‌شوند. برخی کارشناسان می‌گویند: اگر قیمت‌ها بهبود نیابد، سایر معادن نیز تعطیل و فعالیت‌های صنعتی به کلی متوقف خواهد شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که روند نزولی بازار فلزات پایه همچنان ادامه خواهد یافت؛ زیرا تقاضا از طرف مشتریان تقریبا به صفر رسیده و میزان ذخایر بازار به شدت افزایش یافته است. بر اساس پیش‌بینی موسسه بلومزبری (Bloomsbury) در لندن با ادامه کاهش ساخت‌وساز در چین میزان تقاضا برای مس به شدت ریزش خواهد کرد. با کاهش تقاضا از طرف کشورهای عمده مصرف‌کننده مثل آمریکا، آلمان، چین و ژاپن قیمت مس در سال ۲۰۰۸ حدود ۵۶درصد سقوط کرد. همچنین پیش‌بینی می‌شود رکود بازار فلزات حداقل تا پایان سه ماهه اول سال آینده میلادی (۲۰۰۹) ادامه یابد.