چتر حمایت از بازار ورق کی باز می‌شود؟

گروه بورس کالا- با بروز بحران در بازارهای مالی و شیوع و گسترش آن به بیشتر کشورهای دنیا و حتی درگیر شدن ابرقدرت‌های اقتصادی، هر کشوری برای رهایی از بحران یا ممانعت از ورود این سونامی به داخل مرزهای خود یا به حداقل رساندن آسیب و ضررهای این بحران عظیم راهی را در پیش گرفته که وضع تعرفه واردات به مانند... دژی دفاعی در برابر این بحران عمل خواهد کرد؛ به خصوص در بخش فولاد کشور که با توجه به گذشت تنها ۵ سال از آزادسازی نرخ محصولات فولادی و ظهور کارخانه‌های بخش خصوصی عمده تولیدکنندگان در این بخش نوپا به شمار می‌روند و احتیاج به حمایت بیشتری برای بقا دارند، لذا در شرایط فعلی حفظ و برقراری تعادل در بازار محصولات فولادی در این صنعت از مهم‌ترین امور برای فولادسازان بخش خصوصی به شمار می‌رود؛به ویژه آنکه در حال حاضر محصولات فولادی پرمصرف شامل تیرآهن و ورق تعرفه گمرکی نداشته و تنها در بخش میلگرد تعرفه ۱۱درصدی وجود دارد که به نوبه خود باعث منطقی بودن وضعیت بازار این محصول شده است، اما روند نزولی قیمت ورق و شدت یافتن آن در هفته‌های اخیر عرصه را بر فولادسازان بخش خصوصی تنگ‌تر کرده است، به همین دلیل برای اطلاع از کم وکیف این بازار و این محصول و به دلیل کاهش پی‌درپی قیمت آن و از سوی دیگر شدت یافتن روند واردات آن نسبت به سایر محصولات فولادی که طی ۷ماه ابتدای سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۲درصد رشد داشته با علی‌اصغر گنجیان، مدیرعامل فولاد کاویان که مجموعه آنها یعنی مجتمع فولادگیلان، فولاد کاویان، مجتمع نورد و لوله سمنان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان ورق در ایران به شمار می‌رود به گفت‌وگو بنشینیم.

*آقای گنجیان لطفا در ابتدا با معرفی هلدینگ در مورد وضعیت هریک از مجتمع‌ها و نوع تولیداتشان بگویید.

این هلدینگ شامل سه مجموعه مجتمع فولاد گیلان، فولاد کاویان و گروه کارخانجات نورد و لوله سمنان است. میزان تولید سالانه در فولاد گیلان یک میلیون و ۶۰۰هزار تن ورق گرم با ضخامت‌های ۵/۱ تا ۱۷میلی‌متر و ۵۰۰هزار تن ورق سرد با ضخامت‌های ۱۸/۰ تا ۰۰/۴میلی‌متر به دو صورت کلاف و ورق تخت (sheet) است.

گروه کارخانجات نورد و لوله سمنان نیز سالانه یک میلیون و ۲۰۰هزار تن انواع پروفیل و لوله‌های سیاه و گالوانیزه در سایزهای ۴/۱ تا ۸اینچ، علاوه‌بر آن ورق گالوانیزه به ضخامت ۲/۰ الی ۰۰/۵میلی‌متر و لوله با قطر ۱۰ تا ۴۰اینچ را تولید می‌کند.همچنین شرکت فولاد کاویان نیز سالانه حدود ۸۴۰هزار تن محصول شامل ورق به ضخامت ۸ الی ۴۰‌میلی‌متر و اسلب نازک به ضخامت ۴۱ تا ۱۵۰میلی‌متر در سال تولید دارد.

شایان ذکر است؛ شرکت فولاد کاویان به تازگی خریداری شده و به این مجموعه پیوسته است و بعد از خرید ظرفیت تولید آن نیز حدود ۳۲درصد افزایش پیدا کرده است.

ما در مجموع برای تامین مواد اولیه این هلدینگ به حدود ۵/۲میلیون تن اسلب نیازمندیم که ۲میلیون تن آن را وارد کرده و مابقی را از فولاد خوزستان خریداری می‌کنیم.

* بازار محصول ورق در ایران چطور است؟

ورق به دلیل تخصصی بودن، بازار پیچیده‌تری نسبت به تیرآهن و میلگرد دارد و متقاضیان تولید محصولات فولادی عمدتا تمایل به سرمایه‌گذاری در بخش تولید ورق ندارند و به سمت تولید محصولات نوردی مانند میلگرد که بازار تجاری بیشتری دارد گرایش دارند، البته وجود مجموعه بزرگی مانند فولاد مبارکه که با عرضه‌های خود در بورس کالا قیمت‌های بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد نیز در کاهش انگیزه سرمایه‌گذاران این بخش بی‌تاثیر نبوده است.

* پس شما چگونه در کنار این غول بزرگ فولادی فعالیت دارید؟

به هر حال فولاد مبارکه توان تولید حجم خاصی حدود ۵/۴میلیون تن را دارد در حالی که نیاز بازار داخلی به این محصول دو برابر رقم ذکر شده است، لذا وجود تقاضا عامل مهم انگیزشی برای ما بوده که البته گاهی نوسان بازار به دلیل عرضه محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا بازار محصولات بخش خصوصی را با تنش مواجه می‌کند، اما آنچه که در حال حاضر اهمیت بسیاری دارد وجود محصولات بی‌کیفیت خارجی با قیمت‌های پایین در بازار است که به دلیل عدم‌تعرفه واردات ایجاد شده است که شاید پایین آوردن قیمت از سوی فولاد مبارکه رقابت با محصولات وارداتی باشد؛ اما بخش خصوصی با هزینه‌های گزافی که بابت تحویل شمش پرداخته توان رقابت با آنها را نداشته است.

* یعنی بخش خصوصی به جرم سرمایه‌گذاری در صنعت فولاد مورد عقوبت قرار گرفته؟

نه به این شدت که گفتید، اما وجود مجموعه بزرگی مانند فولاد مبارکه از یک سو و از سویی دیگر صفر بودن تعرفه واردات محصول ورق، بازار را به مخاطره انداخته که حل این مشکل تنها از دست دولت برمی‌آید و بخش خصوصی امیدی غیر از حمایت دولت ندارد.

* دولت یا وزارت صنایع و معادن تاکنون اقدامی برای حل مشکل فولادسازان انجام داده است؟

بله ما به عنوان یک فولادساز از توجه ویژه وزارت صنایع‌و‌معادن که متولی این صنعت است، بسیار خرسندیم و امیدواریم با حمایت این وزارتخانه صنعت فولاد بتواند به بقای خود ادامه داده و برای کشور افتخارآفرینی کند، اما حمایت وزارت صنایع‌‌ومعادن کافی نیست و برای بقای فولادسازان به خصوص تولیدکنندگان ورق در شرایط فعلی افزایش نرخ تعرفه را خواستاریم که حمایت‌های دولت و وزارت بازرگانی را می‌طلبد. وزارت بازگانی در بازار فولاد همواره به عنوان اهرم نقش برقراری تعادل را بر عهده گرفته لذا در صورت مشاهده وضع بازار ورق متوجه می‌شوید که هم‌اکنون اوضاع بازار ورق همانند سایر محصولات فولادی نظیر میلگرد و تیرآهن نیست و نه تنها رو به تعادل نمی‌رود، بلکه با واردات بی‌رویه در این بخش تولیدکنندگان ورق رو به قهقرا می‌روند.

* این طور که پیداست تولیدکنندگان لوله و پروفیل تمایلی به افزایش تعرفه واردات ندارند؟

با توجه به رشد قیمت‌ها و رونق بازار محصولات فولادی و صنایع پایین‌دستی آن مخصوصا لوله و پروفیل، از ابتدای سال تولیدکنندگان لوله و پروفیل علاوه‌بر خرید از داخل نیز اقدام به ثبت سفارش کردند که تداوم آن بازار را از تعادل خارج کرده است و با نگاهی به آمار منتشر شده از سوی گمرک متوجه می‌شویم که با شیوع رکود و شدت گرفتن آن از شهریورماه آمار واردات محصولات فولادی به شدت با کاهش همراه شده، در حالی که در بخش ورق شاهد رشد واردات نسبت به مدت مشابه سال قبل هستیم، این در حالی است که نورد و لوله سمنان با تولید لوله و پروفیل به عنوان مصرف‌کننده

در هلدینگ ما محسوب می‌شود، اما در حال حاضر موجودی انبارهای این کارخانه به قدری پر شده که برای فروش آن در این بازار حداقل یک سال زمان لازم است لذا اصرار تولیدکنندگان لوله و پروفیل برای صفر بودن تعرفه واردات ورق در این مقطع غیرمنطقی به نظر می‌رسد؛ چراکه با این حجم واردات ورق قابل‌استفاده در صنعت لوله و پروفیل و کسادی بازار مسکن مطمئنا این فشار به تولیدکنندگان این شاخه از صنعت نیز منتقل شده کما اینکه شایعات بسیاری در مورد تعطیلی برخی تولیدکنندگان وجود دارد، لذا از دولت خواهشمندیم با توجه به بخش خصوصی تعرفه واردات ورق را افزایش دهد و باور تولیدکنندگان بخش خصوصی باشد.

فولادسازان در ابتدای سال پس از حذف شدن تعرفه واردات از این تصمیم دولت حمایت کرده و برای تامین نیاز داخل با حداکثر ظرفیت تولید کردند، از این رو تنها خواستار افزایش تعرفه واردات ورق هستیم که عواید آن متوجه دولت خواهد بود.

* چرا اوضاع سایر بازار محصولات فولادی نسبت به ورق بهتر است؟

به دلیل این که تعرفه واردات ورق صفر و تعرفه واردات میلگرد ۱۱درصد است؛ از این رو واردات میلگرد همگام با رکود بازار کاهش پیدا کرده، به طوری که واردات این محصول از ابتدای سال تا پایان مهرماه ۲۰درصد رشد منفی داشته، اما واردات ورق طی این مدت ۳۲درصد افزایش داشته، به دلیل صفر بودن تعرفه واردات، ایران مکان امنی برای گسیل بارهای سرگردان تاجرهای ورشکسته شده، لذا تعادل نیز در مقابل قیمت خود را کاهش داده در حالی که این شرکت از مواد اولیه و انرژی ارزان‌قیمت دولتی استفاده می‌کند و رقابت با آن در توان فولادسازان بخش خصوصی نیست.

اما این مشکل حتی برای فولاد مبارکه نیز هست؛ چراکه برای بقا حاضر شده سود کمتری برای خود در نظر بگیرد، اما حذف سود شرکت‌های بخش خصوصی یعنی از بین رفتن آنها و بیکار شدن بالغ‌بر ۵هزار نفر که به طور مستقیم در مجموعه ما مشغول به کار هستند و حدود ۲۵هزار نفر که به طور غیرمستقیم با مجموعه در ارتباطند. پس ای کاش چتر حمایت از بازار ورق هرچه زودتر بر سر این صنعت سایه بیندازد.